Boterfabriekjes en de stoomzuivelfabriek

De boterfabriek Victorie stond op Vernhout en was gevestigd op het huidige adres Hoogstraat 63. Er stond er ook een op de Boskantseweg 75, en een op het Kremsel, nu Hongestraat 17. Op de hoek van de Ollandseweg/Schootsedijk te Olland stond het boterfabriekje De Eendracht. Later is het gesloopt voor een nieuw huis, nu Ollandseweg 174.

De boterfabriek te Nijnsel ten slotte werd gekocht door Pastoor Panken Rooms “voor en ten behoeve van de Rooms Katholieke Kerk en Parochie van de Heiligen Antonius van Padua” te Nijnsel.

De parochie bouwde in 1926 op die plaats het Antoniushuis, dat later de naam De Beckart kreeg. Nu staan er op de Oude Lieshoutseweg huizen waar ooit de boterfabriek stond.

Het besluit van minister Posthuma (minister van landbouw van 1914-1918) dat melk voortaan gepasteuriseerd moest worden, bleek zeer moeilijk uit te voeren voor deze kleine handkrachtfabriekjes. Het werd de aanzet tot de bouw van een nieuwe fabriek. Aan de Lindendijk werd een laag stuk weiland gekocht. De boeren reden gratis zand, tot het terrein anderhalf meter was opgehoogd en daarna konden de bouwplannen van architect L. Kooken voor die nieuwe fabriek uitgevoerd worden.

De eerste voorzitter van de coöperatie was Doruske Moeskops, secretaris was Godefridus van de Laar. Verdere medeoprichters waren Petrus van den Oever, Hendrikus der Kinderen, Hendrikus van de Laar en Adrianus Hurkx, allen landbouwers. Deken Van Erp was geestelijk adviseur. Vijf directeuren hebben leiding gegeven aan de fabriek, de eerste was de heer Hellemans.

Zijn opvolger was de heer Van Kruijsdijk, die in 1919 op een gruwelijke wijze aan zijn einde kwam, vermoord door twee kooplieden die het op het melkgeld gemunt hadden. Na de heer Van Kruijsdijk volgde de heer H. van de Vleuten. Na 43 jaar directeurschap ging hij in 1962 met pensioen.

Hij en zijn assistent, de heer M. van de Schoot, hebben de Rooise boter een gouden naam bezorgd. Met hun botermakers maakten zij boter die wijd en zijd als prima bekend stond. In 1959 werd dan ook de eerste Gouden Medaille toegekend aan de fabriek, nadat vijf jaren aan een stuk zilver was behaald.

Opvolgers van H. van de Vleuten waren de heren J. Domensino en in 1966 de heer P. Greijmans. Na dertien jaar kon hij aanwezig zijn bij het sluiten van “zijn fabriek”. Die sluiting vond plaats op zaterdag 12 mei 1979. Directeur Greijmans dankte zijn personeel en de melkrijders voor de prettige samenwerking en volle inzet tot de laatste dag. Inmiddels zit er al jaren een Chinees restaurant in de oude fabriek op de Lindendijk.

Bron: BHIC en Campina Contact 3 (juni 1979) .