skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Vincent van de Griend
Vincent van de Griend Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Vincent van de Griend
Vincent van de Griend Bhic

Boxmeer, Beugen en… Bosnië?!

Beugen natuurlijk, of Holthees of Groeningen. Maar Bosnië? Toch staat het er echt: in het notarieel protocol Boxmeer uit 1892 duikt opeens dit land uit de Balkan op.

Klik op brief om 'em te vergroten

Onderzoeker Wim Jaegers knipperde dan ook even met zijn ogen toen hij Bosnië tussen al die Brabantse namen zag staan. In de akte staat te lezen dat de Oeffeltse dienstmeid Helena – en haar broer Jacobus en Arnoldus en zus Huberdina en Hendrika - als lastgevers verklaren voor het merendeel erfgenamen te zijn van de nalatenschap van hun vader.

Vader Johannes is na het overlijden van moeder Adriana Katers (in 1872) namelijk voor de tweede keer getrouwd met Maria Egberts; deze mevrouw leeft nog en heeft dus ook recht op een deel van de erfenis. De kinderen Pennings zijn wel volledig erfgenaam van hun moeder en verkopen het resterende aandelen aan de tweede vrouw voor 100 gulden.

'Finaal vrij'

Ook de man uit Bosnië – broer Jacobus - tekent voor de volmacht hiervoor. Hoe het komt dat hij in Bosnië verzeild is geraakt, wordt ons niet duidelijk. Archieven over vertrokken personen beginnen in dit geval pas na 1900 dus daarin laat Jacobus geen sporen na. Wel vinden we hem terug in de militaire registers van Sambeek (1846-1855) en daarin wordt hij in 1851 ‘finaal vrij’ bestempeld, nadat hij daarvoor al een paar keer een jaar kreeg kwijtgescholden vanwege broederdienst. Ook een snelle zoektocht door de historische kranten levert geen aanwijzingen op.  Wie weet er meer? Laat het ons weten!

Wil je de afbeelding groter zien? Klik er dan op

Wie benieuwd is naar de letterlijke tekst:

“Helena Pennings, dienstmeid te Oeffelt voor zich en als gelaste van Arnoldus Pennings, sjouwer te Utrecht; van Hendrika Pennings vrouw van Johannes Schmitz, arbeider te Krefeld; van Joseph Schmitz voornoemd, van Huberdina Pennings, dienstmeid te Oeffelt en van Jacobus Pennings, landbouwer te Windhorst te Bosnië verklaart, dat ze voor 75/120 deel erfgenamen zijn in de nalatenschap van hun vader Johannes Pennings, overleden te Beugen 7-3-1892 en geheel erfgenaam in nalatenschap van moeder Adriana Katers, 20-12-1872 en die aandelen te hebben verkocht aan Maria Egberts weduwe uit tweede huwelijk van wijlen Johannes Pennings voor Fl. 100,- De volmacht is bijgevoegd, ook van de man uit Bosnië.” 

 

Reacties (13)

Helena zei op 15 december 2016 om 03:35
Waarschijnlijk zal iemand van de naaste familie wel meer over hem weten te vertellen...

Maar dit verhaal wekte toch ook mijn nieuwsgierigheid en ik zocht even op de plaats Windhorst in Bosnie , zoals genoemd in die verklaring van 21 april 1892. Jacobus Pennings was landbouwer te Winthorst. Hij zal daar dan land in eigendom gehad hebben.

In bevolkingsregister | Beugen en Rijkevoort | 1870-1880 | Bevolkingsregister deel 3 staat hij in nov 1874 vetrokken naar Dortmund, in febr 1875 weer terug in Beugen en Rijkevoort, in mei van 1875 wederom richting Pruissen -> Weeze . Zou hij soms vanuit huidig Duitsland die richting uitgegaan zijn?

Windhorst -> later Nova Topola -> en weer naar Windhorst:
https://en.wikipedia.org/wiki/Nova_Topola,_Gradi%C5%A1ka
'The village was founded by 14 German settler families from northwestern Germany in 1879, one year after Bosnia came under Habsburg rule. They were joined by six more families in the following year and there was a steady trickle of more migrant families until World War I.'

Ook uit andere delen in huidig Duitsland alsook Nederland zijn settlers hiernaar toe getrokken. http://www.genealogienetz.de/reg/ESE/vl_bosn_lz.html
-- Windhorst: ' Settler origins: South Germany, Rhineland, Hannover, Westphalia, *Holland*
-- Colony type: Farming

Mogelijk nog interessant hierbij:
http://www.danube-swabians.org/hrastovac/historical/Bosnia's_Donauschwaben.htm
In deze link te lezen dat monniken (Trappisten) uit de Eifel regio daar al eerder , in 1869, een klooster gesticht hadden. Toen Bosnia en Herzegovina eind 1878 onder Oostenrijks-Hongaarse adminsitratie kwamen begonnen de monniken met aantrekken van immigranten uit Duitsland. Windhorst in 1879 gesticht.

Een acht jaren later moeten er toch al ca. 200 families gewoond hebben.
Vond nl via Delpher [in De Graafschap-bode, 23-02-1887 ] een advertentie voor een bekwame smid met boerenwerk bekend ' In de Kolonie' Windhorst' in Bosnie ' uit 200 Duitse en Hollandsche familien bestaande' [ de reis ernaartoe kost ongeveer 5 dagen, uiterste vruchtbare bodem, het land daar is slechts f 100 per hectare enz.]

Vraag me af of Jacobus Pennings daar gebleven is?
Helena zei op 15 december 2016 om 07:35
Marilou, - Hebben we het wel over dezelfde Jacobus? De Jacobus Pennings die ik volgde in de BR was geboren in 1860 en kan dan niet in de militaire registers van Smbeek (1846-1855) gestaan hebben.
Elisabeth Groeneveld zei op 8 februari 2018 om 15:35
Lees ook het artikel in "Groene Amsterdammer" van 1 oktober 1905 van de heer de Haan. Hij schreef dit om mensen te attenderen op Bosnië: goedkoop land, makkelijk arbeiders te vinden en een prachtig klimaat. "de kalme Gelderse notariszoon" was mijn opa die er land gekocht had en een kwekerij wilde oprichten. Hij is na ± 6 jaar weer teruggekomen. (was verloofd!) Waarna hij in Beugen geweest is om een bedrijf te kopen, zonder resultaat.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 9 februari 2018 om 09:53
@Norah: ik vermoed dat het hier om een andere Jacobus gaat, omdat inderdaad zijn inschrijving in de militaire registers anders niet correct zou zijn.
@Elisabeth: dank je voor je tip naar het artikel. Bosnië werd dus toen aangeprezen als land van de toekomst om er een goed bedrijf op te zetten. Wat is je opa trouwens gaan doen bij terugkomst en het bedrijf kopen niet lukte?
Norah zei op 9 februari 2018 om 11:05
@Mariët, ik weet van niets;)
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 9 februari 2018 om 11:31
@Helena en @Norah; mijn excuses. Het zal wel aan de carnavalskriebels liggen dat ik (weer) jullie namen door elkaar haal. Maar die opmerking 'ik weet van niets' hoor ik op dit forum toch niet vaak van jou, Norah :)
Elisabeth zei op 12 februari 2018 om 15:05
@Mariët: Mijn opa is in Cuijk een kwekerij begonnen; hij teelde rozen, bomen, bijz. appelrassen enz. En hij legde tuinen aan. Zijn kwekerij is door de watersnood verwoest (er ontstond een wiel). Wanneer? De fam. verhalen zijn daar niet eenduidig over: 1920 of 1922? Hij schijnt de koningin rondgeleid te hebben: is daar nog wat over te vinden? Ik kon geen adres vinden, wel een tel. interc. 36. (op briefpapier). Daarna is hij naar Breda vertrokken.
Elisabeth zei op 12 februari 2018 om 17:23
@Mariët: zojuist het adres van de toch gevonden: Grotestraat 85. Zouden woonhuis en kwekerij naast/achter elkaar gelegen hebben?
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 13 februari 2018 om 08:48
@Matthijs: bedankt voor de link; hier vind je inderdaad meer informatie over de reden van verhuizingen naar Bosnië.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 13 februari 2018 om 12:22
@Elisabeth: ik heb op dit adres gezocht in het kadaster. Maar ik vind dat het adres Grotestraat 85, met kadastraal nummer C2548 heel lang huis en tuin geweest is. En als je ver genoeg terug gaat is het weiland. Ik kan geen informatie vinden over de kwekerij.
Maar er staat wél in het gemeentelijk jaarverslag van Cuijk over het jaar 1920, dat er een enorme hoge waterstand is geweest dat jaar. Waarbij allerlei fabrieken, schuren, werkplaatsen, bouw- en weilanden zijn overstroomd.
Elisabeth Groeneveld zei op 14 mei 2018 om 14:13
Dit boek heb ik nog gevonden: "Durch Bosnien-Hercegovina, Heinrich Renner. Uitg.: D. Reimer, Berlin, 1897" Het is te downloaden van internet.
https://archive.org/download/durchbosnienund00renngoog
Ik heb de “pdf” versie gedownload.(27.3MB)
Het is in het Duits geschreven, met achterin een kaart uit die tijd. Die zit niet bij de download, maar ik heb hem gescand voor het geval daar belangstelling voor is.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 16 mei 2018 om 11:01
Bedankt voor de link naar het boek, Elisabeth. Ik kan het hier binnen mijn werkomgeving niet openen, maar ik hoop dat dát voor geïnteresseerden niet het geval zal zijn. :)

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen