"stamhouderschap"

Hallo Wendy Anne,

Een stamhouder is een mannelijke erfgenaam die de familienaam voort kan zetten door zelf ook weer een zoon te krijgen.

Niet te verwarren met het erfrecht van de oudste zoon die het bedrijf verder mocht doorzetten. (b.v. een boeren bedrijf)

Frank,
Tegenwoordig kunnen wettige kinderen ook de achternaam van de moeder krijgen. Bijv. Peter van Puffelen trouwt Maria van Harinxma. Zij krijgen een zoon Henricus, maar de ouders vinden de naam van Harinxma toch beter klinken dan van Puffelen. Dus geven zijn hun zoon de achternaam van Harinxma. Henricus van Harinxma is dus een mannelijke erfgenaam lees zoon van Peter van Puffelen, vader en zoon hebben dus verschillende achternamen. Dus van voortzetting van de familienaam is geen sprake meer. Henricus Harinxma is een mannelijke erfgenaam lees zoon van Maria van Harinxma. De familienaam van Harinxma gaat dus door via de vrouwelijke lijn. Oplossing; genealogieën (vroeger allen mannelijke nakomelingen bevattend van een bepaalde voorouder) samenstellen heeft geen zin meer, we zullen voortaan aan de parentelen moeten.

De stamhouder is de oudste zoon van de oudste zoon etc. . Niet iedere mannelijke nakomeling met de familienaam is m.i. stamhouder; Ikzelf ben het, maar mijn broers (al dan niet met mannelijke nazaten) niet.

Indien je het eens bent met Theo en Jan, op zoek dus naar de probandus.
(Stamoudste met die naam.) en dan een genealogie maken. (alleen mannelijke lijn)

Maar als uit een gezin 2 zonen komen en de eerste zoon krijgt alleen dochters en de 2de zoon heeft wel een zoon, waar de lijn verder gaat met die achternaam, dan gaat bovenstaand verhaal niet meer op.

Je kan het dus ten alle tijden vanuit een bepaald gezin bekijken wie een stamhouder is. Waardoor men dan ook vaak niet verder kijkt dan de levende personen.

Tja , en met achternaam van de vrouw aanhouden wordt het nog lastiger.
Hierdoor wordt de achternaam van de stamoudste gebroken en is deze zoon geen stamoudste meer met die naam daar hij de naam van vader niet draagt en een andere achternaam aanneemt.

Interessant discussie.
even verder gezocht en volgens het woordenboek is de betekenis:

mannelijke erfgenaam die de familie voortzet
of
Mannelijke voortzetter van de familielijn
of
iemand, die een geslacht in stand houden, of zijne uitsterving, door verwekking van kinderen, moet voorkomen

bron: http://www.encyclo.nl/begrip/stamhouder

er wordt dus helaas niet gesproken over de eerste mannelijke zoon in lijn.

Haha, dat was dus mijn probleem inderdaad.
Het lijkt er op dat volgens het woordenboek iedere jongen aan het 'eind van de rit' in principe stamhouder is, maar in de 'volksmond' wordt vaak de oudste zoon van de oudste zoon van de oudste... enz. bedoeld.

Mijn vraag is eigenlijk hoe het officieel is.
Bijvoorbeeld, hoe gaat de adel/koninklijke familie hiermee om? Heeft er iemand ooit officiele informatie over gevonden, want ik kan online ook alleen vage woordenboek/encyclopedie omschrijvingen vinden, maar geen geschiedkundige uitleg.

Zou dus zeggen hou het woordenboek aan.

andere uitleg een genealogie geeft alle stamhouders weer (gebruik aldfaer met de cbg uitdraaien genealogie ) en dan klopt het woordenboek.

Ook bij het cbg is deze discussie ooit gevoerd.

Er bestaat nog zo'n leuk woord kwartierverlies :)
google maar eens ook veel verwarring.

kijk je bij 4 of 5 generatie geslachten spreekt men ook over stammoederreeks en stamvaderreeks.

Moeten dus allen van hetzelfde geslacht zijn en ook hier hoeft dit niet de eerste van de eerste te zijn, Hoewel dit wel uniek is.

Om het nog moeilijker te maken nu een derde (nog andere) uitleg gevonden:

iemand, die een geslacht in stand houden, of zijne uitsterving, door verwekking van kinderen, moet voorkomen '
Zoon die de familienaam in stand houdt
De laatst- overlevende met de familienaam noemt men 'stamhouder'.

Dat wil dus zeggen dat het een laatstelevende zoon met de naam is, die, als ie zonder zoon dood gaat de hele lijn zou doen uitsterven!
In dat geval dus de laatste zoon in de familie met de familienaam...

Ik denk dat ik zelf eigenlijk nu de voorkeur geef aan de laatste omschrijving die ik gevonden heb... waarschijnlijk omdat ik bij het woord 'stamhouder' toch een beetje een speciale betekenis leg,... en de derde omschrijving (waarbij de naam zou uitsterven als de man geen zoon voortbrengt) is voor mij toch echt de meest speciale betekenis.

Dus, als niemand anders een beter argument kan voordragen, dan krijgt die versie mijn stem! LOL

Stamhouder werd - in Brabant naar mijn idee - gezien wanneer de oudste zoon de naam wederom aan een oudste zoon kon doorgeven. In een gezin met alleen dochters waren geen stamhouders. Maar..niet elke eerstegeborene zoon kreeg zelf een zoon. In Brabant had je gedurende de jaren van het Rijke Roomse leven in best veel gezinnen dat een oudste zoon voor priesters gingen studeren...en mochten ze dit uiteindelijk bereikt hebben...daar verwacht je dan normaal gesproken geen 'stamhouder' van. Dan had je al een afwijking van de 'traditie', een ietwat gebroken lijn. Ik zie het dan ook eerder als een eerstegeboren zoon van de oudst-geboren zoon die kinderen kreeg. Kan dus bijv. de 3de of 4de zoon zijn geweest indien de voorafgaande broers ongehuwd of kinderloos bleven of alleen dochters hadden..

Dat er voor andere naam gekozen werd omdat de naam anders zou uitsterven zal onder de doorsnee bevolking in Brabant niet zo heel veel voorgekomen zijn. Misschien nu meer dan 100+ jaar geleden?
Je vraag ging immers over de regels hier...welke tijd? [ er zijn landen waar je voor een paar dollar je naam bij 'deed poll' legaal kunt laten veranderen..]

Wendy, - je maakt me wel nieuwsgierig: waarom wil je dit zo precies weten? Vraag niet naar privé zaken, maar vraag me wel af waarom je de juistheid van 'stamhouderschap' belangrijk vindt.
Sommigen gaan alleen terug in de vrouwelijke lijn, mede omdat dit de enige betrouwbare lijn is waarvan je - althans tot enige jaren geleden- wel 100% zeker kon zijn.

Helena,

Zoals jij het begrip gebruikt heb ik het ook geleerd van ons pa.
Dus als de oudste zoon om welke reden ook geen zoon voortbracht, dan ging het over naar de 2e oudste zoon van dat gezin voordat het terug naar een neef gaat.
Reden waarom ik het vraag is gewoon uit interesse.... Ik heb zelf geen kinderen, dus mijn lijn houdt toch op, dus daarom vraag ik het niet ;), maar ons pap denkt dat mijn neefje stamhouder is, maar daar was ik nog niet zo van overtuigd, alhoewel ik het wel leuk gevonden had als het wel zo was, alleen al omdat het wat interesse in de stamboom zou kunnen wekken bij mijn 8-jarige neefje als ik zou kunnen zeggen dat ie inderdaad stamhouder is.

PS. by deed poll is inderdaad 1vmogelijke manier.... of... net als ik met een engelsman trouwen (onder engelse wet) en/of naturalisatie aanvragen.

Dan krijg je ook echt officieel de engelse naam als je dat wilt (wat natuurlijk bij een nederlands huwelijk niet het geval is, dan houdt je gewoon officieel de naam waarmee je geboren bent)

Maar in mijn stamboom in 1300 kwam ook de naam van de familie (waarschijnlijk) van een (adelijke) dame af, wiens echtgenoot van lagere afkomst kwam. Dus... het kwam vroeg ook wel voor denk ik, maar waarschijnlijk allen bij morganatishe huwelijken waar de vrouw van hogere stand was.

Volgens mij is de oudste zoon die de familienaam doorgeeft de stamhouder; en er is maar één stamhouder.

Mijn vader heft onze stamboom uitgezocht en in de kwartierstaat is hij de stamhouder. Van de vier kinderen uit zijn gezin (4 zonen) hadden er twee geen kinderen (tja, dan houdt alles op), de oudste had alleen dochters en mijn vader (derde in rij) alleen zonen. Ik ben als oudste nu, na het overlijden van vader, de nieuwe stamhouder. Mijn oudste kind is een meisje en draagt mijn achternaam.
De tweede is een jongen. Als mijn dochter een kind krijgt en haar (dus mijn naam) geeft, wie is dan eigenlijk de volgende stamhouder?

Leuk bedacht Hans,

Maar een regeltje aangepast afgelopen decenia dat de moeders achternaam ook voortaan mag in verhouding tot aan honderden jaren traditie, (denk b.v. ook aan familiewapens die van vader op zoon doorgegeven worden) maakt het wel een een keer verwarrend voor iedereen en vraaagt dan voor nieuwe inzichten en denkwijzes.

kortom de persoon die de achternaam doorgeeft van manlijk of vrouwelijk geslacht.

En vraagt hierbij enige aanpassing in de woordenboeken die nog uitgegeven moeten gaan worden....We zullen het zien in de toekomst...

Voorstel zojuist gedaan aan de van Dale

Frank, ik ben blij dat je vasthoudt aan de naam en niet discrimineert naar geslacht (van degene die de naam doorgeeft).

Voor de familiewapens zal het niet uitmaken, toch?

Hier heb ik nog een vraag: mijn grootvader was de oudste jongen, mijn vader ook. Maar nu heb ik een oudere broer, die er voor gekozen heeft om zich te steriliseren. Ben ik dan, als volgende in de lijn, stamhouder?

Volgens mij wel.

Hmm, als je doordenkt over alle varianten dan kan er nog veel gebeuren en veranderen.

Maurice, heb jij zelf kinderen (met jouw eigen achternaam)?
Je broer kan ook tevoren sperma invriezen !!


In mijn geval heb ik mijn naam reeds doorgegeven (aan een dochter, zoon en dochter). Zij hebben nog geen kinderen en het is ook nog de vraag tegenwoordig welke achternaam zij hun kinderen, mijn kleinkinderen, geven.

Komt er in dit geval geen voortzetting, dan heb ik nog twee broers met samen 6 kinderen (4 jongen, 2 meisjes) en anders moet de stamhouder gezocht worden via een zijtak vier generaties terug.
Maar ach, mijn familienaam zal niet uitsterven.


Terug naar de oorspronkelijk vraag van WendyAnne (van vier jaar geleden!).
En dat staat hier net boven al: "gewoon" het volgende kind, dat de familienaam voortzet.


Toch nog en correctie op Frank: het oudste kind, dat de achternaam doorgeeft, van manlijk of vrouwelijk geslacht.
Oh, welbeschouwd hoef je niets over het geslacht te zeggen.

Om het eenvoudig te houden, ik ben het oudste kind dat de familienaam heeft doorgegeven en beschouw mij daarom als enige stamhouder.
Mijn zoon is de meest waarschijnlijke opvolger, maar tegenwoordig is dat geen "wet" meer.

Van mijn opa ben ik de enige kleinzoon, dus stamhouder. Ik heb 3 dochters. Eentje is alleen en beeft een zoon. Vader onbekend (KI) dus hij draagt mijn achternaam. Is hij nu stamhouder?

Op uitvaart.nl staat: Een stamhouder is iemand die een geslacht of familienaam in stand houdt door kinderen te verwekken. Nu niet alleen zonen maar ook dochters voor hun uit een huwelijk geboren kinderen hun eigen familienaam kunnen kiezen, houden niet alleen zonen een familienaam in stand.

Heko, het gaat er niet om welke zoon/kleinzoon/achterkleinzoon de naam van je opa doorgeeft. Je moet een kleine stamboom opzetten (in elke generatie de oudste als eerste) en kijken naar de oudste in directe afstamming die de naam van jou opa draagt en ook verder doorgeeft.
Leuk werkje voor de kerstdagen?