Niet dat veel mensen écht willen dat de Belgen zich weer aansluiten bij de Verenigde Nederlanden, maar de geschonden eer moet wel worden gewroken. Daarom laat de koning vanaf oktober 1830 vrijwilligers en ‘schuttersplichtigen’ naar de grenzen met België marcheren. Die reactie wordt wel eens bestempeld als een zinloze missie van een koning die niet aanvoelt wat de Belgen willen. Maar er speelt veel meer.
Want Willem I stemt in januari 1831 wél in met een scheiding langs de oude grenzen, zoals die bepaald tijdens een internationale conferentie in Londen. Maar daarmee gaan de Belgen niet akkoord. Zij willen uitbreiding van land (Zeeuws-Vlaanderen, Limburg en Luxemburg), mét daarbij nog eens een gunstiger verdeling van de staatsschuld. De concessies die daarop in Londen worden gedaan, gaan Willem dan weer te ver. Als prins Leopold van Saksen Coburg het nieuwe akkoord wel aanvaardt en zich laat inhuldigen als Koning der Belgen, weet Willem genoeg. Hij stuurt zijn soldaten naar de grens, de Belgen zetten daar hun soldaten tegenover. En het wachten begint. Ook voor Johannes Cabri uit Den Bosch.
Van weeshuis naar slagveld
Deze 25-jarige Bosschenaar heeft geen gemakkelijke jeugd gehad. Nog voordat hij elf jaar is, overlijden zijn beide ouders en belandt hij samen met zijn broertjes in het Bossche weeshuis. Maar Cabri laat zich hierdoor niet uit het veld slaan, gaat het leger in en wordt ‘mobiel schutter sergeant’. In die rang neemt hij deel aan de Tiendaagse Veldtocht, die op 2 augustus 1831 van start gaat. Nederland zet onverwacht de aanval in, eerst met een ‘schijnaanval’ naar Antwerpen om vervolgens met andere divisies België in te trekken.
Maar er is buiten het extreme weer gerekend: de ongekende hitte van overdag wordt afgewisseld met ongenadig koude nachten. Met zware bepakking maken Cabri en zijn strijdmakkers lange marsen in de brandende zon, terwijl de aanvoer van vers water en voedsel slecht is geregeld. Het leidt ertoe dat soldaten uit vieze poelen drinken met alle dramatische gevolgen vandien. Cabri weet deze ontberingen te doorstaan, ondanks de chaotische situatie in die dagen. Er wordt geplunderd door de Nederlandse soldaten, de communicatie tussen onderlinge troepen blijkt slecht en er lijkt weinig lijn in de aanval te zitten.
Aan Belgische kant verloopt het niet veel beter. Ook daar is weinig zicht op hoe de strijd verloopt. Er volgen enkele felle veldslagen waarbij man tegen man wordt gevochten. Na flinke verliezen aan beide kanten bereiken de Nederlandse prinsen het stadhuis van Hasselt, precies acht dagen nadat daar hulde was gebracht aan koning Leopold. Hoewel een Frans leger van 50.000 man de Belgen komt versterken, trekt de Nederlandse kroonprins op 12 augustus, na hevige strijd, met zijn troepen Leuven binnen. Hij vindt dat zijn missie is geslaagd en dat is gedaan “wat Koning en Vaderland van ons eischten. Met eere keeren wij terug naar onze oude grenzen.”
Een meester timmerman met het Metalen Kruis
Maar de militaire overwinning van Nederland op België zorgt ervoor dat er in Londen nieuwe scheidingsvoorwaarden komen, gunstiger voor Nederland dit keer. Leopold accepteert maar Willem I volhardt zo lang mogelijk in zijn verzet om pas eind 1838 schoorvoetend akkoord te gaan. Cabri heeft tegen de tijd het leger allang verlaten - beloond met het prestigieuze Metalen Kruis - en weet zich op te werken tot meester timmerman.
Hij trouwt Maria Blaskens uit Bergen op Zoom maar zij overlijdt in het kraambed van hun negende kind, op 39-jarige leeftijd. Het echtpaar woont dan aan de Verwerstraat 12 in Den Bosch. Bijzonder is dat Cabri – ondanks zijn jeugd in een weeshuis – behoorlijke rijkdom weet op te bouwen; en wel op zodanig dat hij rond 1850 portretten van zijn vrouw en zichzelf laat vervaardigen. Hierdoor hebben we nu ook een gezicht bij de man die heeft afgezien tijdens de Tiendaagse Veldtocht en hiervoor werd geëerd met het Metalen Kruis.
Wil je weten wat deze schilderijen al van de wereld hebben gezien? Lees hieronder verder
Overigens hebben beide schilderijen ook heel wat van de wereld gezien: van Den Bosch zijn ze naar Antwerpen gegaan, naar Cairo verscheept en via de VS naar Johannesburg, om uiteindelijk in het Canadese Ottawa te belanden, bij nazaat Louis Cabri. Hij stuurde foto’s van deze bijzondere schilderijen naar ons op.
Bron deelname van JC Cabri aan de Tiendaagse Veldtocht: toegang 116 inv.nr. 317 Mobiele en rustende schutterijen 1830-1907.
