Je kunt de brieven van Jakob Wiegersma hier bekijken
Onlangs kreeg het BHIC een bijzonder leuke aanwinst: twee handgeschreven brieven van Jakob Wiegersma, de dokter van Lith (1863-1931). Huisarts Wiegersma kreeg nationale bekendheid als dokter Tjerk van Taeke, de dorpsdokter uit Antoon Coolens roman ‘Dorp aan de rivier’ (1934) en de gelijknamige film van Fons Rademakers. Jakob Wiegersma heeft de brieven in januari 1908 geschreven aan notaris Rits in ’s-Hertogenbosch.
Notaris Rits behartigde de belangen van weldoener Mr. Petrus Franciscus Van Cooth, een vermogend en welgesteld man uit Breda en werkzaam als griffier bij de Provincie Noord-Brabant in ‘s-Hertogenbosch. Deze wilde het onderwijs verbeteren met uiteindelijk betere leefomstandigheden voor de mensen in het algemeen. Jakob Wiegersma zette zich ook in voor het openbaar onderwijs en daar gaan de geschonken brieven over.
Archief notaris Rits
De inmiddels overleden Marianne D. J. Klingeman-Rits, Rits’ kleindochter, kreeg de brieven van de Bossche notaris via haar broer die ook notaris was. Marianne was bang dat het archief van haar opa verloren zou gaan. Om dat te voorkomen, heeft ze het dossier jaren geleden aan Nettie van de Langenberg gegeven. Daar had ze een goed contact mee. Bovendien lag het dossier goed bij haar, omdat ze historisch geïnteresseerd is en veel historisch onderzoek doet. Toen Nettie onlangs onderzoek deed voor een artikel over Van Cooth en Groenendael in Esch, raadpleegde ze het oude dossier van notaris Rits. Ze stuitte onverwacht op twee brieven van de bekende dokter Jakob Wiegersma. “Die horen thuis in het BHIC”, zei ze. Dankzij haar kan iedereen de brieven nu online lezen (Toegang 7346 Collectie Lith, 1546-(2007), inventarisnummer 129).
Geld voor onderwijs
De sociaal bewogen Petrus Franciscus Van Cooth had veel land, pachtboerderijen en een prachtig zomerverblijf in Esch. Dat schonk hij aan de gemeente Esch. Hij had veel oog voor maatschappelijke misstanden en problemen en was van plan daar verandering in te brengen. Zo schonk hij geld aan zo’n 35 gemeenten. Die moesten dat geld besteden aan de verbetering van het onderwijs. Daartoe had hij een testament laten opmaken bij notaris Rits (1903). Maar de gemeenten die een legaat van hem hadden ontvangen, besteedden dat geld niet altijd aan onderwijs. Dat ging naar andere zaken in hun begroting.
De gemeente Lith, waar Jakob Wiegersma woonde, had ook geld ontvangen voor verbetering van het onderwijs. Maar daar werd naar zijn mening weinig of niets mee gedaan. Daarover gaan de brieven aan notaris Rits.
Bedankt!
Veel dank gaat uit naar wijlen Marianne D. J. Klingeman-Rits. Maar ook naar Nettie van de Langenberg. Zonder hun tussenkomst zaten deze brieven nu niet in de collectie van het BHIC. Achter de schenking van het archief van Marianne’s opa aan Nettie van de Langenberg schuilt nog een leuke anekdote. Tijdens een tentoonstelling stevende Marianne af op Nettie en zei: “U bent een vrouw naar mijn hart, want u heeft mijn opa, notaris Rits, door uw historisch onderzoek weer onder de aandacht gebracht”.
Je kunt de brieven van Jakob Wiegersma hier bekijken
Nooit ons laatste nieuws missen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief!
