Nieuwe getuigen van een oude cold case: In de geruchtmakende moordzaak uit 1900 op Marietje Kessels zijn nieuwe archiefstukken opgedoken
In de geruchtmakende moordzaak uit 1900 op het Tilburgse meisje Marietje Kessels zijn nieuwe archiefstukken opgedoken. Honderden handgeschreven getuigenverklaringen, bewijsstukken, brieven en notities die niet eerder in deze zaak zijn onderzocht, zijn tevoorschijn gekomen uit één van de vele archieven die door het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) in ’s-Hertogenbosch worden bewaard. Deze nieuwe getuigen van een oude cold case zijn te horen in een speciale aflevering van de podcast ’Het geheugen van Brabant’.
Luister naar deel 1: Nieuwe getuigen van een oude cold case
Luister naar deel 2: Een onzichtbare hand
Marietje Kessels
De 11-jarige Marietje Kessels gaat op een zomerse 22 augustus 1900 een brief posten vlakbij haar huis. Maar die brief wordt nooit bezorgd en Marietje blijkt al snel spoorloos. Twee dagen later wordt haar lichaam gevonden in de nabijgelegen kerk. Op een bijna onbereikbare plek hoog boven tussen de gewelven. Misbruikt en vermoord.
Verborgen archieven
Foto geretoucheerd en ingekleurd door Emiel Verwijst (BHIC)
Hoe kan het dat deze stukken nooit eerder zijn gevonden? Christian van der Ven, archivaris bij het BHIC, legt uit: “Doordat in 1918 een zekere Henri Charles Breithaupt, een verwarde Luxemburger, de moord op de 11-jarige Marietje heeft bekend. Zijn bekentenis had geen enkele grond en kwam voort uit meerdere psychische stoornissen. Maar het leidde wel tot een geding en voor de behandeling daarvan zijn destijds archieven van de oorspronkelijke rechtszaak uit 1901 en 1902 opgevraagd.” Podcastmaker Marilou Nillesen, ook werkzaam bij het BHIC, vult aan: “Na behandeling zijn deze oude documenten niet teruggestuurd maar opgeborgen in het dossier Breithaupt. Zo komt het dat archiefstukken over Marietje Kessels meer dan 100 jaar verborgen zaten in dit dossier. Dankzij het inventarisatiewerk van één van onze vrijwilligers zijn ze nu aan het licht gekomen.”
Variëteit aan verklaringen
Wat deze archiefstukken ons leren? Ze bieden een variëteit aan verklaringen waardoor deze nooit opgeloste zaak meer context krijgt. Nillesen: “Want in 1900 zijn er twee verdachten aangehouden: de koster Johan van Isterdael en de schilder August Mutsaers. De koster werd wegens gebrek aan bewijs vrij snel vrijgelaten. De schilder daarentegen werd langer vastgezet en alleen door daadkrachtig optreden van de protestantse advocaat Frans Pels Rijcken uiteindelijk vrijgesproken.” Een sensationele rechtszaak waarbij Pels Rijcken in het katholieke zuiden de koster van meineed beschuldigde. Van der Ven: “In deze archiefstukken vinden we onder meer een gedegen verklaring waarom het onderzoek naar die meineed er nooit kwam. En we zien ook hoe de vader van Marietje Kessels in een officiële verklaring laat optekenen dat hij de koster een leugenaar vindt.” Nillesen vertelt verder over misschien wel de meest bijzondere vondst in dit archief: “Bovendien is er een handgeschreven brief – over deze zaak – van niemand minder dan George van Zinnicq Bergmann, de pastoor wiens naam altijd wordt genoemd in verband met dit delict, maar waarvan nauwelijks eigen verklaringen bekend waren.”
Podcast ‘De Moord op Marietje Kessels’
Nillesen en Van der Ven doken in de ontdekte archiefstukken, op zoek naar nieuwe feiten en bekentenissen. Hun zoektocht naar de waarheid achter deze cold case is te horen in de podcast ‘De Moord op Marietje Kessels: nieuwe getuigen van een oude cold case’, een speciale aflevering van de BHIC-podcast ‘Het geheugen van Brabant’. Onder andere studenten van de Koningstheateracademie in Den Bosch geven daarin de archiefstukken een stem, zodat getuigenissen en brieven voor het eerst tot leven komen.
'De Moord op Marietje Kessels: nieuwe getuigen van een oude cold case' is vanaf maandag 26 februari te beluisteren via alle podcastapps en bhic.nl/podcast.
Variëteit aan verklaringen