Anton was altijd al een bijzondere jongen, anders. Hij was ondernemend, kritisch en altijd liep hij wel blauwe plekken en littekens op. Een echte deugniet, een durfal en vooral zeer intelligent. Na de lagere school en ging hij, net als zijn oudere broer Janus, naar het kleinseminarie in Haastrecht.
Priesternaam Anselmus
In 1934 deed Anton in Gent zijn intrede bij de Augustijner orde en nam de priesternaam Anselmus aan. Hij deed daar een gedeelte van zijn studie en vertrok in 1937 naar Rome, naar de Pauselijke universiteit. Op 25 mei 1940 werd hij tot priester gewijd in de kerk St. Ignatius van Loyola; op 18 juni 1942 promoveerde hij summa cum laude op zijn proefschrift ‘la souveraineté de la Vierge’
|
Het was oorlog en in Rome kwam hij in contact met de Ierse monseigneur Hugh O`Flaherty, die vanuit het Vaticaan een verzetsorganisatie leidde: The Rome Escape Line.
Vanaf dat moment – hij was al eerder actief in het verzetswerk - werd de rol van Anselmus veel intensiever en ook gevaarlijker.
6500 Mensen gered
Het netwerk werkte professioneel en organiseerde op grote schaal onderduikadressen, geld, nieuwe papieren, kleding, voedsel en vluchtwegen voor veel krijgsgevangenen en vluchtelingen. De onderduikadressen waren kloosters en kerken, maar ook appartementen en huizen van Italiaanse gezinnen. Ze wisten 6500 mensen te redden.
|
 Hugh O’Flaherty
Foto: Eman Bonnici
|
De Gestapo was er veel aan gelegen de sleutelfiguren van de Rome Escape Line op te pakken. Anselmus was 
gewaarschuwd en op 1 mei 1944 hield een SS ér hem staande onder bedreiging van een revolver. Anselmus kwam aanvankelijk met hulp van de ‘Palatijnse Garde’ nog de basiliek Santa Maria Maggiore binnen maar heel snel werd hij met geweld overgebracht naar Via Tasso, het Gestapo hoofdkwartier in Rome, een beruchte gevangenis. Vanwege zijn arrestatie op Vaticaans grondgebied werd het een diplomatieke rel, maar dat hielp Anselmus niet.
Wat volgde waren gewelddadige verhoren, mishandelingen en martelingen die hem lichamelijk braken. Maar hij zweeg, hiermee ongetwijfeld veel levens reddend; hij wist heel veel, kende de organisatie. Na weken ondervraging hebben de SS’ers het opgegeven. Ze hebben hem in een cel gegooid en in juni 1944 op transport gesteld naar Duitsland. Tijdens dit transport wist hij op wonderbaarlijke wijze te ontsnappen.
Hoogleraar
Anselmus is geridderd door de Italiaanse en de Britse overheid. In 1945 ging hij terug naar Gent waar hij tot 1950 hoogleraar was. In november 1945 droeg hij onder grote belangstelling zijn eerste Heilige Mis op in Ossendrecht, samen met zijn twee priesterbroers Janus en Louis. Zijn verzetswerk had een prijs. Hij werd ernstig ziek, kreeg chronische gezondheidsproblemen en werd kapelaan en zielzorger in Zwitserland. Hij hield er lezingen en organiseerde conferenties over talloze theologische en kerkelijke onderwerpen. Hij verbleef daar tot 1957.
Na weer een kort verblijf in Gent, werd Anselmus benoemd als studentenpastor in Dortmund en leraar aan verschillende scholen voor hoger onderwijs. Dit deed hij 15 jaar lang met veel plezier, maar gezondheidsklachten noodzaakten hem weer te stoppen.
Hij werd pastoor in Werl-Sönnern. Twaalf jaar later, op vrijdag 22 augustus 1986, overleed hij daar. Daar is ook zijn graf.
Wil je meer lezen over Anselmus Musters? Klik dan hier voor het uitgebreide verhaal.
Bronnen
- Tijding 2016-2, kroniek van de heemkundekring Het Zuidkwartier:
Anton Musters, een nog onbekende Ossendrechtse held” geschreven door John van Dooren.
- Molfenter, A. en R. Strempel. De Monsignore en de nazi. Lannoo 2015
- Sam Derry. The Rome Escape Line. London, Harrap& Co Ltd. 1960.
- Film. The Scarlett and the black. Film uit 1983 met in de hoofdrollen Gregory Peck als Hugh O'Flaherty, Christopher Plummer als Herbert Kappler en Sir John Gielgud als Paus Pius XII.
- Anselmus Antoon Musters O.E.S.A. Jonge Bloei. Gedichten. Uitgeverij Aan Het Park. 2016. In zijn nalatenschap zat een groot aantal geschreven en getypte documenten waaronder gedichten. In de bundel ook een korte biografie en herinneringen van familieleden.
