Cijnsregisters Helmond

Ardi,
In RHCE zoeken op "Cijnsregister Helmond"; klik dan bij resultaten op "Personen".
Vervolgens boven de oranje balk klikken op "Cijnsregister Helmond". Als het goed is kun je daar trefwoorden, jaartallen e.d. invullen.
Succes !

Beste Peter en Ardi,
Andere mogelijkheden zijn:
via de RHCe-homepage zoeken op het woord transcripties en dan staan ze bij 'Zoek in alles' in de rij.
Of, meer stapsgewijs,:
- Kies op de RHCe-homepagina voor de ‘knop’ met de titel INFORMATIE,
- Kies in het uitrolmenu voor ‘Zoeken in archieven’,
- Druk op de verschenen pagina op de knop ‘Zoek in alles’
- Kies daarna aan de rechterkant bij ‘Verfijnen op’ voor ‘Bijzondere collecties (2)’
- Eén van de verschenen keuzes is 'Transcripties Cijnsregisters Heerlijkheid Helmond'. Druk op die titel en u kunt aan de slag met de transcripties.
Succes
namens het RCHe
Gerard Kuijpers

Dank Peter en Gerard!
gr. Ardi

..en wil je op de nog-niet-getranscribeerde cijnsregisters zoeken van de Heerlijkheid Helmond [met uitzondering van Helmond zelf] ...dan zou ik het zo proberen:

Via de RHCe homepage-> Zoek op:
12063 Heerlijkheid Helmond, 1300-1781
Daarna dit pad volgen; ga naar -> Inventaris -> I Heerlijkheid Helmond -> 4 Beheer -> 4.2 Bijzonder -> 4.2.2 Beheersaktiviteiten -> 4.2.2.2 Rechten -> 4.2.2.2.2 Cijnsen ->
* Administratie -> et voilà...vanaf inv. nr 289 en incl. scans!

Je kunt dit ook op dezelfde manier vinden via www.archieven.nl.

Correctie : vanaf inv. nr. 282

Hartelijke dank voor de verwijzing naar de scans Helena

Wederom dank allen!

Het zit een beetje verstopt maar hier de oplossing:
Ga naar de website van het RHCe kies informatie-> Zoeken in archieven
Kies archieftoegangen vink deze weer uit. Kies bij Materiaal -> bijzondere collecties

Ik heb wat moeite met het interpreteren van de Latijnse teksten, daarvoor is m'n kennis van het Latijn te veel verwaterd. Gaat met name om termen als relictus en liberi. Ik vermoed dat als iemand me op weg helpt door één voorbeeld uit te leggen het me moet lukken om andere inschrijvingen zelf weer op de juiste wijze te interpreteren.

Hieronder een voorbeeld. Kan iemand me vertellen hoe ik deze tekst moet interpreteren?

Joannes relictus et liberi unus Margareta una sex Liberi sex Rutgerus filius Joannes alias Cluijtmans Relicta Appolonia et liberi VI Wilhelmus filius et Margareta et Ghijsbertus Nicolaus Katharina relicta Nicholaus filius Joannes Gijben ex parte Aleijdis et Jutta liberi Gisbertus filius Joannes ex hereditate Hubertus relictus Elizabet filia Gisbertus filius Joannes I denarii veteri Eadem ex hereditate Joannes predictus quondam Henricus Hagens VI denarii I ort novi
(NTI-12063-288 Trancripties van de Cijnsboeken betreffende de dorpen van Peelland van de Heerlijkheid Helmond, 1498/1589, 288-138, blz. 2, folio 25, no 149, Plaatsnaam: St. Oedenrode)

Het beste is om het bijhorende digitale plaatje met de originele tekst op te roepen. Je kunt namelijk niet vertrouwen op een correcte vertaling van de cijnspost. De transcriptie is als tekst verder ook nog eens onhandig weergegeven. Bovendien zijn de vele tekstuele afkortingen volledig uitgeschreven. Dat lijkt fijn maar het is "mensenwerk", dus met fouten. De oudste registratie van het cijnsboek van Peelland is uit 1498 en de jongste (laatste) inschrijving werd voor 1589 gemaakt. De laatste inschrijvingen zullen zijn overgenomen bij de vernieuwing van het cijnsboek in 1589.

Op het origineel zien we dat de oudste inschrijving (1498) een Katharina betreft:
Katharina relicta Nicholaus filius Joannes Gijben
die dan voor twee cijnsposten betaald:
1. ex parte Aleijdis et Jutta liberi Gisbertus filius Joannes ex hereditate Hubertus relictus Elizabet filia Gisbertus filius Joannes I denarii veteri
2. Eadem ex hereditate Joannes predictus quondam Henricus Hagens VI denarii I ort novi

Kortom in 1498 zie je een Katharina weduwe van Nicolaes zoon van Jan Gijben
De jongere cijnsinschrijvingen staan boven de regel met Katharina en dienen naar boven toe gelezen te worden. De jongste inschrijving staat bovenaan.
- Wilhelmus zoon, en Margareta en Gijsbert Niclaessen
- Weduwe Apolonia met 6 kinderen
- Rutgher zoon van Jan alias Cluytmans
- De zes kinderen
- Margareta een van de zes
- Jan weduwnaar met een kind

Ex parte = uit het deel van
Ex hereditate = uit het erfgoed van
Eadem = idem
Liberi = kinderen
Filius = zoon
Filia = dochter
Relictus = weduwnaar
Quondam = wijlen
I denarii veteri = 1 oude denarius (zilveren munt)
VI denarii I ort novi = 6 nieuwe denarius en 1 oort

bedankt Hans. dat verduidelijkt de zaak zeker!

Hans, als ik toch nog een keer een beroep op jouw kennis mag doen:

als er staat: Rutgerus filius Joannes Rutgerus Cluijtmans gener Arnoldus Houbrakens, heeft dat gener (voor zover ik begrijp schoonzoon) dan betrekking op de tiendhouder zelf of slaat het op de persoon direct voorafgaand aan de term (m.a.w. is Rutgerus in dit geval de schoonzoon van Arnoldus Houbrakens of is zijn vader Joannes de schoonzoon van Arnoldus Houbrakens en is Rutgerus de kleinzoon)?

Je hebt het hier denk ik over een cijnspost. De cijnsregisters zijn soms moeilijk te interpreteren omdat een "werkregister" was van de rentmeester met notities boven, naast, in de marge van de tekst, onder en tussen opgedeelde cijnsposten in al gelang er plaats was. Omdat het werkregister tientallen jaren meeging staan de jaarlijkse betalingsregistraties - afhankelijk van de haast - volledig of afgekort in kriebelschrift. Het register kan anno nu onvolledig zijn met geheel of gedeeltelijk ontbrekende bladzijden en inkt dat vervaagd is. Bij het vernieuwen van de cijnregisters werden de laatste cijnsbetalers in een net handschrift overgenomen. Om ruimte te besparen werden veel de voornamen afgekort.

Kortom het raadplegen en lezen van cijnsboeken is net als de raadpleging van het Bosch (schepen-)Protocol, een studie apart. Dat is ook wat je ziet als je de originele afbeeldingen aanklikt. Je boft als van een plaats de cijnsregisters over langere tijd continu aanwezig zijn en als een familie/persoon meerdere malen geregistreerd staat voor een cijnspost. Dan kun je meestal wel de juiste context achterhalen/raden. Veel cijnsboeken zijn bewerkt door vrijwilligers. Door de vele afkortingen (en onbekendheid met plaatselijke benamingen) zijn leesfouten zijn gemaakt plus dan ook nog eens het gegeven dat de transcripties door andere vrijwilligers - onkundig met de materie - zijn overgetypt. Ik kan me nog goed herinneren dat ik in het destijdse Gemeentearchief van Helmond een vrijwilliger met jampotglazen bezig heb gezien. Dat geeft allemaal niets als de produktie destijds ook maar gecontroleerd werd met behulp van het origineel. Helaas ontbrak het daar vaak ook aan wegens tijdgebrek. Later is de digitale informatie weer omgezet in een ander format. Enfin je bent zelf met een verhaspelde tekst van een cijnspost komen aanzetten.


>> Rutgerus filius Joannes Rutgerus Cluijtmans gener Arnoldus Houbrakens, heeft dat gener (voor zover ik begrijp schoonzoon) dan betrekking op de tiendhouder zelf of slaat het op de persoon direct voorafgaand aan de term (m.a.w. is Rutgerus in dit geval de schoonzoon van Arnoldus Houbrakens of is zijn vader Joannes de schoonzoon van Arnoldus Houbrakens en is Rutgerus de kleinzoon)?<<

Ik zou het originele plaatje dienen te zien om zeker te zijn hoe de tekst van de inschrijving staat. Het lijkt me dat de eerste Rutger de schoonzoon was van Arnd Houbraken. Cijnsposten werden betaald door volwassenen. Was deze Rutger de kleinzoon geweest dan had in de cijnsregistratie het woordje kleinzoon (nepos) wel gestaan.

Opmerking: in de vorige cijnspost is Rutgher zoon van Jan alias Cluytmans de opvolger als cijnsbetaler van Apolonia. Er valt door gebrek aan nadere informatie niets meer te concluderen dan dat. Rutgher Cluytmans kan de koper zijn geweest van dit stukje cijnsplichtig goed. Hij kan ook haar tweede man of een schoonzoon zijn geweest, of een erfgenaam van Margareta en Gijsbert Niclaessen die het andere deel van de opgesplitste cijnpost opgekocht heeft. Je ziet wel vaak dat bij opgedeelde cijnsgoederen een van de erfgenamen op een gegeven moment de andere cijnsbetaler(s) uitkoopt.

bedankt Hans. leek mij ook al waarschijnlijker dat Rutger zoon van Jan Cluijtmans én schoonzoon van Aert Habraken was

Bladerend door het cijnsboek Peelland van 1498 (inv.nr. 288) valt het me op dat de scans 650-651 (Schijndel) niet scherp te krijgen zijn. Ik heb dit inmiddels aan het RHDe doorgegeven.

Voor het raadpleeg gemak heb ik het volgende genoteerd. Het vergemakkelijkt een gerichte raadpleging.
deel I
scan 003-> St-Oedenrode
scan 124-> Liempde
scan 167-> Son
scan 179-> Bakel
scan 239-> Deurne
deel II
scan 273-> Vlierden
scan 313-> Someren
scan 349-> Lierop
scan 371-> Tongelre
scan 424-> Nuenen
scan 498-> Erp
scan 561-> Veghel
scan 569-> Schijndel
scan 669-> Middelrode

Typo
Ik heb dit inmiddels aan het RHCe doorgegeven.

Beste Hans, ik denk dat er een hikup in je verbinding zat want ik heb scan 650 en 651 net nagekeken en ze zijn haar scherp.

blijkbaar is het weer eens veranderd bij het RHCE. Het 2e antwoord in deze reeks geeft wel de lijst met transcripties maar het zoekveld linksboven met zoektermen werkt volgens mij niet. Of vergis ik mij ?
Gr. Ardi

Beste Adri,
Dat is bekent en doorgegeven aan de eigenaar van Archieven.nl waarop de website is gebaseerd. Zij zijn aan het uitzoeken waarom het zoekveld niet meer werkt.

Aanvullend op mijn bericht van 18 september 2019 kan ik de volgende informatie bieden:

Archief 12063 Heerlijkheid Helmond 1300-1781
Inventarisnr. 283 1381-[1396]
Scan nr.3 (potlood blz.1): Sint-Oedenrode St Remigius
Scan nr.22 (potlood blz.10): Sint-Oedenrode St Dionisius
Scan nr.28 (potlood blz.13): Liempde
Scan nr.36 (potlood blz.17): Son
Scan nr.52 (potlood blz.25): Stiphout
Scan nr.57 (potlood blz. 27v): Lieshout
Scan nr.64 (potlood blz. 31): Aarle
Scan nr.82 (potlood blz. 40): Bakel
Scan nr.91 (potlood blz. 44v): Deurne
Scan nr.95 (potlood blz. 46v): Vlierden
Scan nr.102 (potlood blz. 50): Someren
Scan nr.109 (potlood blz. 53v): Lierop
Scan nr.115 (potlood blz. 56v): Tongelre
Scan nr.122 (potlood blz. 60): Nuenen (tot en met de eerste m-namen)

Archief 12063 Heerlijkheid Helmond 1300-1781
Inventarisnr. 284 [1406-1420]
Scan 3 (potlood blz. - ): Sint-Oedenrode St. Remigius
Scan 34 (potlood blz.16v): Sint-Oedenrode St. Dionisius
Scan 45 (potlood blz.22 ): Liempde
Scan 57 (potlood blz.28 ): Son
Scan 79 (potlood blz.39v ): Stiphout
Scan 87 (potlood blz.43v ): Lieshout
Scan 94 (potlood blz.47 ): Aarle
Scan 119 (potlood blz.59v): Bakel
Scan 131 (potlood blz.65v): Deurne
Scan 137 (potlood blz.68v): Vlierden
Scan 146 (potlood blz.73 ): Someren
Scan 155 (potlood blz.77v): Lierop
Scan 161 (potlood blz.80v): Tongelre
Scan 171 (potlood blz.85v): Nuenen
Scan 185 (potlood blz.92v): Erp
Scan 197 (potlood blz.98v): Veghel
Scan 215 (potlood blz.107v): Schijndel

De kortste weg ernaar toe is (met dank aan Helena 4 juli 2019):
https://www.rhc-eindhoven.nl/collectie?mivast=48&mizig=210&miadt=48&micode=12063&milang=nl&mizk_alle=12063%20Heerlijkheid%20Helmond%2C%201300-1781&miview=inv2

-> Inventaris
-> I Heerlijkheid Helmond
-> 4 Beheer
-> 4.2 Bijzonder
-> 4.2.2 Beheersaktiviteiten
-> 4.2.2.2 Rechten
-> 4.2.2.2.2 Cijnsen
-> Administratie
-> vanaf inv. nr 282 leggers en scans

Weet toevallig iemand of archiefnummer 339 Lierop en Someren de beide plaatsen door elkaar staan of dat Lierop ergens verder naar achteren staat? Het is me niet helemaal duidelijk hoe ik dit archiefstuk moet interpreteren. Ik ben namelijk vooral aan de stukken uit Lierop geïnteresseerd.

De cijnzen staan niet door elkaar.
Lierop begint op folio 19v (potlood) en loopt t/m folio 28v (potlood) oftewel scan 37/105 t/m 55/105 (74 cijnsposten).

Hartelijk bedankt Egbert!

@ Bram
Zoek je een bepaalde naam?

@Egbert: Op 8 september 1670 maken Willem Jan Willem van Bree en Martha Leonaert Jacobs van Alphen huwelijkse voorwaarden op, deze staan beschreven in Lierop RA 11 (zie: https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M-CSVL-G91H-5?i=1518&cat=711456
). Ik ben op zoek naar zijn voorouders.

In mijn transcriptie komen enkele onderstaande "van Breij's voor. De naam van Alphen/Alfen staat er niet in.

Post 20. Jenneke weduwe Joost Arts van Breij met 5 kynderen.

Post 38. Die ses kynderen Jan Franscen van Breij.

Post 70. Die seven kynderen Jan Lucas van Breij.

Post 73. Jacop Gorts, coper van Jan Lucas van Breij.

Hallo Egbert, nogmaals bedankt. Het helpt me helaas niet direct verder. Misschien op een later tijdstip. Martina van Alphen komt overigens uit Asten. Daar heb ik haar familie al gevonden.

Uit onderstaande akte kan je afleiden dat Willem Jan Willems van Bree een broer Nicolaes, een zus Merijken en en broer Anthonis had:

Schepenbank Lierop 11, folio 109v
Willem ende Nicolaes zoons Jan Willems van Brey voor hen selven, Jan Leonaert Hoegers als m/m Merijken dr. Jan Willems voers. ende Marcellis Willems van Brey ende Andries Peters van Lijshout als moboirs van Anthonis onmondige zoon Jan Willems voors., hebben nae drie sondachse kerckveylingen en met wtganck der brandende karsse wettelijck ende erffelijck vercocht Joost Marcellis Verberne:
Een stuck ackerlants, genaemt den Wolf, gel. inden Capellencamp, groot 7 cops.
UL. Henrick Jan Koelen
AL. Jan Frans Claessen
UF. de Abdije van Postel
AF. gemeynte van Lierop
Los, behalve dorpslasten en 7 st. 2 oert jaerl. geestelijcke pacht te gelden met den medegelders.
31 jan. 1668.

Dat is inderdaad een mooi overzicht!! Ik zal in de komende weken nog verder door de oudere aktes spitten om te kijken of er met een paar hints nog meer van is te maken

Deze tekst van Hans Vogels, 25 juli 2019:

Opmerking: in de vorige cijnspost is Rutgher zoon van Jan alias Cluytmans de opvolger als cijnsbetaler van Apolonia. Er valt door gebrek aan nadere informatie niets meer te concluderen dan dat. Rutgher Cluytmans kan de koper zijn geweest van dit stukje cijnsplichtig goed. Hij kan ook haar tweede man of een schoonzoon zijn geweest, of een erfgenaam van Margareta en Gijsbert Niclaessen die het andere deel van de opgesplitste cijnpost opgekocht heeft. Je ziet wel vaak dat bij opgedeelde cijnsgoederen een van de erfgenamen op een gegeven moment de andere cijnsbetaler(s) uitkoopt.

Hier kan je het antwoord vinden:

171 Claes, Hanrick, Jan die alde ende Jan die jonge gebrueders ende Catherijna ende Peterke gesusteren. Alle kijnderen van Wijllem Claessen ende wijlen Appelons dochter van Jan Daniels. Ende hebben overgegeven aen Rutten soen van Jan Rut Cluijtmans een huijs, hofstat, hoff met sijn .. daer aen gelegen tsamen groot vijf lopensaet, gelegen in Roede tot Erde. Nevens erffenis Delis Jan Danielssoen, Vijffken weduwe Peter Gijssoen deen sijde, Art Houbrakens deen eijnde ende dander eijnde aen die gemeijnt van Schijndel. Hier vuijt te vergelden o.a. een Bosch mud rogge ende aldaer te leveren aen den heijlighe geest aldaer, anderhalf capuijn aen erfgenamen Jan die Roij, een braspenning grontchijns int boeck van Helmont.
Datering: 1558-1562
Pagina: 76
Plaats: Sint-Oedenrode

Hier heb je de Appolonia Relicta met haar zes kinderen die een cijnsgoed verkoopt aan Rutger Jan Rutten Cluijtmans.
Er is hier dus geen familiare relatie tussen Appolonia en Rutger Jan Rutten Cluijtmans.

Frans van Gorkum is bezig met een verbeterde editie van zijn boek "Alles op een Kluijt", hierin komt straks aan de orde wie (hoogstwaarschijnlijk) de vrouw was van Rutger Jan Rutten Cluijtmans in relatie tot bovenstaande stukken uit het cijnsregister.