skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Vincent van de Griend
Vincent van de Griend Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Vincent van de Griend
Vincent van de Griend Bhic

Oorlogsdagboek van Jan de Quay 1.14 (11 dec. 1944 - 14 jan. 1945)

Vanaf 8 september 1944 hield politicus Jan de Quay een dagboek bij. De eerste twee delen daarvan bestrijken de laatste maanden van oorlog en bezetting in Nederland. Ze lopen tot respectievelijk eind januari en halverwege mei 1945, kort na de bevrijding.

Inleiding

Na de terugkeer uit Londen zette De Quay zijn drukke programma van reizen en besprekingen onverminderd voort. Uit het dagboek  valt echter op te maken dat voor die inspanningen uiteindelijk een tol betaald werd in de vorm van vermoeidheid, lichamelijke klachten en zelfs problemen met de gezondheid die leidden tot ziekenhuisopname. De aantekeningen werden ook merkbaar korter en beknopter en om die reden worden de laatste weken van 1944 en de eerste van het nieuwe jaar in deze toelichting samengevat. 

Het Ardennenoffensief. Amerikaanse troepen krijgen een maaltijd op weg naar La Roche-en-Ardenne op 13 januari 1945. (Bron: Wikimedia Commons. Publiek Domein)
Het Ardennenoffensief. Amerikaanse troepen krijgen een maaltijd op weg naar La Roche-en-Ardenne op 13 januari 1945. (Bron: Wikimedia Commons. Publiek Domein)

Het dagboek illustreert dat – ook al was het Zuiden dan bevrijd – het gevaar nog altijd niet geweken was. Diverse malen ervoer De Quay beschietingen, oorlogsrumoer en de dreiging van overkomende V-1’s. Veel daarvan hield verband met het Ardennenoffensief dat de Duitsers op 16 december ontketend hadden en waarmee ze de geallieerden in eerste instantie volkomen hadden verrast. Ook langs het het front in Nederland was er spanning en verhevigde activiteit. Na ongeveer een week bleek echter dat deze poging om vanuit de Ardennen door te stoten naar Antwerpen en zo een groot deel van de Amerikaanse en Britse troepen in de tang te nemen, te hoog gegrepen was. De Quays notitie van 23 december dat het ‘beklemmende’ Duitse offensief in kracht begon af te nemen was opmerkelijk goed ingeschat. Toch was de kerstnacht ook in Beers nog ‘vol heftig kanongebulder’. De gevechten in de Ardennen hielden nog enkele weken aan. Het zou tot eind januari 1945 duren voor de Duitsers weer achter de frontlijn van half december waren teruggedrongen.

Het Ardennenoffensief haalde in elk geval een streep door de koninklijke plannen om op korte termijn een bezoek te brengen aan het bevrijde gebied. Tijdens zijn gesprekken met koningin Wilhelmina had De Quay daarop aangedrongen. Niet dat zij op dat punt enige aansporing nodig had. Al in de eerste dagen van september had de koningin gepopeld om met achterlating van haar ministers – ‘Ik keer terug, gij niet’ − naar Nederland af te reizen. Na een triomfantelijke rondvlucht per vliegtuig boven Nederland, zo stelde zij zich voor, zou ze allereerst eer betonen aan haar helden, de gesneuvelden van de meidagen van ’40 en de mannen en vrouwen van het verzet, om vervolgens een begin te maken met de zegenrijke ‘vernieuwing’ van Nederland die haar voor ogen stond. Door subtiele tegenwerking van zowel het Britse als het Nederlandse kabinet, waarbij ook het geallieerde hoofdkwartier in Brussel en zelfs het Britse hof werden ingeschakeld, kwam van deze ondoordachte plannen niets terecht. Des te groter natuurlijk haar verontwaardiging toen de kabinetsdelegatie in november wél de oversteek kon maken: ‘Het is toch ook mijn land!’ Begrijpelijk dus dat de suggestie die De Quay op 7 december had gedaan, door haar met beide handen werd aangegrepen.

Koningin Wilhelmina en prins Bernhard in Londen tijdens de oorlog (Foto: Rijksdocumentatiedienst, bron: Nationaal Archief, coll. Anefo, nr. 901-0268. CCO 1.0 Universal / Publiek Domein)
Koningin Wilhelmina en prins Bernhard in Londen tijdens de oorlog (Foto: Rijksdocumentatiedienst, bron: Nationaal Archief, coll. Anefo, nr. 901-0268. CCO 1.0 Universal / Publiek Domein)

Het vertrouwen dat De Quay tijdens zijn gesprekken met de koningin dacht te bespeuren zag hij nu bevestigd, niet alleen in haar verzoek om de tocht door bevrijd gebied voor te bereiden, maar ook in de vertrouwelijke correspondentie die ze voerden, waarin zij hem schreef over de dreigende kabinetscrisis en hij haar adviseerde over de samenstelling van een nieuw kabinet.

Ook al stak de militaire situatie van begin januari opnieuw een spaak in het wiel, De Quay werkte trouwhartig verder aan de voorbereiding van het koninklijke bezoek. Niet alleen in de stellige verwachting dat de vorstin – als zij haar rondreis zou maken − ruggensteun zou bieden aan de vernieuwingsgedachte, maar ook en vooral omdat hij zodoende kon bijdragen aan een verbeterde verstandhouding tussen het Oranjehuis en het zuidelijke, katholieke deel van Nederland.

Daarnaast probeerde hij ook de bordjes van de vernieuwing in de lucht te houden. Enerzijds in gesprekken met de aarzelende, om niet te zeggen afwerende geestelijkheid, de bisschop niet in de laatste plaats, anderzijds met steeds ongeduldiger wordende geestverwanten. Voor De Quay en de zijnen was de voorgenomen Nederlandse Volksbeweging bedoeld als een eerste stap om te komen tot een grote, progressieve politieke partij, die open stond voor mensen van uiteenlopende religieuze en politieke achtergrond. Het ging er niet alleen om de oude partijpolitieke verhoudingen te doorbreken, maar vooral om met een beroep op geestelijke waarden een waarachtige en rechtvaardige gemeenschap op te bouwen, een ‘nieuw Nederland’. Herstel van de oude politieke partijen, waaronder natuurlijk de RKSP, zou voor die plannen een bedreiging zijn. Vandaar dat De Quay op dit punt op het vinkentouw zat. Waren de bisschoppen nu wel of niet voorstander van de heroprichting van de RKSP? Tenslotte was hun woord voor katholieken zwaarwegend, om niet te zeggen doorslaggevend, zoals het dat ook voor hem zou zijn. Door steeds weer  − als was het een mantra − zijn persoonlijke argument te herhalen dat het opheffen van de verzuiling en dus van het katholieke isolement zou leiden tot de ‘uitbreiding van het Rijk Gods’, hoopte hij de balans bij de geestelijkheid te laten doorslaan ten gunste van zijn ideeën.

Op zijn beurt kreeg De Quay van zijn geestverwanten kritiek op de afwachtende houding waarmee hij probeerde de kool en de geit te sparen en een richtingenstrijd – mogelijk zelfs een scheuring − in katholieke kring te voorkomen. Ze verweten hem dat hij met zijn weigering om daadwerkelijk met de Nederlandse Volksbeweging van start te gaan ruimte bood aan herstellers om de oude organisaties, partijen en vakbonden weer tot leven te wekken. Vooral zijn Nijmeegse companen – Vincent Beermann voorop − waren van mening dat hij daarmee een tactische blunder beging. De Quay voelde zich zozeer onder druk gezet dat hij in de eerste dagen van januari opnieuw contact zocht met Schermerhorn: hoe moest hij met dit dilemma omgaan?

Dagboek

11 Dec. Maandag

College vergadering. – ’s Avonds Jos en Han bezocht met de vragen over de toekomst. Jos vond dat ik als voorz. v. College moest bedanken. Han ook wel maar minder zeker. Ik weet het nog niet en zoek een tusschenoplossing. –

12 Dec. Dinsdag

College-vergadering. – ’s Middags vergadering met Heeren Laman Trip en de Vlam en de Hark. Afgesproken dat we Woensdag e.k. weer zullen samenkomen. Dan met Rbx, C.D.V. repatrieering, Commissie Voorziening Eindhoven. – ’s Avonds naar Anneville, alwaar Overste v. Houten, Pater Bleys en Frowein + v. Amstel. – Het was heel nuttig. Gesproken over Comités en Pers. – Ook bij Albering en Henri Houben geweest (bij laatste trof ik Theun Struycken). Naar het geval v.d. Schrieck geïnformeerd. Het blijkt dat het M.G. de zaak heeft onderzocht en dat hij is vastgezet op advies van Rubbens, Veger en Kar. Asselbergs. – Dat zijn heel geen kwajongens evenmin wilde mannen. – Heel laat thuis.

13 Dec. Woensdag

Vroeg naar Maastricht. Eerst nuttig onderhoud met Schuurman. Vernam dat Gelissen was opgepakt door Stoottroepen. Heb S. gezegd, dat ik het onjuist vond, dat hij dit niet eens had aangepakt, d.w.z. G. vrijgelaten, niet omdat hij onschuldig was, maar omdat het geschied was door een onbevoegde instantie. – Toen even bij Tante S. aan. Daarna naar F. Wyffels. Alles eens uitvoerig met hem besproken. Hij zit nu in Nation. Raad v. Zuivering. –

14 Dec. Donderdag

Lang onderhoud met van Valkenburg. Flinke man wel. De keuze van Overste Sch. lijkt me juist. De herrie die Gielen maakt omdat hij niet benoemd is, is erg dom, want hem is verder niets ten laste gelegd. Ik sprak er nog de deken van Maastricht, enkele arbeiders, Hr. Krekelberg, enz. In de duisternis naar St. Michiels Gestel, alwaar onderhoud met Mgr. Mutsaerts en Mgr. Hendrix. – Hij was zeer geinteresseerd in Londensche reis. – Ik zal H.M. mededeelen, dat hij als onderdaan wel komen wil, maar het om verschillende reden, beter vindt nu niet te komen. – Tot mijn verbazing vernam ik, dat Mgr. M. aan Prof. Gerbrandy helemaal niet gezegd had dat hij wenschte dat de R.K. Staatspartij zou terugkeeren; terwijl hij toch aan Gispen had gezegd, dat Bisschop dit wenschte! Wat een leugen! – Laat op den avond nog gepraat met Goyarts (President), Overbeek (Rector) en Hr. v. Lierop v. Unie. Over vernieuwing. – Ik verdedigde de stelling dat verbreking van isolement van Kath. gebaseerd was op verlangen van uitbreiding van ’t Rijk Gods. –

15 December. Vrijdag

’s Morgens Speyart en Theo Rutten gesproken. De eerste een gladde vogel, de tweede een brave en bekwame kerel. De eerste lust ik niet; de tweede is een fijne kerel. – Alles, en alles kwijt en toch geheel dezelfde. College vergadering. – Veel zorgen. Eten iets beter. – Kolen slecht. ’s Avonds bij de Lange in Mess + v. Mierlo en hele staf. Veel saaie, zakelijke praatjes, maar contact was heel nuttig. –

16 Dec. Zaterdag

Heel dikke wang. Goed ingepakt naar Beers met Hr. Truyen, onderwijl ook Annemie v.d. Mortel en Juf opgeladen. – Thuis komend Dr. Berger die de wang doorprikte en Peter Banken, die nog eens kwam praten. Maria wel zorgelijk, al houdt ze zich geweldig.

17 Dec. Zondag

’s Morgens veel geschoten. Ook op Cuijk. – Wat ellende toch. V I kwamen ook over. – Evenzoo over Tilburg. Nogal wat explosies. – Kinderen allen goed en opgewekt. Ruud is goed. – Claartje vroolijk. –

18 Dec. Maandag

College bijeenkomst. Blijkt dat v.d. Broek ernstig ziek is. Wat nu; zal dit kabinetscrisis geven. – Wij meenden de beste oplossing, als geen nieuwe minister maar Direct.-Generaal. – en dan Kaag. – Daarvoor naar Han om hem te polsen. Hij wou wel – tot mijn verbazing – maar de houding van de illegaliteit, zou hem dit wellicht beletten. Men schijnt hem o.a. zijn houding inzake Studenten ten laste te leggen. – Ik kreeg heden mijn eerste brief van H.M. over een zakelijke kwestie. Maar heel hartelijk. Ik zal haar spoedig terugschrijven. – En ik kreeg tevens een ordonnance van Z.K.H. om Woensdag bij hem te komen. – Ik zal zwijgen. ’s Avonds naar Weitjens en Rutger. –

19 Decemb. Dinsdag

College vergadering. Bezoek aan Hr. v. Mierlo om hem te vragen hoe het oordeel over Kaag is bij de illegaliteit inzake een benoeming voor een belangrijke functie ook finant. econ. gebied. – Het leek ongunstig maar v. Mierlo was bereid deze zaak te bespreken met Cobbenh., v. Buchem, v.d. Mortel en ondergeteekende. ’s Middags de Bank menschen inzake Verzekeringen enz. dewelke verwezen naar Finant. Commissie. Bezoek van Smits v. Oyen over Voedseltoestand, dewelke ongunstig en vrees voor spanningen vooral in Eindhoven. 5 uur Sassen, Joan Willems, Ten Hagen, Beerman, Wyffels en Kleyveld. Beerman verweet mij, dat ik Nijmegen en de beweging enz. in de steek liet. Ik heb hem gezegd, waarom ik met opzet en in overleg met ten Hage me inzake de Volksbeweg. op den achtergrond hield. –

Nijmegen is geheel in het oude vaarwater aan het terug trekken, onder leiding van Cornelissen, die zelfs contact met anderdenkenden zeer afkeurt. Besloten op 28 Dec. samen te komen en te trachten een landel. organisatie te stichten van de werk-comités in de verschillende steden.

We zullen Beerman in Nijmegen als eenige R.K. strijder moeten steunen. Ik ga er heen.

20 December Woensdag

’s Morgens naar Breda, alwaar Prins Bernhard mij meedeelde, dat de Koningin een bezoek zou brengen aan bevrijd Nederland en overeenkomstig het verzoek van Pater Monchen en mij de zaak goed wilde ensceneeren. Mij werd verzocht een programma voor de reis te maken. – Ik was er erg mee verheugd. – Verschillende zaken van Binnenl. Strijdkrachten besproken o.a. dat er geen instantie is waarbij het publiek zijn klachten kan indienen. ’s Middags bijeenkomst HARK – Rbx – Distrib. dienst – Repatrieeering. We kwamen tot een goede regeling en taakverdeeling. – Daarna bezoek van Mgr. Mutsaerts + Mgr. Hendrix en Hoofdaalm. Monchen. – Ik besprak het antw. van Bisschop aan H.M. alsook het bezoek van H.M. – Met Pater M. zal ik overleg plegen inzake de reis. = Bespreking Krekelberg en Tans over de Limb. – Je Maintiendrai. –

21 December Donderdag

 – Niet naar Brussel gegaan en rapporten voor H.M. geschreven en gereed gemaakt. (Verschillende korte besprekingen). ’s Avonds bij Pater van Geloven en hem weer bereid gevonden als biechtvader en geestelijk leidsman op te treden. Na zoo’n langen tijd “zonder” was ik blij weer onder dak te zijn. – Juist nu ik zoo op moet passen om niet in het werk en in de dagelijksche beslommeringen te verzuipen; nu de charme der ijdelheid me streelt, nu ik te weinig of geen tijd meer overhoud voor gebed en meditatie, nu ik soms heimwee krijg naar de eenzaamheid uit de onderduikerstijd. – Al was dat te veel. Je voelt hoe de erfzonde overal knaagt, hoe een mensch nietig en vol zonde is. – Allen.

22 December. Vrijdag

College vergadering. – Generaal Kruls kwam om 11 uur. Ik sprak eerst alleen met hem over mijn positie als Voorzitter en vroeg hem bewegingsvrijheid ook voor semi-politiek werk. Hij stemde toe. – Verder in de vergadering gesproken over de bevoegdheid van het College. – Het gaat nu beter, we kregen veel meer bevoegdheden. Het wordt nu de strijd Tilburg - Brussel. – Spannende wedstrijd. – ’s Middags met Pater Monchen het plan van de reis H.M. besproken. Hij ging met opzet accoord. – Om 6 uur onderhoud v. Mierlo, v. Buchem, v.d. Mortel, Cobbenhagen, en Prof. Jurgens over de beschuldigingen tegen Han Kaag in verband met ons advies. – Ik was erg blij met het resultaat. Han werd in eere hersteld. Vooral het oordeel van Jurgens was fraai. Daar gegeten en nagepraat o.a. met de van der Schueren en anderen. –

23 December 44 Zaterdag

Vroeg op. Alles geregeld voor vertrek. Kerstmis. Eindelijk goed weer. Het Duitsche offensief was wel even beklemmend, gaat toch schijnbaar in kracht afnemen. – Met Rutger en Nolly Jurgens naar Beers. –

24 December 44 Zondag

Schoon weer. Veel bezoek o.a. Dr. Roessing. – Toch rustig en prettig zoo eenige dagen in het gezin. Mevr. R. ziek. Geslapen op veldbed.

25 December. Kerstmis

Voor het eerst na 2 jaar kerstmis buitenshuis, weer eens een kerstmis thuis. Prachtig feest, vol liefde, intimiteit en huiselijkheid. – Nachtmis was wel erg sober, zoo zonder licht, en weinig zang, en nà een nacht vol heftig kanongebulder. – Toch viel er iets van de vredige stemming over ons. Maria had geweldig gezorgd. De Tantes waren op bezoek, het was nog een heel goed kerstmaal. Maria was het levend middelpunt, vol energie en toch gewoon, en hartelijkheid – Pracht vrouw en moeder. – De kinders waren goed, allemaal en het stemde alles zoo tot dankbaarheid.

26 Dec. 44

Nog een dag thuis. Bezoek bij v.d. Broek, Pastoor enz. – Last van ingewanden. Dit had ik trouwens al eenige dagen.

27 Dec. 44

Fien in de auto mee en terug naar Tilburg. Kou, en autopech. Drie maal gestopt. Om 8 uur vertrokken en pas om 4 uur op kantoor. – ’s Avonds met Wijffels bij v. Berkum en aldaar ook Jurgens. – Heel gezellig en geanimeerd gepraat; wederom over isolement van Katholieken. – Jurgens vond mij te idealistisch en te goed vertrouwend. Toch niet zoo ver van één. –

28 December 44

 – ’s Morgens naar Breda en Alberink ingelicht over reis H.M. ’s Middags vergadering met Alberink, ten Hagen, Beermann, Kleyweg, Toon Wijffels, Thomassen. Het blijkt dat de actie van Cornelissen veel kath. te Nijmegen aan het wankelen brengt. Ik zal Zondag naar N. gaan. Vijf uur borrel bij Taminiau. – ’s Avonds glas wijn bij Hr. & Mevr. van Vollenhoven. – Ingewanden doen het nog steeds slecht.

29 December 44

Hanna jarig. – Met Heer Brokmeyer en Piet (chauffeur) naar Middelburg. – Heer B. was sinds jaren niet meer thuis geweest. Voor hem een indrukwekkende terugtocht. Antje Bloem in Halsteren even bezocht. Trouwe ziel. – In Middelburg gesproken met Quarles (Comm.) en Dr. Bouman over komst van H.M. – Tijdig nl. 7 uur weer in Tilburg terug.

30 December. 44

College vergadering met Kol. Posthumus Meyes, Majoor v. Drimmelen en Maj. Mackay. Veel misverstanden weggenomen. Dus erg nuttig en vruchtdragend. – Met Fien en Zuster Weve terug en juist voor duister thuis. Koud en ziek. Direct in bed. Erge diarrhee.

31 December 44

Met oude jaar in bed gebleven. Streng dieet. Veel kinderen bezoek. ’s Avonds 1 uur op wegens alleraardigste voordracht van jeugd. Ruud deed het erg aardig (tegen mijn verwachting).

1 Januari 45

Nieuwjaar. Ons land heeft wel het zwaarste jaar achter zich. Wat zal dit brengen. Houdt moed en weest dankbaar. = Heel den dag in bed. Veel verbetering is er niet. Geen pijn en geen koorts maar het duurt te lang en ik verzwak wegens gebrek aan voeding. Mevr. Roessing is gisteren met kinderen van den Hiersenhof vertrokken, dat geeft wel veel verlichting in werk. – Bezoek van Beerman – en van pater Verhofstad. Beiden aan bed. Niet dringende zaken. –

2 Januari 45

Met Maria en Cas +zuster Weve, ofschoon nog niet hersteld naar Tilburg vertrokken. Maria ging mee om me te verplegen. Cas overgelukkig, dat hij mocht gaan logeeren bij Linthorst. Om 12 uur te Breda vernam ik, dat de Prins eerst om 4 uur kwam. – Zoodoende gepraat met Henri en Jan Houben (laatste viel me in zijn opvattingen erg mee) en Albering. – Om 4 uur weer in de Kraanstraat. Eerst beeediging van officieren door Prins bijgewoond. Daarna met Heer Trip en Prins even staan praten en daarna conferentie van ruim uur met Prins over reis van H.M. – Hij neemt mijn voorstel mee naar de Koningin. – Ik ben weer geheel op goeden voet met hem en ik meen, dat ik invloed heb. Ik zal probeeren deze ten goede aan te wenden d.w.z. voor land en volk en ook en vooral voor goede verhouding tusschen R.K. en vorstenhuis. Besproken dat reis niet vóór 3 week van Januari moet beginnen gezien oorlogsrumoer in Brabant. Overal patrouilles en parachutes. – Thuis weer heelemaal mis met ingewanden, Dr. Fransen geraadpleegd en weer voor 24 uur minstens in bed. –

3 Januari Woensdag

In bed. Verzorgd door Maria. Brieven gedicteerd voor reis van H.M. – Maria bezocht Steinweg, Linthorst, v. Dooren, Kaag, v. Mierlo, Weitjens. – Ze verzorgde me prima. Ofschoon nog geen verbetering, toch maar moed houden. – Poeders van Fransen heden begonnen!

4 Januari Donderdag

Weer in bed. Verbetering matig; wat mogen eten. – Verder rust. – Bezoek van Jos Cobbenh. over reis H.M., houding van de bisschoppen en boek van pater Verhofstad. – Daarna Huub v. Dooren. Moeilijk te taxeeren menschen. Hij heeft zeker veel goed gedaan. Maar toch wordt er geweldig op hem gescholden. Is dat alles jalousie? – Vreemde wereld; verwarde menschen. – Wat zijn we allen onvolmaakt. Wat zal later het oordeel over óns zijn, als we voor God verantwoording moeten afleggen. – Piet van Berkum was even op bezoek. Maria druk in de weer voor mijn gezondheid. Het bevalt ons nog niet en het moet blijken of het een zaak van een week of van een jaar wordt. Tegen den avond kwam Dr. Fransen en aangezien er nog te weinig verbetering was en hij vond dat de machine maar eens moest worden nagezien, zal ik zoo snel mogelijk voor een algemeene revisie naar ziekenhuis gaan. – Toen kwam Frans Wijffels (als geroepen) met wien ik alles nog eens besprak voor bezoek van H.M. – Heer van Amstel kwam met telegram om aan Schermerhorn (Prof. Ir.) te vragen of ik zoo noodig in bevrijd gebied met (soortgelijke) Volksbeweging zou kunnen starten. Dan nog Pater Majoor Bleys, die gezellig kwam praten en het mooie verhaal deed van het bezoek van den Prins bij de Bisschoppen en den ouden knecht, die vroeg wie de Prins dan wel was. – Hoofdzaak was, dat het bezoek wederzijds in de smaak was gevallen. – Tenslotte V. Beermann op bezoek. Wij zouden Vrijdag bij Mgr. Mutsaerts kunnen komen. Nu ik naar het ziekenhuis moet zal geprobeerd worden E. Sassen in te schakelen. De zaak Nijmegen is te acuut.

5 Januari (Vrijdag)

Ingewanden nog altijd niet in orde ofschoon voor het gevoel iets beter. – Bezoek van Corp. Faulkner (R.A.F.) Intellig. Service en Hr. Franken, die kwamen vragen of ik een Canadees officier kende. Er had er een in de buurt naar ”de Professor” gezocht; en ze hadden kennelijk het vermoeden, dat het een spion betrof. – Verder een Hr. die kamers wilde hebben op Mariengaarde en eenigszins verdacht was. – Maria druk in de weer ondanks migraine (stakkerd – kranig is ze toch). Ik om 2 uur in ziekenhuis opgenomen. – Maria door naar Beers. Daar zullen ze blij zijn, dat ze er weer is. – Dr. v. Buchem kwam me bekloppen, bloeddruk opnemen. – ’s Avonds Pater v. Geloven, even gezellig zitten praten. Vroeg slapen. Dieet van beschuit + beetje rookvleesch. – Vooral weinig in verband met onderzoek. Morgen Maag pompen. – Brrr.

Zaterd. 6 Januari

De dag begon met weer eens ter H. Communie. Ik zal zien er nu toch eens 5. Eerste Zaterdagen van te maken, ter wille van de zondaars en van de vrede (Fatima) – Om 8 uur begon het maagpompen, de bewerking waar ik in mijn leven het meest tegen heb opgezien. Toch viel het nog mee. Is de verwachting altijd erger dan de werkelijkheid? Men zou het zoo vaak zeggen. En dus maar heel goed, dat we niet alles tevoren weten. Na 1½ uur was het klaar. Het ontbijt smaakte toen extra, ofschoon niet heel ruim. – Jos Cobbenh. kwam als eerste op bezoek over de lijst van personen voor het bezoek van H.M. – Prettig even gepraat. Toen kwam kpl. van Es, de kapelaan van onze Parochie. Heel jong nog, wel geschikt. – Dat ze nog weinig weten van de maatsch. verhoudingen na hun afstudeeren is begrijpelijk, maar dat ze – zooals uit zijn verhaal bleek – er zóó weinig van hooren en leeren is wel bevreemdend. Het Groot Seminarie moest daar meer aan doen. Hij had toen hij begon geen notie van een arbeider!! Dat in 1945. – Even Janus Beukers, wiens vrouw mijn buur blijkt te zijn. – Toen Rector v. Miert. Even gelachen – mooi type. – Dr. v. Buchem kwam bloed aftappen. – Eten juist anders als tevoren, nl. melk, ei, purée (geen thee, weinig vleesch). Vier kinders kwamen Drie Koningen zingen. Met de ingewanden beter. Sinds lang weer eens vaste ontlasting. Van Maria pakje – bewijs dat ze goed in Beers kwam. Goddank. – Dr. Terwindt kwam in mijn vinger prikken en bloedkunstjes uit halen, terwijl tenslotte Pater Geloven kwam om mijn ziel te zuiveren door de biecht. – We hadden het lang over de “Voorzienigheid”. – Alles wordt er door geleid; alles heeft dus zijn betekenis. Maar je moet niet bij elk ding naar de beteekenis vragen, want onze interpretatie zal vaak fout zijn … en die doet er ook weinig toe. –

7 Januari Zondag

 – Ik voelde me veel beter. – Goed eten. Dr. v. Buchem kwam even praten. Hij zei, dat het onderzoek van bloed en maag gunstig was. Met ontlasting is men nog bezig, dat kan morgen klaar zijn, en dan kan blijken wat er verder moet geschieden. M.i. is het geen ernstig geval. In elk geval goed, dat de machine eens is nagezien. –

Bezoek van Jan Bloemen en Dr. Lips. De laatste wilde naar Amerika, om wetenschappelijk contact op te nemen. Tevens voor Radboud Stichting in de hoop, dat men R.K. Universiteit kan herbouwen. – Het geheel had een bijsmaak van “nu voorsprong zien te krijgen als R.K., nu de rest van Nederland nog niet vrij is” – en “misschien kan Lips er wel beter van worden.” Geheel was niet onverdeeld sympathiek. Ik heb dit ook gezegd. – Dan bezoek van Cas +Paul Linthorst. Ze genoten het meest van alle lichtjes en knopjes op de ziekenkamer. Cas hoopte, dat ik nog een tijdje in het ziekenhuis blijf. Dan ga ik niet terstond met hem terug naar Beers. – Uurtje op geweest – Ging goed. Nog praatje met Janus Beukers en pater v. Geloven. – Mis gehoord door de radio. – Pater v. G. had goed gepreekt over Eucharistie. –

8 Januari. Maandag

 Vandaag verwachtte ik den dokter voor verder onderzoek. Maar het bleef lang wachten, en ik had een rustige dag. Tot hij om ±5 uur kwam. Nog eens bloeddruk meten. – Hij zei dat het resultaat voorloopig gunstig was; dat ik morgen vertrekken kon, dat ik Donderdag terug moest komen voor Röntgen opname. Daarna zou ik vrij zijn. – Ik ga dan Donderdag naar huis, om Maandag terug te keeren. – Mej. Steinweg kwam voor post. Janus stak even zijn neus om de deur. Zoo gaat het dus weer. – Het zal dieet worden, en sober leven. Inhaleeren bij rooken is taboe. Dat zal het moeilijkst worden. Misschien het beste om het af te schaffen. Goede versterving, die me echt lastig zal vallen. – Ik blijf nog één dag in de kost in het ziekenhuis. – Verder zullen we zien. – Toch mag ik O.L.H. dankbaar zijn, als ik er zoo langs draai. –

9 Januari 45. Dinsdag

 – Na ontbijt enz. ben ik opgestaan en uitgegaan. Ik heb Mevr. v. Dooren bezocht en daar onderdak besproken voor Maandag a.s. – Daarna naar bureau, alwaar verwelkomd door Gispen e.a. Barend en Boerma zijn te Parijs. – In het ziekenhuis gegeten en gerust. – ’s Middags met Gispen gepraat o.a. geval Huub v. Dooren. G. noemt hem een schavuit. Is het zoo? In elk geval onbetrouwbare dingen en uitlatingen! – Toen naar Han Kaag, alwaar als steeds hartelijk ontvangen, en daar trof ik pater Beaufort O.F.M. – Kort gepraat, hoop hem spoedig weer te zien. – Terug naar ziekenhuis, waar Dr. v. Buchem me nog eens zei dat alles goed was. Toen Jan v.d. Mortel over bezoek van H.M. – Vervolgens na goed souper de avond doorgebracht bij Pater v. Geloven en Rector Klaassen; gepraat over isolement R.K. – Altijd weer! –

10 Januari Woensdag

Lang uitgeslapen en toen naar bureau. – Eerst onderhoud met jongelui Mutsaerts en Ditvoors van Binnenl. Strijdkr. inzake Zwart Front; geval van wapens – namen zijn Ansems, Wormgoor, Hein Enneking. – Vreemd geval. – Bezoek pater Bleijs, die me brief bracht van H.M., waarin uitvoerige beschouwing over Haar reis, dreigende kabinetscrisis enz. – Naar Mariengaarde om te eten. – Brief aan H.M. teruggeschreven waarin bij kabinetscrisis geadviseerd allereerst v. Kleffens en Michiels te behouden en verder te werken met klein kabinet b.v. 5 ministers. Verder eenige namen van ministrabele personen genoemd. – ’s Avonds bij Han Kaag gegeten en geslapen. Nog eens bezoek van Pater Beaufort met wien uitvoerig gesproken over het verlaten van het isolement. Nuttig gesprek. – Hoogstaande man. –

11 Januari Donderdag

Röntgen onderzoek. – Ik geloof dat dit niet zoo best uitviel, v. Buchem zei dat hij Fransen nader zou inlichten, en dat ik maar over 2 maanden moest terugkeeren. Ik vermoed een ontsteking aan de 12 vingerige darm. – Overste Kist kwam een bedrijfsorganisator vragen, voor kaartsysteem bij repatrieering. – Eenige personen aanbevolen. Met Cas in auto terug naar Beers. Te ’s Bosch Jan Smits van Oyen bezocht over bezoek H.M. Ik vrees, dat hij het te mooi zal maken. – Ontving lijst van namen van Eduard. – Heel goed. – Eindhoven moet nog geregeld worden. – Drie uur thuis. Blij er te zijn en alles goed te vinden. Zal nu eenige dagen volle rust en voeding houden. Dan weer aan den gang. –

12 Januari Vrijdag

Uitgeslapen. Gelezen en geschreven en geluierd. ’s Middags even gewandeld met Maria. – De kinderen zien er goed uit en maken het best. Wel moeilijk met al die menschen in huis, die allen hun opvattingen hebben, allen mee commandeeren enz.. Dan weet de jeugd soms niet meer hoe en wat. – Vooral voor Ruud is het moeilijk. – Die wordt al zoo lang, nu groter dan ik. – Konden zij maar weer naar school. Dat wordt een zorg.

13 Januari. Zaterdag

Zelfde laken een pak. Uitslapen, eten, rusten. – Wandeling naar dorp en bezoek bij Pastoor. – ’s Middags 2 ontwerpen voor toespraken van H.M. te Heerlen. –

14 Januari Zondag

Thuis. Bespreking met Huub en Mark v. Dooren. Verhaal 5 kwartier aanhoord. – Niets gezegd. Pastoor gesproken o.a. over Nolten.

 

 Maak je keuze

Verder naar hoofdstuk 1.15

Terug naar hoofdstuk 1.13

Terug naar kalender 1944

of Terug naar kalender 1945

Lees je liever de volledige tekst (zonder illustraties) klik dan hier

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.
Doe mee en vertel jouw verhaal!