Van Gassel(t) te Helmond/Deurne

Ik heb vanochtend even zitten speuren en ik denk dat ik op volgende stamreeks uitkom:
Anthonis van Gasselt
Jacob Anthonis zn van Gasselt (jongste zoon)
Anthonis van Gasselt
Jacob Anthonis zn van Gasselt, schepen van Deurne 1565-1578- (expliciet met patroniem 1578).
Joest Jacobszn van Gasselt (1611)
x (1599) Ida Gerit Jan Unen (1611.

Aanvullend kan ik het volgende schetsen:
Jacob Anthonis zn van Gasselt heeft meerdere zonen:
1. Anthonis (kan gezien zijn voornaam de oudste zijn)
2. Jan Jacobs zn van Gasselt, hij trok naar Helmond en huwde daar begin '30 Geertruy Reijnder Aert Reijnders en midden '40 met Richmoet Jan Peters zn van den Berch; kinderen in Helmond.
3. Lucas Jacobs zn van Gasselt, hij trok ook naar Helmond en huwde begin '40 Johanna Hendriks dr. van den Zeylsberch; kinderen in Helmond.
4. Jacob Jacobs zn van Gasselt, + na 1597, huwde eind '50 Jenneken Henrick Golofs, + na 1612.

De laatste zoon Jacob:
had drie zonen:
1. Jan van Gasselt, vermeldt vanaf 1589, + voor 1597; gehuwd met kinderen; dochter Maria x 1612 Hans Thiel van Spanom.
2. Jacob Jacobs van Gasselt, (+ voor 1613?), huwde voor 1595 (jaren '80) Luijtjen Faes Vesters; kinderen: 1. Jacob, 2. Hendrik, 3 Jan (samen vermeld 1613).
3. Lambert Jacobs van Gasselt.

De bekende schilder Lucas van Gasselt was een zoon van schilder mr. Jan van Gasselt zoon van Anthonis van Gasselt uit zijn 2e huwelijk.

De bekende schilder Lucas van Gasselt was een zoon van schilder mr. Jan van Gasselt zoon van Anthonis van Gasselt uit zijn 2e huwelijk.

https://www.geschiedenishelmond.nl/zoek/1/van+gasselt


Schepenakte
JACOB THONIS soen van GASSELT als voogd der kn. van w. meester JANS VAN GASSELT, zijn broer, en LUCAS soen wijlen meester Jan voors., mede voor de 4 minderjarige dochters van meester Jan, hebben overgegeven aan GERIT DIERICX alias die Cremer een huis met recht van invaart te Helmond omtrent der mercten. e.z. Everaert Henrlcx soen alias die Cremer a.z. erfg. Jan Mauwants eertijds, nu de wed. Goyart Claus e.e. stadtvest a.e. strate Vor. eig.: Pouwelsen Baten, daarvoor Goyarts soen w. Jan Goyarts, daarvoor Catherine, wed. Jan van der Broeck, daarvoor Jan van Eyck. Get.: J.S./R.W. 24 april 1514, 1510/1523
Registratieplaats Helmond
Inventarisnummer 3802

Ook dit is Joost Jacops van Gasselt, getrouwd met Eijcken Geritsen. Hier staat echter dat zijn vader Jacop Jacops heet.

20-10-1604 Recht. arch. Deurne inv. nr. 85 deel 2 folio 71 verso
Joest Jacops verklaard bij deze te vernaderen de koop, zoals zijn vader Jacop Jacops gedaan heeft tegen zijn zwager Gerrit Geritsen. Waarna de vader verklaard dat genoemde Joest Jacops, die de man is van Eijcken, nader verwant aan hem is dan de vorige koper en aldus het erf aan zijn zoon overdraagt. Daarop ruilt Joest Jacops dit perceel, zo akker- als weiland, aan Jonker Everaert van Doerne tegen een akker van dezelfde grootte gelegen aan de Zeilberg. Begrensd aan een zijde door de erfgenamen van Jacop van Gasselt, aan de andere zijde naast genoemde Jonker en aan een einde naast de erfgenamen van Fijcke van Cuijck.

Wat ik zoverre in de link van Cornelis zie:
Jacob Thonissen van Gasselt, de broer van Jan Thonissen van Gasselt, heeft als kinderen: Jan, Jacob en Lucas Jacobs Thonissen van Gasselt (vermeld rond 1550).
Het gezin van de rond 1510 overleden schilder mr. Jan Thonissen van Gasselt telt naast Lucas, in 1510 meederj. , ook nog een Marie x Reijmken/Reijndert Conraets van der Hogerkerck, Luijtgarda x Jan Maes,Margriet en Belien. In 1514 sprake van 5 kinderen van Jan.

JACOB THONIS soen van GASSELT, als momboir van de kn. van wijlen meester JAN, zijn broer, en met hem zijn neef LUCAS (zoon van w. meester Jan) hebben gekendt ende gelijdt dat zij gedeeld hebben met HILLEGOND (de vrouw van w. Jan voors.) de volgende erfgoederen: Hillegond: ...alle goederen die zij tijdens het huwelijk met Jan samen hebben verkregen, uitgenomen 17 lopen rogge. Verder het huis, maar dan moet ze wel 'die twe meyskes' onderhouden en Drieske ook, maar die slechts tot Pasen volgend jaar. Get.: J.S./R.W. (1512), 1510/1523
Registratieplaats Helmond
Persoon in RA Gasselt, Hillegonde van, echtg. van mr. Jan Gasselt, Jacob Thonis van Gasselt, mr. Jan Thonis van
Inventarisnummer 3802

De Helmondse familie staat uitgebreid beschreven in het boek "Lucas Gassel, meester-schilder uit Helmond". Archivaris Hans van de Laarschot heeft daar uitgebreid en gedegen onderzoek naar gedaan.

Voor de relatie met Joost Jacobs van Gasselt zijn we meer aangewezen op de archieven van Deurne.

Uit onderstaande akte blijkt Joost te zijn geboren circa 1581:

ORA Deurne inv.nr. 53a
Joest Jacobs van Gassel, oudt ontrent 46 jaeren, gedacht wesende bij den stadthouder ende geëxamineert wesende op den iersten artikel van de emploije van thoen thuijcht ende verclaert op sijnen eedt int aenvangen van sijne peelmeesterschap gedaen waerachtich te wesen dat het huijs, hoff, hofstadt mette erffenis daer bij ende aengeleghen toebehoordt hebbende wilen Jacob van Gassel, gelegen int Haegheijnd, is opgewonnen geweest bij Bernaert Evers en Ariken Dierck Conincx voor seeckere achterstellen eender rente van ses gulden ende dat zij opwinners oijck het affgebodt gedaen hebben aen de gebruijckers van de selve hofstadt, maer hebben tselve bij de gebruijckers laeten gebruicken naer voorgaende accordt gedaen met de voers. opwinners van de achterstellen der rente naer welcke accordt hebben die gemeen erffgenamen van wijlen Jacob van Gassel schijdinghe en deijlinghe gemaeckt van alle de renten bij wijlen Jacob verschreven achtergelaeten, welcke rente is met lothe de deel gevallen Hanrick Jacobs, mededeijler, die hij Hanrick daernaer oijck heeft geloft gequeten ende betaelt ende dat den Vriesencamp speciaelijcken in den brieff van den vers. rente nijet en was verbonden. Op den tweden thuicht dat die verwerder den voers. camp of Vriesenecker nae dijen hij denselven bij den coope ende transporte van den aenlegger verkregen heeft gehadt, altijt in sijn labeur ende bedrieff heeft gehadt gelijck hij denselven alnoch int selve bedrieff is hebbende. Op den derden artikel verclaert hij deponent als boven dat den aenlegger den verschreven camp oft acker verkocht heeft aen den verwerder in aldervuegen als hij denselven te voorens gekocht heeft gehadt van Jacob Jacobs van Gassel des verwerders neve. Eijndende hijer mede sijne depositie. Actum den 25 aprilis 1627. Coram van Hijnsbeeck en Ruth Hanrick Josephs. schepenen.

Een mooie puzzel, wie is de ware Jacob? :-)

Straks komt de tweede puzzel. Wie is de ware Antonius? Daar waren er twee van.

Dit nog uit het Helmondse m.b.t. Deurne:
Schepenakte - JACOP JACOPS van GASSELT, wonende te Deurne, heeft vercocht aan MARCELIS FRANSEN van IJSEREN een hooibeemd te Asten ts geh. in de Bundersroyde, in 4 bunders toebeh. aan Evert Coolen, de wed. Heylken Snocx, en verkregen van de kn. JAN COPPENS. Get.: WF/AM 28 jan. 1617, 1617/1619
Schepenakte - THONIS VAN GASSELT heeft -uit kracht van testament- (en voor zekere dienst en arbeid die zijn zoon JACOB heeft gedaan en doen zal) aan diezelfde JACOB gekendt ende gelijdt dat hij hem moet 'gelden' een mand rogge uit huysinge, hofstede en toebehoren te Deurne bij de kerk. Get.: TvM/J.S. 29 feb. (1514), 1510/1523.

Ik ben nog even in de DTB gaan kijken. Daar is volgens de indexen in 1599 een huwelijk in Deurne te vinden; https://www.rhc-eindhoven.nl/collectie?mivast=48&mizig=100&miadt=48&miaet=185&micode=10225&minr=16550762&miview=ldt

In de indexgegevens staat de naam Judocus Joannis van Gassel als naam van de bruidegom, maar ik lees daar Judocus Jacobus Jacobs van Gassel. Er is wat gerommeld, en het is voor mij sowieso al moeilijk leesbaar, dus ik kan het mis hebben. Als naam van de bruid lees ik Ida Gerhardi(?) Petri. Een exacte datum kan ik er niet uithalen. De patroniemen lijken erop te wijzen dat hij een zoon was van ene Jacobus Jacobs van Gassel. Maar het kan ook zijn dat de pastoor eerst Jacobus Jacobs van Gassel had geschreven en Judocus ter correctie boven Jacobus. Want Judocus was er tussen gepriegeld. Dat roept bij mij nog wel een vraag op, zie het einde van dit bericht.

Het lijkt om het huweljik van Joost Jacops van Gasselt, getrouwd met Eijcken Geritsen te gaan, eerder door Egbert en Hans genoemd. Alleen zie ik dat Hans haar Ida Gerit Jan Unen noemt, en in de huwelijksakte lijk ik Ida Gerhardi Petri te zien staan. Maar nogmaals, ik kan het mis hebben, en de pastoor ook!

Om dan nog heel even terug te linken naar mijn vraag over Francis Cuijpers (zoon van Hermen Everts Cuijpers en Joanna Jacobs van Gassel) eerder op dit forum: Joost en Eijcken lijken de ouders te zijn van Jacob Joosten van Gassel die met Willemken Hendrick Goorts kinderen liet dopen, waaronder Joanna Jacobs van Gassel, die dan weer met Herman Everts Cuijpers trouwde.

Als dit inderdaad klopt, dan geldt voor dat stukje, alles te Deurne:

Joost Jacops van Gassel (* ca 1581) x (ca 1599) Eijcken Geritsen

- Jacob Joosten van Gassel ([] 07-03-1665) x Willemken Hendrick Goorts ([] 13-02-1665)

-- Joanna Jacobs van Gassel (* ca 1642) x (02-02-1699) Hermen Everts Cuijpers
-- Geret Jacobs van Gassel [] 15-10-1732
-- Jan Jacobs van Gassel
-- Jacobus Jacobs van Gassel
-- Eijten Jacobs van Gassel
-- Teuniske Jacobs van Gassel
-- Goort Jacobs van Gassel

Lijkt jullie dit ook te kloppen? Voor mij blijft dan nog een vraag van wie Joost Jacobs (mogelijk Joost Jacobs Jacobs) van Gassel een zoon was. Als ik het goed begrijp, concludeert Hans dat hij een zoon van Jacob Anthonis zn van Gasselt was. Maar zou daar misschien nog een generatie tussen kunnen zitten, dus een zoon van Jacob zn van Jacob Anthonis zn van Gasselt bijvoorbeeld?

Ik lees in die trouwinschrijving als naam van de bruidegom Judocus Jacobus Jacobs van Gassel waarbij Jacobus is doorgehaald en daarboven Judocus is geschreven.
De bruid: Ida Gerardi Petri.

Dank je, Egbert. Ik twijfelde over de doorhaling. Dan zal het toch enkel Joost Jacobs van Gassel geweest zijn, en is het heel goed mogelijk dat hij een zoon van Jacob Anthonis zn van Gasselt was.

Ik hoop deze week nog eens goed door DocuData Deurne te kunnen zoeken of daar nog iets te vinden is, waardoor deze connectie misschien beter in beeld komt.

Ik denk dat Joost een zoon is van Jacop Jacops van Gassel. Heb nu weinig tijd, ik kom erop terug.

Ik zal hier vast wat plakken dat mogelijk relevant kan zijn om familieverbanden te vinden.

---
21 juli 1595 Recht. arch. Deurne inv. nr. 86 folio 7 verso

Jacop Jacops van Gasselt verklaart bij deze dat Peter Henrick van Herssel aan hem heeft afgelost en gekweten een jaarlijkse rente van fl. 12,-. Hem vanwege zijn vrouw aan gekomen. Aldus gedaan door voornoemde Jacop van Gasselt die de man en momboir is van Luijtjen Faes Vesters.
---

>>> Er was een Jacop Jacops van Gasselt. Ten tijde van 1595 was hij getrouwd met een Luijtjen Faes Vesters. Dit maakt hem een mogelijke "kandidaat" vader voor Joost Jacops van Gasselt, die volgens een eerder gevonden akte rond 1581 geboren zou moeten zijn, maar hoeft natuurlijk niet.

---
27 december 1595 Recht. arch. Deurne inv. nr. 86 folio 14 verso

Marcelis Heijn Rutten verklaart bij deze dat hij volledig betaald en voldaan is door Jacop en door Lambert van Gasselt. Zij als zijnde de momboirs of voogden van de onmondige kinderen van hun broer Jan van Gasselt. Er rustte een schuld op het huis waarin voornoemde Jan van Gasselt met zijn gezin in gewoont heeft.
---

>>> Ten tijde van 1595 waren er drie broers Jacop, Lambert en Jan van Gasselt (dan overleden).

---
3 februari 1597 Recht. arch. Deurne inv. nr. 86 folio 42

De kinderen van Faes Vesters Scheenckens, te weten ; Vester Faes Scheeenckens, en Jacop Peters van Gassel als zijnde de man van Luijtjen Faes Scheenckens maken samen een accoord met Dierck Ambrosius van Duijnhoven. [...]
---

>>> Luijtjen blijkt een dochter van Faes Vesters Scheenckens, maar haar man wordt hier Jacop Peters van Gassel genoemd. Kan natuurlijk een foutje zijn.

---
25 februari 1597 Recht. arch. Deurne inv. nr. 86 folio 46

Cornelis Golis, Aert Janssen verhaegh die zich sterk maakt voor zijn moeder Luijtjen, Willem vereijcken die zich bij deze sterk maakt voor Lijntjen de weduwe van Henrick Bruijstens, Verder Jacop Jacops van Gasselt die optreed zo voor zich zelf en als momboir of voogd voor de kinderen van Joest Meusen en van Maria Golis, mede nog als momboir voor het onmondig kind van Aert Geeff Golis en samen met zijn medemomboir Jacop Cornelissen. Verder Anthuenis Golis in zijn kwaliteit als momboir van Lijntjen Jan Slazers, verwekt bij Jenneken Golis. Alsmede als momboir voor Jenneken Golis voornoemd haar zoon Henrick. Dan Jan Michiels van Overlant als zijnde de man van Lijsken Sijmon Golis. Nog Lambert Jacops van Gasselt die zich bij deze sterk maakt voor zijn ouders. Nog Aert Thijssen van Ebben die zich bij deze sterk maakt voor zijn schoonvader Aert Verdonschot. Dan nog Aert Anthonis Diercx die zich sterk maakt voor de kinderen van wijlen Henrick Geeff Golis. Zij allen als erfgenamen van wijlen Geen Golis. Zij verkopen aan hun mede-erfgenaam Henrick Jan Bruijstens al hun versterf van wijlen hun oom Geen (ook Gerard) Golis. Dit zoals het beschreven staat in het testament van voornoemde Geen Golis en zoals diens weduwe Catharina in togte of vruchtgebruik heeft bezeten. Waarbij de koper aan zijn mede erfgenamen de som van fl. 270,- schuldig blijft tegen een jaarlijkse rente van 7 %.
---

>>> Ik zal ze niet allemaal plakken omdat er verder niet veel bij staat. maar Jacop Jacops van Gasselt treedt in meerdere akten op als momboir van Lijneken Aert Geeff Golis. Er lijkt ook een familieverband te zijn omdat hij in deze akte ook optreedt voor zichzelf en Lambert Jacops van Gasselt voor zichzelf en zijn ouders (helaas niet bij naam genoemd).

---
14 juni 1599 Recht. arch. Deurne inv. nr. 86 folio 114

Marij de weduwe van Peter Jan Unen, samen met haar zoon Jan, die optreed zo voor zichzelf en samen met Jacop Jacops van Gassel als curators van Marian en andere erfgenamen van hun vader. Zij verkopen aan de kinderen van Gerard Peter Unen hun erfdelen zoals wijlen hun vader in andere tijden van voornoemde Gerard Peter Unen heeft gekocht. Waarna Denijs Gerard Unen en diens zuster Eijcken verklaren dat zij tevreden zijn met deze transactie.
---

>>> Eijcken Gerits lijkt een dochter te zijn geweest van Gerard Peter Unen, die weer een zoon was van Peter Jan Unen. Dat komt overeen met Ida Gerardi Petri hier boven.

Ik heb vooralsnog geen verwijzing gevonden waarin Joost Jacops van Gassel(t) vermeld wordt zodat we hem duidelijk kunnen linken.

Aangezien ik de kwestie van stamvader Anthonis heb aangekaart zal ik om te beginnen de stamreeks, en de gezinnen van Anthonis en Jan de schilder, vermelden zoals Hans van de Laarschot die geeft in het eerder genoemde boek.


Wautger van Gasselt, † voor 14-6-1424
Natuurlijke dochter

Liesbeth van Gasselt, † voor 28-7-1443
X Jan Willems, † voor 14-6-1424

Kinderen:
1. Claes van Gassel, geb. ca.1400, † tussen 1466 en 1478
Huwde N.N., † na 20-1-1503

Kinderen:
1. Henric van Gasselt, † na 11-2-1503, woonde in Deurne.
2. Jan van Gasselt, woonde in Gemert.
Natuurlijke kinderen:
3. nat. zoon Sander van Gasselt, woonde in Bakel.
4. nat. zoon Anthonis van Gasselt, woonde in Gemert, later in Deurne
2. Willem
3. Elsbene, x Henric Sweerts
4. Wautger, † voor 9-2-1485, x Ercken
5. Henric


Anthonis van Gasselt, † tussen 1520 en 1524,
Bierbrouwer in Deurne.
Huwde 1. N.N.
Huwde 2. Mabelia, † na 1496 (testament met man)

Kinderen uit 1:
1. Nicolaas, vermeld 1496 (priester?)
2. Leonard, vermeld 1496 (priester?)
Kinderen uit 2:
3. Jan Thonis van Gasselt
4. Jacop Thonis van Gasselt (vermoedelijk)
5. Marie Thonis van Gasselt (vermoedelijk)

Meester Jan Thonis van Gasselt de maelre, geb. ca.1463, † voor 9-12-1512.
In september 1494 werd hij poorter van Helmond,
huwde 1. ca.1487 N.N. † ca.1506.
huwde 2. Voor 1512 Hillegond, † na 1514.

Kinderen uit 1:
1. Lucas van Gasselt, geb. ca.1488, † ca.1569 Brussel
2. Theodorica, vermeld 1496, † voor 1512.
3. Marie van Gasselt, geb.ca.1496, huwde voor 1530 Reymke van der Hogerkercken.
4. Luytgart van Gasselt, ge.ca.1502, huwde voor 1526 Jan Maes.
5. Margriet van Gasselt, geb.ca.1505, † na 1531.
6. Belie, geb.ca.1506, † na 1531.

Iets helderder nu:

1. Claes van Gassel, geb. ca.1400, † tussen 1466 en 1478
Huwde N.N., † na 20-1-1503
.......Kinderen:
.......1. Henric van Gasselt, † na 11-2-1503, woonde in Deurne.
.......2. Jan van Gasselt, woonde in Gemert.
.......Natuurlijke kinderen:
.......3. nat. zoon Sander van Gasselt, woonde in Bakel.
.......4. nat. zoon Anthonis van Gasselt, woonde in Gemert, later in Deurne

2. Willem

3. Elsbene, x Henric Sweerts

4. Wautger, † voor 9-2-1485, x Ercken

5. Henric

Naast Anthonis de zoon van Claes van Gasselt is er nog een naamgenoot, de Helmonder Anthonis Wautgers zn van Gasselt. Van deze weten we dat hij vóór 1507 is overleden. Hij was gehuwd en had kinderen. Het is om deze reden dat Hans van de Laarschot de schilder Jan Thonis van Gasselt en zijn Deurnese broer Jacob Thonis van Gasselt tot zoon van Anthonis Claes zn van Gasselt maakt. Hun vader Thonis overleed in of kort voor 1524. Daarnaast zijn er nog een paar ogenschijnlijk met elkaar in tegenspraak zijnde vermeldingen van meester Jan Thonis van Gasselt de schilder.

Deze oplossing kan mij niet bekoren want:
1. In dit plaatje zou vader Anthonis van Gasselt de zoon zijn van een bastaardzoon hetgeen een groot verschil in welstand zou betekenen.

2. Thonis van Gasselt was bierbrouwer, zijn zoon Jan volgde een schildersopleiding en zoon Jacob was een Deurnenaar die in goeden doen was en in zijn leven diverse functies vervulde, iets wat we ook in zijn nageslacht zien.

3. Van Thonis van Gasselt de bastaard weten we slecht een enkel feitje, een verkoop van een huis in Gemert in 1480. We weten niet eens of hij gehuwd was want dat is een veronderstelling omdat de Helmondse Thonis van Gasselt doorgehaald is als mogelijke vader van de broers Jan en Jacob.

4. Thonis, en zijn broers Sander (verwekt bij de Bakelse Sophie Heijn Zewitten) en Henric waren alle drie natuurlijke zonen van Claes van Gasselt. Hans van de Laarschot heeft overzien dat er in 1503 een Deurnese vermelding is waarin Henric als natuurlijke zoon wordt aangeduid. Dat doet vermoeden dat ook de vierde broer Jan een natuurlijke zoon van vader Claes van Gasselt Jan Willems zn zal zijn geweest.

5. Natuurlijke zonen kunnen wel wat toegestopt krijgen maar niet erven van vader. Als die natuurlijke zonen enige welstand hadden dan moet dat afkomstig zijn geweest van hun moeder. Zoiets laat natuurlijk wel een spoor achter.

6. Van vader Claes van Gasselt is bekend dat hij een actief baasje is geweest met verschillende vermeldingen. Maar onder aan de streep zullen zijn in leven gebleven broers en dochter of hun kinderen de wettige erfgenamen zijn geweest na het overlijden van Claes (en/of zoon Jan).

7. Een verder complicerende factor is dat de bastaardgoederen na overlijden aan de hertog of de plaatselijke heer komen te vervallen. In gunstige gevallen kon dit wel afgekocht worden door de erfgenamen maar het betekent wel dat dit een schriftelijke neerslag zou hebben gekregen om enerzijds de inkomsten te verantwoorden en anderzijds als bewijs voor de erfgenamen.

Dit alles maakt het mijns inziens onwaarschijnlijk om in Thonis Claes zn van Gasselt te vader te zien van de broers Jan en Jacob van Gasselt.

Naast Anthonis de zoon van Claes van Gasselt is er nog een naamgenoot, de Helmonder Anthonis Wautgers zn van Gasselt. Van deze weten we dat hij vóór 1507 is overleden. Hij was gehuwd en had kinderen. Het is om deze reden dat Hans van de Laarschot de schilder Jan Thonis van Gasselt en zijn Deurnese broer Jacob Thonis van Gasselt tot zoon van Anthonis Claes zn van Gasselt maakt. Hun vader Thonis overleed in of kort voor 1524. Daarnaast zijn er nog een paar ogenschijnlijk met elkaar in tegenspraak zijnde vermeldingen van meester Jan Thonis van Gasselt de schilder.

Deze oplossing kan mij niet bekoren want:
1. In dit plaatje zou vader Anthonis van Gasselt de zoon zijn van een bastaardzoon hetgeen een groot verschil in welstand zou betekenen.

2. Thonis van Gasselt was bierbrouwer, zijn zoon Jan volgde een schildersopleiding en zoon Jacob was een Deurnenaar die in goeden doen was en in zijn leven diverse functies vervulde, iets wat we ook in zijn nageslacht zien.

3. Van Thonis van Gasselt de bastaard weten we slecht een enkel feitje, een verkoop van een huis in Gemert in 1480. We weten niet eens of hij gehuwd was want dat is een veronderstelling omdat de Helmondse Thonis van Gasselt doorgehaald is als mogelijke vader van de broers Jan en Jacob.

4. Thonis, en zijn broers Sander (verwekt bij de Bakelse Sophie Heijn Zewitten) en Henric waren alle drie natuurlijke zonen van Claes van Gasselt. Hans van de Laarschot heeft overzien dat er in 1503 een Deurnese vermelding is waarin Henric als natuurlijke zoon wordt aangeduid. Dat doet vermoeden dat ook de vierde broer Jan een natuurlijke zoon van vader Claes van Gasselt Jan Willems zn zal zijn geweest.

5. Natuurlijke zonen kunnen wel wat toegestopt krijgen maar niet erven van vader. Als die natuurlijke zonen enige welstand hadden dan moet dat afkomstig zijn geweest van hun moeder. Zoiets laat natuurlijk wel een spoor achter.

6. Van vader Claes van Gasselt is bekend dat hij een actief baasje is geweest met verschillende vermeldingen. Maar onder aan de streep zullen zijn in leven gebleven broers en dochter of hun kinderen de wettige erfgenamen zijn geweest na het overlijden van Claes (en/of zoon Jan).

7. Een verder complicerende factor is dat de bastaardgoederen na overlijden aan de hertog of de plaatselijke heer komen te vervallen. In gunstige gevallen kon dit wel afgekocht worden door de erfgenamen maar het betekent wel dat dit een schriftelijke neerslag zou hebben gekregen om enerzijds de inkomsten te verantwoorden en anderzijds als bewijs voor de erfgenamen.

Dit alles maakt het mijns inziens onwaarschijnlijk om in Thonis Claes zn van Gasselt te vader te zien van de broers Jan en Jacob van Gasselt.

Eicken/Ida d.v. Gerrit Peters Unen, huwt ca. 1565 Jenneke Denys Vissers. Beiden overl. vóór 14.6.1599. Ida is, lijkt, dus na die datum in 1599 gehuwd met Joost Jacobs van Gasselt.
Peter Jan Unen x Marij (weduwe in 1599) is de grootvader of ?

Als we dus de twee bekende Thonis’sen van Gasselt moeten schrappen als vader van de broers Jan en Jacob van Gasselt moeten we op zoek gaan naar een alternatief. Terug naar de bronnen en de spreekwoordelijke tekentafel.

Ik moet zelf toegeven dat ik het antwoord nog niet wist toen ik aanvankelijk melding maakte van mijn onvrede. Toen ik het boek van Hans van de Laarschot erbij pakte viel mij zijn chronologische argument pas op, maar voor dat plaatje heb ik in de vorige reactie mijn opmerkingen al gegeven.

Ik noemde eerder al vaag enkele ogenschijnlijk in tegenspraak zijnde vermeldingen van meester Jan Thonis zn van Gasselt de schilder. Als Jan Lucas zn van Gasselt in 1496 in Helmond een huis op het Kloostereind koopt staat na Jan geschreven “Thonissoen van den iersten bedde”. In 1504 bij de verkoop van dit huis staat deze toevoeging er ook bij maar nu doorgehaald. Dat hoeft geen probleem te zijn. Jan moet in de jaren ‘80 – zoon Lucas is minimaal uit 1488 – gehuwd zijn en (jongere) broer Jacob huwde pas rond 1505 (mijn inschatting).

Het wordt echter wel een probleem als je de vermelding 1494 erbij pakt toen Jan van Gasselt poorter van Helmond werd. Hij werd toen ingeschreven als “Johannes, filius legitimus Anthonij de Gassel de Doerne de secundum thoro, anno xiiiic ende xciiii mensis septembris die ultima”. Hier wordt Jan dus aangeduid als zijnde afkomstig uit Deurne en een zoon uit het 2e huwelijk van vader Anthonis. Dat lijkt dus in tegenspraak met elkaar. Hans van de Laarschot concludeerde derhalve dat de in 1504 doorgehaalde opmerking “van den iersten bedde” foutief was en wat Jan zal zijn opgevallen.

Zodoende kreeg Thonis de natuurlijke zoon van Claes van Gasselt, in het plaatje van Van de Laarschot bij eliminatie, twee huwelijken toebedeeld. Maar moet dit ook werkelijk zo uitgelegd worden?

Bladeren we door het Poorterboek der stad van Helmond (C. van Bokhoven in de Brabantse Leeuw 1962, nr.63 blz.145-151, 180-182,; 1963 blz.17-19, 41-43, 65-67, 141-148, OAH inv.nr.44 ) dan zien we bij zo’n poorterinschrijving wel aanduidingen als beroep, plaats van afkomst, (natuurlijke) zoon van (wijlen), schoonzoon van, neef/kleinzoon van, maar een zo’n uitzonderlijke aanduiding als zoon uit het tweede huwelijk is heel opmerkelijk, uitgebreid en expliciet!

Kijken we naar de komma’s dat kan deze uitbreiding ook slaan op Jan’s vader. Het is heel vreemd maar het kan wel. Kijken we naar de chronologie dan was in 1494, toen Jan poorter van Helmond werd, de Helmondse Anthonis Wautgers zn van Gasselt nog onder de levenden. Weliswaar al op gevorderde leeftijd maar hij had nog zeker 12 jaar te gaan. In 1498 zien we hem als cijnsbetaler van een stuk land in Helmond en in 1500 en 1501 zien we hem als huizenbezitter en als belendend in Helmond. Zijn zoon Thijs Thonis zn van Gasselt was in 1486 al meerderjarig en handelend en waarschijnlijk al gehuwd.

De Van Gasselts waren van oorsprong een welvarende Helmondse familie en ondanks diverse zonen in de laatste paar generaties was in 1494 de familie niet al te zeer vertakt. Toen Jan Thonis van Gasselt zich in 1494 als poorter liet inschrijven wist de schepen derhalve dat Jan er niet een van de Helmondse Thonis van Gasselt was maar eentje van die andere Thonis uit Deurne, die uit het tweede huwelijk. Dat zou dus betekenen dat er twee halfbroers met naam Thonis van Gasselt zijn geweest, zonen van een Wautger van Gasselt. Nu zijn twee gelijknamige zonen binnen een gezin niet zo uitzonderlijk. In het Helmondse schepenprotocol van de 15e eeuw heb ik diverse voorbeelden gezien.

Van de Helmondse Anthonis Woutgers van Gasselt weten we dat hij een zoon was uit het huwelijk van Woutger II van Gasselt en Hadewich Jans dr van Bruheze. Vader Jan Godarts zn van Bruheze alias van den Boomen was aanvankelijk een vrolijke vrijgezel. Uit een Bosche schepenakte uit 1407 (BP 1406-1407 fol. 388v-389, Stad Den Bosch) blijkt dat hij natuurlijke kinderen had bij twee dames. Bij Katelijn Jans dr van Stercsel had hij een natuurlijke zoon Goyart en bij Aleijt Jutten natuurlijke dochters. In 1409 liet hij zich inschrijven als poorter van Helmond. Rond die tijd zal hij wel zijn gehuwd waardoor hij zijn natuurlijke kinderen bij haar wettigde.
Jan Godarts van Bruheze had bij Katelijn de volgende kinderen: Goyart, Hadewich (wordt in 1415 genoemd vóór Goyart) Jan, Hogart, Arnt en Jacop. Jan Godarts van Bruheze zien we in 1414 als schepen en schijnt kort daarna te zijn overleden. Op 12-6-1414 was hij dood. Zijn weduwe Katelijn leefde nog in 1432. Ondanks het grote gezin huwden slechts drie van zijn gewettige kinderen: Hadewich, Jan en Arnt. Enigste dochter Hadewich blijkt in 1415 al te zijn gehuwd. Hoeveel eerder is niet bekend omdat het 2e Helmondse schepenprotocol pas in 1415 start. Het laatste zekere levensteken van Hadewich is uit 1436 als Wautger II van Gasselt optreed als zwager van de Van Bruhezes. Twee vermelding uit 1438 en 1439 zou kunnen slaan op een mogelijke zoon [Wautger] of waarin Wautger II van Gasselt iets verkoopt rechtens zijn (1e) huwelijk (met zijn overleden vrouw). Het regest van de schepenakten is wat eenvoudig. De originele schepenakten dienen daarvoor geraadpleegd te worden, een gegeven dat voor meer regesten nodig lijkt.

In 1443 , om precies te zijn 25 juni 1443, krijgen we een vreemde schepenakte, hetgeen ook Hans van Laarschot is opgevallen. Wautger II van Gasselts broer Marcelis treed dan op “ tot behoeff der wittiger kijnder Wautgers, soen wilen Wautgers van Gasselt die hi heeft of crigen sal bi Haedewigen, sijnen wittigen wive”. In het regest van de schepenakte staat het woordje wijlen niet hoewel dat niet het belangrijkste is wat we hier kunnen vernemen. Het beschreven optreden is een vreemde opmerking als we bedenken dat Wautger II van Gasselt en Hadewich van Bruheze dan al een kleine (of ruime) 30 jaar gehuwd zijn. Wautger II van Gasselt was op 2 april 1445 (*) nog in leven als hij samen met zijn broer Marcelis optreed in een verkoop.

(*) Hm R.220 akte 197, deze schepenakte is niet herkend omdat de achternaam Van Gasselt niet werd gebezigd. Nadere indicaties als Dirck Deenkens (zwager) en Peter van Goerle (oomzegger) in de schepenakte wijzen echter op twee broers Van Gasselt..

De verwijzing en bewoording in de schepenakte (naamloze kinderen en die nog geboren kunnen worden) wijst eerder naar nog vrij jonge kinderen. De oudste kinderen uit het huwelijk met Hadewich van Bruheze zouden in 1439 (uitgaande van een huwelijksjaar 1415) al meerderjarig of met hun voornaam bekend kunnen zijn. Dochters hadden al jaren gehuwd kunnen zijn geweest (uitgehuwelijkt met rond hun 15e jaar). Kortom het lijkt er sterk op dat de schepenakte van 1443 niet op de kinderen van Wautger II van Gasselt bij Hadewich van Bruheze maar op jeugdige kinderen uit een 2e huwelijk van Wautger II van Gasselt betrekking heeft. We kunnen dan opmerken dat Wautger II een tweede vrouw heeft gekozen met dezelfde voornaam. Toevallig maar ook dat komt wel vaker voor.

Het idee van twee huwelijken van Wautger II van Gasselt geeft een verklaring waarom we later enkel de kinderen en kleinkinderen uit zijn Van Bruheze-huwelijk zien optreden met en erven van de Van Bruhezes. De kinderen uit zijn eerste huwelijk: Jan, Antonis, Jacob, Jenneken en Maria komen we later nog in Helmond tegen. Opvallend is dat de naam Wautger ontbreekt (vernoeming naar grootvader Van Gasselt) maar deze kan jeugdig zijn overleden. Ook zoon Jan stierf jong nalatende een zoon Daniel. Opvallend is dat halfbroer Anthonis in Deurne terecht kwam. Wellicht was de tweede vrouw van Wautger II van Gasselt afkomstig uit een in Deurne gegoede familie? Bij de Deurnese Anthonis zien we de naam Jacob terug bij een jongere zoon, misschien vernoemd naar (half-)broer Jacob?

De gegevens zijn schaars door de onvolkomenheid van het Helmondse schepenprotocol. Hoewel het protocol al start in 1396 heeft het de volgende hiaten: 1400-1415, 1453-1470 (fragmentarisch); 1470-1478; 1483-1484 en 1488-1490. Ook het Deurnese schepenprotocol heeft zo zijn grotere en kleine hiaten. Het is jammer maar we moeten het er maar mee doen.

De naam HadewijchThonis van Gasselt komen we ook hier tegen:
Schepenakte - THIJS soen wijlwn THONIS VAN GASSELT heeft vercocht aan CATHERINE zijn zuster en HENRIC VAN ROY, zijn zwager (gehuwd met zuster HADDEWICH) al zijn recht op 13 lopen rogge uit een onderpand te Deurne in de jurisdictie van Vlierden ts geh. Bruheze, toebehorend aan JAN VAN BRUHUYS. Get.: Philips Sweers/Dierijck Meyssen 28 feb. (1508), 1500/1509
Registratiedatum 1500/1509 Helmond
Aktenummer 1128 Oud inventarisnummer 228 Inventarisnummer 3801.

Schepenakte - HENRICK soen wijlen HERMANS VAN ROY, voogd zijner vrouw HADEWIG, dv wijlen THONIS VAN GASSELT, heeft overgegeven aan HENRIK BOUTS een mand rogge uit een stuk land te Deurne in de jurisdictie van Vlierden ts geh. Bruheze neven hoeve ten Blichellinge. a.z. Jans van Bruheze e.e. gemeyn wech. Vor. eig. : Jacob soen wijlen Jans van Bruheze. Get.: Philips Sweers/Dierick Meyssen 11 jan. (1507), 1500/1509 Aktenummer 976
Oud inventarisnummer 228 Inventarisnummer 3801.
Persoon in RA Bouts, Henrick Henrick soen Gasselt, Hadewig dv Thonis van
Toponiem in RA Deurne Registratiedatum 1500/1509 Registratieplaats Helmond.
Schepenakte - Rutt zn. v. Claus van der Beersdonck heeft erflic vercocht Jenniken dr. v. Wautger van Gasselt 3 1/2 mud rog uutter erfenissen ut supra een huys + 1/2 schuer + stuck lants ende heytvelts gelegen tot bruheze (Vlierden) …. grondcijns + 3 mud rog nader doot van Jenniken komen die 3 1/2 mud aan Thonis van Gasselt Daniel van Gassel en de kn. v. Jacob van Gasselt Cornelis Vrients - schepen Henric Peter Pouwels soen - schepen 18 oktober 1487 betaling ---> 28 peters marge: Henric zn. v. Herman van Roy man v. Hadewich dr. v. Thonis van Gasselt heeft erflic overgegeven Jan Mey soen 1 malder rog van 3 1/2 mud schepenen: Jan Starkens Reynder Weylarts 5 februari 1513, 1485/1487
Registratiedatum 1485/1487 Registratieplaats Helmond Aktenummer 552
Oud inventarisnummer 226 Inventarisnummer 3799.

Wat betreft de afstamming van Joost in Deurne, denk ik dat die als volgt loopt:

I.
Jacop van Gasselt den Ouden, overleden vóór 13-03-1602
tr.
Jenneke, overleden na 15-05-1616
Kinderen:
1. Jan, overleden vóór 01-08-1612 (volgt II-1)
2. Lambert Jacops van Gasselt
3. Jacob (volgt II-2)
4. Henricken

II-1
Jan Jacops, overleden vóór 01-08-1612
Kinderen:
1. Maria, tr. Hans Thiel van Spanom
2. Jan Jan Jacops
3. Henrick Jan Jacops, overleden vóór 25-10-1624

II-2
Jacob Jacops van Gasselt, overleden na 29-12-1609, vóór 21-10-1613
Kinderen:
1. Jacob Jacops van Gasselt
2. Hendrik
3. Jan
4. Joost, tr. Eijcken Gerijt Peters


Bronnen uit DocuDataDeurne:

13-3-1602 Recht. arch. Deurne inv. nr. 85 deel 2 folio 6
De kinderen van wijlen Jacops van Gasselt, te weten Lambert en Jacob, verklaren dat zij samen schuldig zijn aan hun moeder Jenneken haar te onderhouden in de kost, drank en kleding en alles mee te doen zoals goede kinderen aan hun ouders schuldig zijn en behoren te doen. Zij zullen elk jaar eens de uitgaande pacht betalen en malkander helpen om de dorpslasten te dragen, dit zonder arglist.


15-5-1616 Oud rechterlijk archief Deurne inv nr 8 folio 43r
Jenneke, naegelaeten weduwe wijlen Jacops van Gasselt, sieck van lichaeme. zo begeert ze dat Lambert haer soene alle schulden sal ende genieten aen te nemen etc..


1-8-1612 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 89 folio 36 verso
Jenneke, de weduwe van Jacop van Gasselt, geassisteerd in deze door Aert Anthonis Roijmans, geeft haar togtrecht haar toekomende op het goed van wijlen haar zoon Jan af. Dit ten behoeve van Hans Thiel van Spanom als zijnde de man van Maria van Gasselt zijnde een wettige dochter van de voornoemde wijlen Jan van Gasselt. Waarna de verkrijger het aldus verkregen goed door verkoopt aan zijn oom Lambert Jacops van Gasselt, die daarna het togtrecht op dit goed weer terug geeft aan zijn voornoemde moeder.


25-10-1624 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 90 folio 225
Hans Thiel van Spanom, als zijnde de man van Mariken Jan Jacops, verkoopt aan zijn zwager Jan Jan Jacops zijn erfdeel, zoals hem dit is aangedeeld van wijlen zijn vrouws broer Henrick Jan Jacops.


29-12-1609 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 88 folio 99 verso
Silvester Wijlboert Schenckens machtigt bij deze Jacob Jacobs van Gasselt ter togte en diens kinderen ten erfrechte in een akker. Zoals hij Silvesterdie in andere tijden heeft gekocht van Jonker Wolphaert Evert van Wijttenhorst, Heer van Deurne en Rossum.


21-10-1613 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 89 folio 60 verso
Jacob Jacops van Gasselt, samen met zijn broers Hendrik en Jan, verkopen aan Silvester Wijlbort Frenckens een akker gelegen bij de Reek, omtrent de Zeilberg. Zoals wijlen hun vader eerder gekocht heeft van de huidige koper. Waarna Hendrick Jacops van Gasselt verklaard dat zijn broer Jacob aan hem zijn aandeel betaald heeft.

Dat kan, maar van Joost weten we alleen, dat hij in 1599 huwt en ca. 1581 is geboren. Ik zie nog geen acte, die hem in een voorgeslacht inpast, behalve dan dit, waar zijn vader Jacob Jacobs genoemd wordt (Egbert 19 mei 15.09 uur):
20-10-1604 Recht. arch. Deurne inv. nr. 85 deel 2 folio 71 verso
Joest Jacops verklaard bij deze te vernaderen de koop, zoals zijn vader Jacop Jacops gedaan....

Dat is ook een beetje mijn "probleem." Gegevens van oudere generaties kunnen soms ook wel weer helpen mo verbanden duidelijker te krijgen in de generaties erna. Maar voor mij is het uiteindelijk ook zaak eerst Joost Jacobs van Gassel(t) aan te kunnen knopen.

Op basis van het bericht van Egbert lijkt zijn vader inderdaad een Jacob Jacobs van Gassel(t) te zijn geweest. Uit de fragmenten die ik hier boven plaatste komt dan een mogelijk ouderpaar Jacob Jacobs van Gassel(t) x Luijtien Faes Vesters Scheenckens naar voren. Zij lijken in de juiste periode te hebben geleefd om eventueel de ouders van Joost te kunnen zijn geweest. Maar een akte waarin dit overduidelijk blijkt heb ik nog niet kunnen vinden. En van wie deze mogelijke "pa" Jacob dan weer een zoon moet zijn geweest, heb ik ook nog niet helder.

Joost is een zoon van Jacob Jacobs (20-10-1604 Recht. arch. Deurne inv. nr. 85 deel 2 folio 71 verso )

Uit onderstaande akten kun je opmaken dat Hanrick Jan Jacops en Jan Janse Jacops, kleinkinderen zijn van Jacop van Gassel en Jenneke. Hun oom Lambert Jacops zal dan ook een zoon zijn van dat echtpaar.
Ook blijkt dat hun vader dan al is overleden:
Hanrick Ian Iacopss ..... mits doot ende affleijvicheijt van sijne ouders op hen gesuccedeert ende verstorven van wijlen Iacop van Gasselt ende Jenneken sijns huijsvrouwe, henne grootvader ende grootmoeder.

13-4-1616 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 90, folio 20
Hanrick Jan Jacops, optredend tevens voor zijn broer Jan Janse Jacops, verkoopt aan hun oom Lambert Jacops hun kindsgedeelte zoals dit gekomen is van wijlen hun grootouders Jacop van Gassel en diens vrouw Jenneke. Waarbij de koper aan hun fl. 700,- schuldig blijft tegen een rente van 6 %. Tevens heeft hij bij hun verkopers nog een schuld van fl. 25,- die hij op 17 januari 1612 is aangegaan. Zie ook de volgende akte.

13-4-1616 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 90, folio 20r+v
Hanrick Ian Iacopss soe voer hem selven als mede voer Jannen sijnen broeder op wel behaegen geloevende den selven noch ter veste te brengen heeft wel wittelijcken ende erffelijcken vercocht, overgegeven ende opgedragen Lamberden Jacopss sijnen oeme, hen kijntsgedeelt in de goederen, mits doot ende affleijvicheijt van sijne ouders op hen gesuccedeert ende verstorven van wijlen Iacop van Gasselt ende Jenneken sijns huijsvrouwe, henne grootvader ende grootmoeder, soe waer die selve bevonden sullen mogen worden, in hoigen, in legen, in diepen, in droegen, vertijdende ende geloevende pro ut in forma. Onder dij lasten met recht daer uuijt gaende, sonder argelist. Actum den XIIIen aprilis 1616, voer schepenen Anthonis Henr. Gielens ende Pauwels Willemssen van Heijnsbeeck.

Mariken Ian Iacops, gehuwd met Hans Thijel van Spanom, blijkt ook een zus te zijn van Hanrick Jan Jacops en Jan Janse Jacops.

13-4-1616 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 90, Folio 20v
Hans Thijel van Spanom, als man ende momboir van Mariken Ian Iacops dochter sijne huijsvrouwe, vernaedert alsulcken gedeelt als Henrick sijns wijfs broeder vercocht heeft aen Lamberden Iacops sijnen oeme, presenterende den selven Lamberden bij te leggen sijne uuijtgelechde penningen blijcken ije hij bewijssen ende verceren sal uuijtgegeven te hebben, mits betalende sijne uuijtgegeven schrijfgelt ende hem voerts van alle geloeften dijen aengaende gedaen t'indemneren ende daeraff costeloos ende schaedeloos te houden, hebbende hem aderaff gerechtelijck den weethe doen doenen. Actum dato et testes ut supra.

Dan kom ik op:

Jan Jacops, overleden vóór 01-08-1612
Kinderen:
1. Maria, tr. Hans Thiel van Spanom
2. Jan Jan Jacops
3. Henrick Jan Jacops, overleden vóór 25-10-1624


Marike Jan Jacops (xHans van Spanom) heeft een neef Jacop Jacops. Dat zal dan de zoon zijn van hun oom Jacob:
Joost Jacops en Jan Jacops verkopen aan hun broer Jacop Jacops.

13-4-1616 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 90, 14-4-1616 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 90 folio 20 verso
Hans Thiel van Spanom als zijnde de man van Marike Jan Jacops vernaderd de in de vorige akte beschreven koop, zijnde een 2/4 delen van een nagelaten goed. Daarna draagt de naderman dit goed over aan zijn neef Jacop Jacops. Waarna de broers Joost en Jan elk hun 1/4 delen van het ouderlijk goed verkopen aan hun broer Jacop Jacops. Tevens verkopen die 2 broers 10 roede grond aan Rutger Hendrick Josephs.

13-4-1616 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 90, 14-4-1616 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 90 folio 22
Lambert Jacops geeft in erfwisseling aan zijn neef Jacop Jacops zijn aandeel in een huis met de hierbij behorende grond, staande en gelegen in de Zeilberg. Daarvoor geeft Jacop aan zijn oom zijn aandeel in een huis met grond, staande en gelegen in het Haageijnd.

Ook Jacop Jacops is een kleinzoon van Jacop van Gasselt en Jenneke:

13-4-1616 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 90, 30-5-1616 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 90 folio 31
Jacop Jacops, vanwege zijn ouders erfgenaam van wijlen zijn grootouders Jacop van Gasselt en Jenneke diens vrouw, draagt over aan Pouwels Goort de Louw een akker gelegen in het Haageijnd. Zie ook de volgende akte.

Hier worden de vier kinderen van Jacop Jacops van Gasselt genoemd:
Jacop, Joost, Jan en Hendrick.

13-4-1616 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 90, 30-5-1616 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 90 folio 31
De voornoemde Jacop Jacops uit de vorige akte, verkoopt samen met zijn broers Joost, Jan en Hendrick meer landbouwpercelen gelegen in het Haageijnd aan dezelfde koper als in de vorige akte. Nu voor een som van fl. 150,-. De koper blijft schuldig aan Jacop fl. 25,- en aan Jan jacops de som van fl. 106,-.

Dan kom ik op:

Jacob Jacops van Gasselt, overleden na 29-12-1609, vóór 21-10-1613
Kinderen:
1. Jacob Jacops van Gasselt
2. Hendrik
3. Jan
4. Joost, tr. Eijcken Gerijt Peters

Ik had je eerdere bericht van vandaag over het hoofd gezien Egbert. Sorry. En wederom bedankt voor de uitgebreide informatie. Ik had er zelf niet aan gedacht om te zoeken naar akten waarin alleen de patroniemen gebruikt werden, heb alleen op varianten van Gassel(t)/Gastel gezocht.

Als ik terugkijk naar mijn bericht van 24 mei 2022 om 13:16, zou het dan kunnen dat een aantal personen overeenkomen? Dan zou je je eigen gegevens mogelijk ook nog wat aan kunnen vullen.

Ik bedoel dan de volgende personen, waarbij ik stukjes even opnieuw hier zal plakken voot het overzicht:

---
21 juli 1595 Recht. arch. Deurne inv. nr. 86 folio 7 verso

Jacop Jacops van Gasselt verklaart bij deze dat Peter Henrick van Herssel aan hem heeft afgelost en gekweten een jaarlijkse rente van fl. 12,-. Hem vanwege zijn vrouw aan gekomen. Aldus gedaan door voornoemde Jacop van Gasselt die de man en momboir is van Luijtjen Faes Vesters.
---

>>> Zou dit II-2 Jacob Jacops van Gasselt kunnen zijn? Dan zou hier de naam van zijn evhtgenote uit blijken. Naam van zijn echtgenote komt ook nog voor als Luijtjen Faes Versters Scheenckens in andere akten.

---
27 december 1595 Recht. arch. Deurne inv. nr. 86 folio 14 verso

Marcelis Heijn Rutten verklaart bij deze dat hij volledig betaald en voldaan is door Jacop en door Lambert van Gasselt. Zij als zijnde de momboirs of voogden van de onmondige kinderen van hun broer Jan van Gasselt. Er rustte een schuld op het huis waarin voornoemde Jan van Gasselt met zijn gezin in gewoont heeft.
---

>>> Zouden deze Jacop, Lambert, en de dan al overleden Jan zonen van I Jacob van Gasselt en Jenneken kunnen zijn, dus II-1 Jan en II-2 Jacob, en hun broer Lambert? (Henrick wordt hier niet genoemd). Dan zou II-1 Jan Jacops voor 27 dec 1595 overleden zijn.

En dan was er nog:

---
14 juni 1599 Recht. arch. Deurne inv. nr. 86 folio 114

Marij de weduwe van Peter Jan Unen, samen met haar zoon Jan, die optreed zo voor zichzelf en samen met Jacop Jacops van Gassel als curators van Marian en andere erfgenamen van hun vader. Zij verkopen aan de kinderen van Gerard Peter Unen hun erfdelen zoals wijlen hun vader in andere tijden van voornoemde Gerard Peter Unen heeft gekocht. Waarna Denijs Gerard Unen en diens zuster Eijcken verklaren dat zij tevreden zijn met deze transactie.
---

>>> Hieruit lijk ik op te maken dat Eijcken Gerit Peters voluit Eijcken Gerits Peters van Unen was, dochter van Gerit Peters van Unen, zoon van Peter Jan van Unen.

Ik kan het ook echt mis hebben met al die Jacop Jacopsen...

Egbert, dank je wel voor de acten, waaruit blijkt, dat Joost thuishoort bij II.2. en I.

Hans Vogels meldt 19 mei 2022 om 13:44: Aanvullend kan ik het volgende schetsen:
Jacob Anthonis zn van Gasselt (geb. ca. 1470) heeft meerdere zonen: (2 t.m. 4 vermeld rond 1550)
1. Anthonis (kan gezien zijn voornaam de oudste zijn)
2. Jan Jacobs zn van Gasselt, geb. ca. 1500, hij trok naar Helmond en huwde daar begin '30 Geertruy Reijnder Aert Reijnders en midden '40 met Richmoet Jan Peters zn van den Berch; kinderen in Helmond.
3. Lucas Jacobs zn van Gasselt, hij trok ook naar Helmond en huwde begin '40 Johanna Hendriks dr. van den Zeylsberch; kinderen in Helmond.
4. Jacob Jacobs zn van Gasselt, + na 1597, huwde eind 50 Jenneken Henrick Golofs, + na 1612.

De laatste zoon Jacob had drie zonen:
1. Jan van Gasselt, vermeldt vanaf 1589, + voor 1597; gehuwd met kinderen; o.m. dochter Maria x 1612 Hans Thiel van Spanom.
2. Jacob Jacobs van Gasselt, (+ voor 1613?), huwde vóór jaren '80, gezien geb. datum Joost Jacobs v. Gastel) Luijtjen Faes Vesters; kinderen: 1. Jacob, 2. Hendrik, 3 Jan (samen vermeld 1613) EN DUS OOK via Egbert: 4.Joost (geb. ca. 1580, huwt 1599).
3. Lambert Jacobs van Gasselt.
Mijn vraag aan Hans is: Heb jij acten o.i.d. waaruit je de 4 zonen van Jacob Anthoniszn van Gastel destilleert ?

Verder:
Schepenakte Helmond - THONIS VAN GASSELT heeft -uit kracht van testament- (en voor zekere dienst en arbeid die zijn zoon JACOB heeft gedaan en doen zal) aan diezelfde JACOB gekendt ende gelijdt dat hij hem moet 'gelden' een mand rogge uit huysinge, hofstede en toebehoren te DEURNE bij de kerk. Get.: TvM/J.S. 29 feb. (1514), 1510/1523.
Kan dat in 1514 de Jacob de z.v. Thonis van Gastel boven in deze reactie zijn, die 4 zonen heeft ?
En van wie is deze Thonis (geb. ca. 1540-45) dan een zoon ? Van Wouter II van Gasselt xx Hadewijch ?

Inge Schepers zei op 24 mei 2022 om 13:16 uur : 3.2.1597 “Recht. arch. Deurne inv. nr. 86 folio 42: De kinderen van Faes Vesters Scheenckens, te weten ; Vester Faes Scheeenckens, en Jacop Peters van Gassel als zijnde de man van Luijtjen Faes Scheenckens maken samen een accoord met Dierck Ambrosius van Duijnhoven. [...]. Luijtjen blijkt een dochter van Faes Vesters Scheenckens, maar haar man wordt hier Jacop Peters van Gassel genoemd. Kan natuurlijk een foutje zijn”.
Of geen foutje, ik weet het ook niet, maar in RA Helmond vinden we wel een JACOB PETERS JANS van Gastel. In die familietak komt ook de naam Joost voor: nl. broer Joost van zijn moeder Elisabeth Hendriks Beck.

*Rechterlijk Archief Helmond Inventarisnummer 240 akte 152. 1579/1584: LIEVEN van GAESSELT en GHIJSBERT HENRICK BECX zoen als momboiren der onm. kn. van PETER JANS van GAESSELT, verwekt bij w. diens vrouw ELISABETH, dv Henrick Beck,hebben -na drie zondagse veyldaegen- vercocht aan JAN van VIJFFEYCKEN een huis te Helmond in de Kerckstraet neven erf. der erfg. w. meester Joost van den Berch en erf. Thonis Lauwrens zoen van Diepenbeeck, achter op de stadtvest en voor aan de straet. Last: een mud rogge jaarl. aan de pastoor van Helmond en 5 st. en de grondcijns. 18 mei 1580.
*Rechterlijk Archief Helmond Inventarisnummer 240 akte 477. BLZ. 211. 1579/1584: Voor ons, schepenen van Helmond, is verschenen de eerzame HENRICK BECK GYSBERTS (zijn vijf zinnen wel machtig) en die heeft zijn testament opgemaakt, mede uit kracht van het testament dat zijn vrouw CATHERINA op de 21e maart 1578 had gemaakt. De 4 kloosterorden, de kapelaan en de koster worden (1 of 2 st.) niet vergeten. Verder zal zijn zoon PETER al zijn kleren mogen hebben, en toch gewoon mogen meedelen met de andere kinderen. Zijn dochter GRIETKEN, vanwege haar 'goetwilligen' diensten, krijgt 150 gl. en een jaar lang de beschikking over de woning van Henrick. (Met alle huisraad die daarbij hoort). JACOP, de zoon van PETER van GASSELT (degen die LIJSKEN, dv Henrick 'gehadt' heeft) zal 20 Rinsgl. krijgen. De reeds genoemde Grietken zal ook nog de kleren van LIJNCKEN, de overleden vrouw van Henrick, krijgen. 22 sept. 1583.
*Rechterlijk Archief Helmond Inventarisnummer 240 akte 511. 1579/1584: JAN PETERS zoen van NUENEN heeft geloeft aan HENRICK BECK GYSBERTS en LIEVEN (LUCAS) van GASSELT als momboiren der onm. kn. w. PETER van GASSELT te Lichtmisse 1584 tover twee jaeren' (düs in 1586) 100 Rinsgl. te betalen, en te Lichtmisse toekomende al 90 gl. (13 nov. 1583). In de marge: solutum 1 okt. 1613.
*Rechterlijk Archief Helmond Inventarisnummer 241 akte 43. BLZ. 19. 1584/1589: De personen u.s. d.i. Rechterlijk Archief Helmond Inventarisnummer 241 akte 41. 1584/1589 : GYSBERT HENRICK BECX zoen, zijn broer JOEST, PETER HERMANTSEN van den BOSSCHE als m/m van JENNEKEN, en Joest voors. mede voor zijn broer PETER, JAN van VIJFFEYKEN als m/m van HEYLKEN, en PETER LAMBRECHTS als m/m van KATHERINA, GYSBERT en LIEVEN van GAESSELT als momboiren van de kn. van hun* zuster ELIZABETH, en JAN BLOEMAERTS als m/m van MARGRIETA, hebben vercocht aan DIERICK JANS van GASSELT (GAESSELT) een stuk akkerland te Helmond in de Meyestraet neven erf. Margrieta, wed. van Lambert Becx en erfe des H.G. van Helmond en van erfe Dries Geeven tot op de straet. (28 feb. 1584).
*Rechterlijk Archief Helmond Inventarisnummer 241 akte 41. BLZ. 18. 1584/1589: Idem: De personen voors. (zie acte no. 40 - de positie van Elisabeth zie hierboven * wordt wel duidelijker gemaakt; Elisabeth was een dochter van Henrick Gijsberts Becx, getrouwd met Peter (JANS) van Gasselt, en Gysbert en Lieven van Gasselt zijn de momboiren van haar kind) . Zie hieronder RA Helmond 241 acte 377.
*Rechterlijk Archief Helmond Inventarisnummer 241 akte 377. 1584/1589: Wij, JERONIMUS van der WERNE en WILLEM van MEREVOERDT, schepenen, certificeren dat de erfgenamen van w. HENRICK BECK, namelijk JOEST HENRICK BECK soen, mede voor zijn broers PETER en GYSBRECHT, PETER HERMANTS als man van JOHANNA, JAN van VIJFFEYCKEN als m/m van HEYLKEN, JAN BLOEMMAERTS als vader van de kinderen die hij bij MARGRIETA heeft verwekt, LIEVEN van GASSELT als momboir van de kn. van PETER van GASSELT, verwekt bij diens vrouw ELISABETH (HENDRIKS BECK), allen erfgenamen van w. Henrick Beck voors., en die hebben bekendt dat zij de erfgoederen uit de nalatenschap van hun vader eerlijk hebben verdeeld. 15 feb. 1586.
*Rechterlijk Archief Helmond Inventarisnummer 241 akte 815. BLZ. 337. 1584/1589: RIJCHMOET, wed. van JANS van GASSELT, DIERICK JANS van GASSELT, en JAN van VIJFFEYCKEN als momboir van YDA, dv w. ANTHONIS (Jans) van GASSELT, Dierick Jans voors. als momboir van JACOP PETER (Jans) van GASSELT, allen kinderen en erfgenamen van w. JAN van GASSELT en RIJCHMOETS voors., hebben vercocht aan JAN JOESTEN alias KEERIJS van ASTEN en aan CORNELIS NOEIJEN (x Lijnt), hun zwagers, een hoffstadt en hof te Helmond aan de Merct neven erfe Adriaen op de Locht en erfe Willem Jans die Cremer soen, en van erf. Geraert Aert Symons soen tot de voors. merct. Met nog een hofstadt in het Meerenstraetken (?) neven erfe Geraerts Aerts Symonts en erf. Henrick Willems alias Ruyt tot de voors. Meyestraet M. Met het recht van invaart over het erf van Adriaen en Henrick voors.. Last: 4 gl. p.j. aan de Tafel der H.G., 8 vaten rogge aan het altaar van St. Cateryne in de Helm. kerk, en 20 st. te 's-Hertogenbosch, en een braspenning grondcijns, en het onderhouden van de waterlaeten. 13 aug. 1587.
*Rechterlijk Archief Helmond Inventarisnummer 241 akte 816. a 1584/1589: JAN en CORNELIS voors. hebben geloeft aan RIJCHMOET voors. te betalen de somma van 125 Rinsgl., en over de resterende 702 gl. voorlopig de rente.In de marge: Dirick van Gasselt bevestigt betaling van 65 gl. van Jan en 71 gl. van Cornelis. Jacop van Gasselt en Huybert van Gemert bevestigen eveneens. (1597). 13 aug. 1587.
*Rechterlijk Archief Helmond Inventarisnummer 244 akte 83. 1597/1602: JACOP PEETER van GASSELT bekent door GIJSBERT JANS van ASTEN betaald te zijn vanwege een geloefte van 50 gl., waarvoor HEYLKEN van HOEVEL borg stond. 8 maart [1597].
*Dezelfde ? Rechterlijk Archief Helmond Inventarisnummer 243 akte 167. 1593/1594: YDA, wed. van FRANS van TRICHT, met CLEOPHAS NIJS en BALTAZAR JASPERS, haar momboiren, hebben uit kracht van testament, door Yda en Frans gemaakt, vercocht aan JACOP van GASSELT een hut en een hoffstadt te Helmond op Binderseynde omtrent het Lijntgen, neven erfe Joest Geven en erfe Jan Bertens (naast diens huis ligt ook de invaart) en van erf. Henrick Pompen tot de straet.Last: een mauwer rogge, en de grondcijns.14 april [1594].
*Rechterlijk Archief Helmond Inventarisnummer 241 akte 1273. 1584/1589: AERT KEMP heeft overgegeven aan HENRICK PETERS van GESSELT (broer van Jacob ?) een toezeggen van 65 Rinsgl., door de edele heer ADOLFF van CORTENBACH aan Aert gegeven op het dorp van Brugel ( de 'acsignatie' is gedateerd 5 maart 1589). 8 mei (1589).

Dus ?: Joest x Iken Gerit Peters Jans Unen, z.v. Jacob x Luijtjen Faes Vesters Scheenckens, z.v. Peter x Elisabeth Hendriks Gijsberts Beck, z.v. Jan xx ca. 1540 Richmoet Jan Peters vd Berch.
Kom ik op bericht Hans Vogels op 19 mei 2022 om 13:44:
Jacob Anthonis zn van Gasselt heeft meerdere zonen:
1. Anthonis (kan gezien zijn voornaam de oudste zijn)
2. Jan Jacobs zn van Gasselt, hij trok naar Helmond en huwde daar begin '30 Geertruy Reijnder Aert Reijnders en midden '40 met Richmoet Jan Peters zn van den Berch; kinderen in Helmond.
3. Lucas Jacobs zn van Gasselt, hij trok ook naar Helmond en huwde begin '40 Johanna Hendriks dr. van den Zeylsberch; 17.12.1593 RA 243 Helmond in belending wed. Jenneke Lucas van Gasselt; Rechterlijk Archief Helmond Inventarisnummer 240 akte 454. 1579/1584: JENNEKEN, wed. van LUCAS van GASTEL is voor ons gekomen en heeft bekent dat zij eertijds van de onm. kn. van w. JOEST VERBRAECKEN en diens vrouw w. HENRICXKEN, dv LUCAS van GASTEL, aanvaard heeft de somma van 100 Rinsgl., en ze laat nu weten dat zij begeert dat die kinderen na haar dood dat bedrag weer terug zullen krijgen. 30 juni 1583.
Kinderen in Helmond naast Henrickxen o.m. Lieven van Gasselt, overl. na 3 aug. 1586/vóór RA Helmond 242 dd. 17.10.1590 x Catharina xx vóór RA Helmond 243 dd. 23.3.1594 Jan Goorts van Beth.
En: Rechterlijk Archief Helmond Inv.nr 240 akte 331. 1579/1584 : JAN WILLEM SCHOENEN zoen als m/m van JENNEKEN LUCAS van GAESSEL dochter heeft geloeft aan de momboiren der onm. kn. van HENRICK JAN ANSOMS zoen de somma van 75 Rinsgl. te betalen. Jenneken bezit dat bedrag 'in tocht', en de overhandiging zal plaats vinden de eerste Lichtmisse na het overlijden van Jenneke. 17 feb. 1582.
4. Jacob Jacobs zn van Gasselt, + na 1597, huwde eind '50 Jenneken Henrick Golofs, + na 1612.

Hmmm, ook weer interessante vondsten! Ik moet er echt eens goed op mijn gemak naar kijken en ook goed de datums/periodes bekijken voordat ik er conclusies aan durf te knopen. En misschien gaat de conclusie ook wel zijn dat ik er niet uit kom, of niet meer dan een "waarschijnlijke" relatie. Vooralsnog durf ik nog niet verder te gaan dan te zeggen dat Joost een zoon moet zijn geweest van een Jacob. Wie dan "de ware Jacob" is, daar durf ik mijn vingers nog niet aan te branden. Net als je denkt dat iets heel logisch gaat zijn, komt er weer een akte om te hoek waardoor er weer een andere mogelijke deur open gaat. :-)

Ik heb ook nog vraagtekens. Duidelijk lijkt me de lijn van Jacob PETERS (m.i. geen vergissing) van Gasselt, die vóór 3.2.1597 met Luijtjen Faes Vesters Scheenckens gehuwd is. Deze Jacob is getuige bovenstaande acten 13.8.1587 nog (net) onmondig.
In de tijd kan deze Jacob Peters van G. dus niet de vader van Joost zijn (geb. ca. 1580), bedenk ik nu.
De acten, die Egbert geeft, wijzen een andere richting met als grootouders van Joost: Jacob x Jenneken. Dus verder zoeken.

De aanduiding Jacop Peters van Gasselt in Deurne is foutief. De Helmondse naamgenoot is in 1587 nog onmondig en zien we pas in 1596 voor het eerst als zelfstandig handelend.

Rechterlijk Archief Helmond Inventarisnummer 242 akte 1031. 1590/1596
DERICK van GASSELT,
CORNELIS NOYEN als m/m van LIJNT, en
JACOP van GASSELT,

hebben vercocht aan

JAN JOESTEN zoen

drie delen van een akkerland te Helmond in de Vogel¬sanck, neven erf. Goert Vlincken en Derick van Gasselt en van erf. Iken Thoenijs van Gasselt dochter en de lantweer tot op de gemeynstraet.
Last: 3 mauwer (van 5 malder) rogge.
Get.: HD/JM 25 sept. [1596]


De man van Luijtjen Faes Sc(he)enckens is een Jacop Jacops van Gasselt. In 1595 zien we hem als Jacop Jacops en in 1597 als Jacop Peters. Kijken we verder in het schepenprotocol van Deurne dan zien we Jacop Jacops van Gasselt en zijn zonen in relatie tot de Schenckens en als belendend (R.86 fol.84v 26-3-1598; R.88 fol.46 24-1-1608)

29-12-1609 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 88 folio 99 verso
Silvester Wijlboert Schenckens machtigt bij deze Jacob Jacobs van Gasselt ter togte en diens kinderen ten erfrechte in een akker. Zoals hij Silvester die in andere tijden heeft gekocht van Jonker Wolphaert Evert van Wijttenhorst, Heer van Deurne en Rossum.

21-10-1613 oud rechterlijk archief Deurne inv nr 89 folio 60 verso
Jacob Jacops van Gasselt, samen met zijn broers Hendrik en Jan, verkopen aan Silvester Wijlbort Frenckens (leesfout?) een akker gelegen bij de Reek, omtrent de Zeilberg. Zoals wijlen hun vader eerder gekocht heeft van de huidige koper. Waarna Hendrick Jacops van Gasselt verklaard dat zijn broer Jacob aan hem zijn aandeel betaald heeft.

Jacop Jacops van Gasselt heeft 4 zonen. Slechts drie, Jacop, Hendrik en Jan worden in een samenhang vermeld met de familie Sceenkens. De oudste zoon Joost wordt niet genoemd. Hij lijkt gezien zijn huwelijk (1599><1603) ook ouder dan de anderen.

Luijtken dochter van Faes (Servaes) Vester (Silvester) Sceenkens (+ voor 8-3-1584) en (w.s.) Wilboirtken Aert Roijmans (+ voor 17-10-1587, xx Peter Frans Snoecx, wednr.1587), was eerst gehuwd met Thomas Janssen (+ voor 17-10-1587). Op 14-3-1589 wordt Luijtken nog steeds vergezeld door momboiren. Luijtken is dus hertrouwd tussen 1595 en 1589. Mijn inziens in 1595 of kort daarvoor omdat we Jacop rechtens zijn huwelijk zien optreden.

Gezien het geboortejaar ca.1581 van Joost Jacops van Gasselt kan Luijtken Sceenkens niet zijn moeder zijn. De schepenakte van 1613 lijkt er op te wijzen dat enkel Jacop, Hendrik en Jan volle broers zijn uit het huwelijk van vader met Luijtken Sceenkens.

Conclusie: Vader Jacop van Gasselt is tweemaal gehuwd.

Gezien de voornaam Joost voor Jacops oudste in leven gebleven zoon lijkt het er op dat we voor hem een moeder dienen te zoeken in een familie waarbij of grootvader of oom of een ander prominent familielid de voornaam Joost droeg.

Inmiddels heb ik wat meer in detail naar al het bovenstaande kunnen kijken. Ik denk dat wat Hans zegt het meest logische is. Voor zover ik kon zien was "Jacop PETERS" in die ene akte ook een foutje, zoals ik eerder al een beetje aangaf, omdat hij op andere plekken als Jacop Jacops vermeld werd, ook in combinatie met Luijtken en haar familie.

Ik vermoed inderdaad ook dat Luijtken niet Joost zijn moeder is geweest, gezien de globale leeftijden, EN omdat het me ook al was opgevallen dat Joost niet vernoemd wordt in akten die de familie van Luijtken betreffen. Een eerder huwelijk van pa Jacop Jacops van Gasselt zou daarvoor een logische verklaring kunnen zijn. Want Joost lijkt volgens verschillende akten hier boven wel een broer van de andere drie te zijn geweest.

Dank je, allebei, weer wat wijzer geworden.