Wolken roet aan het plafond, een indringende brandlucht en veel flarden zwart papier. Het zijn stille getuigen van wat er op de avond van 31 juli 1810 is gebeurd: een felle brand in het huis van Edmundus Ruijs. Ruijs is rentmeester der domeinen en geestelijke goederen onder de stad Grave en het Land van Cuijk, en bewaart boeken over grondpachten in zijn kamer. De vraag is: welke zijn ten prooi gevallen aan de gretige vlammen?
De vermoedelijke 'dader': G. Gombert die nog een briket op het vuur legt T 7042 - 42
Was het kil, die avond van 31 juli 1810? We weten niet precies waarom het vuur die zomeravond in de kamer van Ruijs brandde. Wel weten we hoe het vuur is ontstaan: een houtspaander die uit de kachel is overgesprongen naar één van de vele boeken die daarbij in de buurt lagen.
“Waarschijnlijk door onvoorzichtigheid van een personeelslid, genaamd G.J. Gombert”, meldt het proces-verbaal dat baljuw mr J.A.Verheijen opmaakt, samen met de schepenen van de rechtbank van Boxmeer. Op verzoek van mr. Perrot, inspecteur administratief der domeinen, gaan ze naar het huis van Ruijs om de schade op te nemen. Dat die schade relatief beperkt is gebleven, danken we aan mevrouw Ruijs die rond tien uur, half elf het vuur ontdekt. Maar dan heeft het vuur al heel wat boeken verslonden.
De baljuw weet op het moment dat hij de lijst opmaakt nog niet precies wat er allemaal verloren is gegaan maar somt alvast op: “Een handboek betreffende grondpachten over de jaren 1801 tot en met 1809; nog een handboek betreffende grondpachten in het dorp Oploo van 1803 tot en met 1808; een handboek met debiteuren betreffende het gebouw der religieuzen te Grave van 1805 tot en met 1809; een boek van ontvangsten over 1806 t/m 1809; een boek van ontvangsten betreffende tolrecht van wegen van Grave en Cuijk van 1805, 1807 en 1808.”
Elke onderzoeker kent de frustratie om er achter te komen dat net dat ene boek dat je nodig hebt, ontbreekt. Te weten hoe dat komt, verzacht soms enigszins de pijn. Dit archiefstuk uit rechterlijk archief Boxmeer (akte is opgesteld in het Frans) geeft ons wel een inkijkje waar het mis is gegaan: Meneer Gombert heeft tussen 19 en 20 uur nog een briket bij de kachel gelegd. Met goede bedoelingen maar met slechte afloop.
Met dank aan Wim Jaegers die ons op dit archiefstuk wees!
Elke onderzoeker kent de frustratie om er achter te komen dat net dat ene boek dat je nodig hebt, ontbreekt. Te weten hoe dat komt, verzacht soms enigszins de pijn. Dit archiefstuk uit rechterlijk archief Boxmeer (akte is opgesteld in het Frans) geeft ons wel een inkijkje waar het mis is gegaan: Meneer Gombert heeft tussen 19 en 20 uur nog een briket bij de kachel gelegd. Met goede bedoelingen maar met slechte afloop.
