Met welke namen hij op het podium heeft gestaan? Op het gezicht van Bertus Borgers verschijnt een voorzichtig lachje. “Een lange lijst. Maar zeg maar van Herman Brood tot Golden Earring en Cuby & the Blizzards tot de Amerikaanse jazz-zangeres Rosa King. Allemaal heel verschillende personen maar met één duidelijke overeenkomst: de muziek”, vertelt Borgers.
Naast talloze optredens heeft 'beste saxofonist van de Nederlandse popmuziek' – zoals hij in de pers vaak wordt omschreven - zich in de jaren tachtig en negentig stevig bemoeid met de ontwikkeling van muziekopleidingen op het Rotterdams Conservatorium en de Rockacademie in Tilburg. “Maar mijn verhaal begint in Vessem, dat is echt mijn veilige basis.”
D’n harde weg
“In Vessem was toen één verharde weg, en die heette dan ook d'n harde weg. Veldhoven was veel groter, volop in ontwikkeling, met veel import. Niemand sprak Kempisch dialect, maar gewoon Nederlands. Kwam ik daar voor de eerste keer op school aan. Acht jaar, klein van stuk, knalrood haar, vol sproeten. Ik werd bespuugd, in de heg gegooid. Ik kwam tussen de middag thuis en zei tegen mijn moeder dat ik nooit meer naar school zou gaan.”
“Toen ik haar vertelde wat er was gebeurd, zei ze: "Hedde onthouwe wie er voorop liep?" Dat wist ik maar al te goed. "Dan slaat 'em recht op z'n bakkes." Het was een tijd dat dat fysieke normaler was. Als je niet luisterde, kon je ook gewoon een klap krijgen. Ik zou het mijn eigen kinderen nooit adviseren, maar het was wijze raad van mijn moeder. Ik heb daarna nooit meer last gehad. Het vormt je."
Veldhoven betekent voor de jonge Borgers – oudste in een gezin van negen - veel verandering. "Was Vessem de veilige basis, Veldhoven was vooral verkennen. Nieuwe dingen ontdekken. Ook de komst van elektriciteit, en dat betekende voor mij vooral radio. Zo'n grote Philipskast, dat was de poort naar de rest van de wereld. Met die grote knop afstemmen op Strasbourg, Brussel of Luxemburg. Je reisde de wereld rond met je oor aan dat apparaat."
Maar het is niet zo dat de radio muziek in huize Borgers brengt want dat is er altijd al in het gezin. Pa speelt in de harmonie en in een orkestje, moeder zingt. "En mijn broers en zussen; iedereen maakte muziek. Nog steeds. Mijn 86-jarige tante slaat nog geen concert van me over, prachtig vind ik dat."
Stinkbom
Bertus is vijftien als hij in zijn eerste bandje speelt, na schooltijd van de HBS in Eersel. "Ik deed keurig HBS B, maar mijn interesse in fysica ging niet verder dan de kennis 'hoe zet ik een stinkbom in elkaar'. Ik wist allang precies wat ik wilde: naar het conservatorium. Mijn ouders vonden dat wel lastig want ze wilden het liefst dat ik wél die baan aannam op het Nat Lab bij Philips. Maar diep in hun hart begrepen ze dat verlangen naar de muziek ook maar al te goed.”
“Ik had in die tijd een heel ander beroepsperspectief dan mijn pa ooit had gehad: die was heel bevlogen, maar muzikant worden - dat kon gewoon in die naoorlogse jaren gewoon niet. Ik had die keuze wel." Bertus kiest voor het conservatorium in Tilburg maar de klassieke kaders benauwen hem. "Het woord jazz mocht alleen worden uitgesproken als je daarna heel snel Rita Reijs of Pim Jacobs zei. Terwijl ik liedjes speelde van the Doors, en Amerikaanse jazz. Na twee jaar hield ik het voor gezien."
Op zijn achttiende gaat hij uit huis en woont op 'veertig verschillende plekken, overal en nergens'. Na een jaar in een nachtcluborkest in Duitsland gaat hij terug naar Nederland, laat opnames horen aan Willem van Kooten en heeft binnen tien minuten een platencontract. Zo komt ook de Golden Earring in beeld, en dan rolt het balletje steeds verder.
Op zijn 38ste keert Borgers terug naar zijn ouderlijk huis. "Niet eens heel bewust. Ik ben de oudste thuis, en toen mijn ouders overleden, zaten we met het ouderlijk huis. Als muzikant kon ik geen hypotheek krijgen, maar mensen van de bank kenden m'n familie. Ik ging naar ze toe en zei dat ik één-negende van het huis had geërfd. Met acht schuldbekentenissen van mijn broers en zussen zeiden ze algauw: 'Da's goed joh, regelen we.' Dat vind ik typisch Brabants - dat zoiets op die manier kon.”
Voor Vessem rij ik om
Dat Brabantse, dat haal je er ook niet uit, vindt Borgers die zelf de halve wereld overging. "Ik denk dat ik overal op de wereld had kunnen wonen. Het is waar de liefde je brengt. Niet alleen de liefde voor een persoon, ook voor de muziek. Uiteindelijk kwam ik terug in Brabant, en uiteindelijk is dat ook wat ik ben. Eén speciale plek in Brabant? Dat vind ik moeilijk maar voor Vessem rij ik wel altijd om. Even terug naar d'n harde weg. Terug naar een tijd die niet meer bestaat. Naar de vakanties van opa en oma die in Oerle woonden waar nog geen elektriciteit of stromend water was. Maar waar de dag om half zes begon met koeien melken en daarna telkens wel weer iets moest gebeuren. Ik vond het er heerlijk, ik miste er niets. Fascinerend om te zien welke ontwikkeling de Kempen hebben doorgemaakt, en dat alleen al tijdens mijn leven.”
Tot op de dag van vandaag treedt Borgers op. "Muziek maken blijft fantastisch. Op deze plek hier - The Blue Collar Hotel in Eindhoven - treed ik samen met allemaal familieleden op. Staan we met negen man en spelen we blues, rock en soul. Dat is fijn om te doen, het is ook een mooi alibi om elkaar weer eens te zien."
Over die muzikale familie schreef Borgers het boek 'Muziek in de familie'. "Het is goed om zo terug te blikken, te kijken wat er allemaal is veranderd en gegroeid. Dat geeft inzicht. En het heeft me geleerd dat je geheugen net zo betrouwbaar is als de Nederlandse staat. Tijd vervormt iedere gebeurtenis, en voor iedereen blijft er een ander verhaal over."
Henk Snijders stuurde deze zwart-witfoto's in van een optreden uit 1977, met boven Bertus Borgers en daaronder Rosa King (dank je wel Henk!)
Lees meer verhalen van Bekende Brabanders
Lees meer over:
Meer Bekende Brabanders:
