In 1811 werd door het Franse bewind bij ons de burgerlijke stand ingevoerd. De akten uit die eerste periode zijn dan ook in het Frans. Hier vind je daarom een lijst van de meest gebruikte Franse termen met hun vertaling.
Gedurende de periode 1792-1805 was in ons land tijdens de Franse overheersing bovendien de zogenoemde Franse Revolutiekalender van kracht. Deze kalender wijkt niet alleen af op het gebied van de namen van de maanden, ook de begindag van de maanden komt niet overeen met de kalender zoals die heden ten dage bij ons in gebruik is. Zo is bijvoorbeeld de eerste dag van de maand Vendémiaire van het jaar I volgens onze kalender 22 september 1792. De maanden van de revolutiekalender beginnen allemaal omstreeks de 20e dag van de maand. Dit kan, afhankelijk van de maand en het jaar variëren tussen de 18e en de 24e. Hieronder vind je eerst tabellen over de Franse tijdrekening in de periode 1792-1805.
Maanden van de revolutiekalender
| Januari |
Louwmaand |
Pluviôse |
| Februari |
Sprokkelmaand |
Ventôse |
| Maart |
Lentemaand |
Germinal |
| April |
Grasmaand |
Floréal |
| Mei |
Bloeimaand |
Prairial |
| Juni |
Zomermaand |
Messidor |
| Juli |
Hooimaand |
Thermidor |
| Augustus |
Oogstmaand |
Fructidor |
| September |
Herfstmaand |
Vendémiaire |
| Oktober |
Wijnmaand |
Brumaire |
| November |
Slachtmaand |
Frimaire |
| December |
Wintermaand |
Nivôse
|
Jaren van de revolutiekalender
De jaren lopen van half september (Vendémiaire) tot en met half september van het daaropvolgende jaar.
| Jaar I |
1792/1793 |
| Jaar II |
1793/1794 |
| Jaar III |
1794/1795 |
| Jaar IV |
1795/1796 |
| Jaar V |
1796/1797 |
| Jaar VI |
1797/1798 |
| Jaar VII |
1798/1799 |
| Jaar VIII |
1799/1800 |
| Jaar IX |
1800/1801 |
| Jaar X |
1801/1802 |
| Jaar XI |
1802/1803 |
| Jaar XII |
1803/1804 |
| Jaar XIII |
1804/1805 |
| Jaar XIV |
1805 |
Voor meer uitgebreide informatie, zie het artikel over de Franse republikeinse kalender op Wikipedia.
Veelgebruikte woorden en uitdrukkingen
| A |
accoucheuse |
vroedvrouw |
| |
acte de décès |
overlijdensakte |
| |
acte de marriage |
huwelijksakte |
| |
acte de naissance |
geboorteakte |
| |
ancien |
vroeger |
| |
an(née) |
jaar |
| |
annonce de marriage |
huwelijksaankondiging |
| |
appellé |
geheten, genoemd |
| |
approximativement |
ongeveer |
| |
après |
na |
| |
aujourd'hui |
vandaag |
| |
avec |
met |
| B |
bans de mariage |
huwelijksafkondiging |
| |
baptisé |
gedoopt |
| |
bâtard(e) |
bastaard |
| |
beau-fils/belle-fille |
schoonzoon/-dochter, stiefzoon/-dochter |
| |
beau-frère |
zwager |
| C |
célébration du marriage |
huwelijks-voltrekking |
| |
célibat |
ongehuwde staat |
| |
célibataire |
vrijgezel |
| |
cinq(ième) |
vijf(de) |
| |
commune |
gemeente |
| |
confirmé |
gevormd |
| |
consanguin(e) |
bloedverwanten van vaderszijde |
| |
conventions matrimoniales |
huwelijksvoorwaarden |
| D |
de |
uit, van |
| |
décédé(e) |
overleden(e) |
| |
déclaration de marriage |
huwelijksaangifte |
| |
délivrance |
bevalling |
| |
demeurant à |
wonende te |
| |
demoiselle |
jonge vrouw, jonge dochter |
| |
departement des Bouches du Rhin |
provincie aan de monding van de Rijn |
| |
dérivé de |
afkomstig |
| |
(les) deux |
beide |
| |
deux(ième) |
twee(de) |
| |
devant |
voor |
| |
dix(ième) |
tien(de) |
| |
dix-neuf(vième) |
negentien(de) |
| |
dix-sept(ième) |
zeventien(de) |
| |
du sexe feminin/masculin |
van het vrouwelijk/mannelijk geslacht |
| E |
église |
kerk |
| |
enfant |
kind |
| |
enfant illégitime |
onwettig kind |
| |
environ |
ongeveer, omstreeks |
| |
époux |
echtgenoot |
| |
(les) époux |
echtpaar |
| |
épouse |
echtgenote |
| |
est comparu |
is verschenen |
| |
étranger(ère) |
vreemdeling(e) |
| F |
femme |
echtgenote |
| |
fiancer/fiancé(e) |
verloven, verloofde
|
| |
fils/fille |
zoon/dochter |
| |
fils/fille d'un autre lit |
stiefzoon/stiefdochter
|
| G |
garçon |
jongen |
| |
grand-mère/ grand-père |
grootmoeder/grootvader
|
| |
grandparents |
grootouders |
| H |
habitant(e) |
inwoner(ster) |
| |
heure |
uur |
| |
homme |
man |
| |
huit(ième) |
acht(ste)
|
| I |
il/elle s'appelle |
hij/zij is genoemd/heet
|
| J |
jeune homme |
jongeman |
| |
jour |
dag |
| |
jumeau/jumelle |
mannelijke/vrouwelijke tweeling
|
| M |
maire |
burgemeester |
| |
mari |
echtgenoot |
| |
marraine |
peettante |
| |
le même jour |
dezelfde dag |
| |
monsieur |
heer |
| |
mourir |
doodgaan |
| N |
natif/ve de |
geboortig zijn uit
|
| |
neuf(vième) |
negen(de) |
| O |
officier de l'État civil |
ambtenaar van de burgerlijke stand |
| |
oncle |
oom |
| |
la sainte Onction |
Heilig Oliesel |
| |
onze(ième) |
elf(de) |
| P |
parent(e) |
bloedverwant |
| |
parents |
ouders |
| |
parrain |
peetoom |
| |
père |
vader |
| |
petit-enfant |
kleinkind |
| |
premier(ière) |
eerste |
| |
en présence de |
in aanwezigheid van |
| Q |
quatorze(ième) |
veertien(de) |
| |
quatre(ième) |
vier(de) |
| |
quinze(ième) |
vijftien(de) |
| S |
sacrement |
sacrament |
| |
sage-femme |
vroedvrouw |
| |
sans sacrament viatique |
zonder de laatste sacramenten |
| |
sept(ième) |
zeven(de) |
| |
sexe |
geslacht |
| |
six(ième) |
zes(de) |
| |
sœur |
zuster |
| T |
témoin |
getuige |
| |
treize(ième) |
dertien(de) |
| |
trente(ième) |
dertig(ste) |
| |
trois(ième) |
drie (derde) |
| U |
un(e) |
een |
| V |
verso |
op de achterzijde (van de bladzijde) |
| |
veuve |
weduwe |
| |
village |
dorp |
| |
vingt(ième) |
twintig(ste) |
| |
vrai |
waarachting |
