Nieuwsgierig naar zijn handgeschreven tekst? Lees die dan hier.
Heeze
Bezoek aan Heeze op 2 Augustus 1895. Ontbeten bij den burgemeester; van diens dochtertje een bouquet gekregen. Een bezoek gebracht aan freule Van Tuyll; daar te ontbijten, te logeeren, op jacht gevraagd; bedankt. De weg van Eindhoven over Geldrop naar Heeze is een grindweg; uitstekend in orde.
De liggerquaestie tusschen het gemeentebestuur en freule Van Tuyll (in hoeverre de oprijlaan naar het kasteel op den ligger der wegen moet gebracht worden) besprak ik met beide partijen; beide beloofden, te zullen trachten de zaak tot een goed einde te brengen. Voor freule Van Tuyll occupeert mr. Van den Acker, uit Eindhoven.
De pas gebouwde school ziet er goed uit. De gemeentelijke administratie was vrij goed in orde. In eene quaestie tusschen Heeze en Zesgehuchten over het onderhouden van eene arme minderjarige vrouw, Anna Smits, had Heeze beslist ongelijk; den 24 October 1896 richtte ik deswege een krassen brief aan den burgemeester van Heeze (A nr 8, 2de Afd. 1ste bur. Armwezen.
Den 11 Mei 1900 kwam ik weder in Heeze; na te Helmond ontbeten te hebben bij Küster-Rademaker reed ik naar Asten; vandaar over Someren naar Heeze, vervolgens over Geldrop naar Eindhoven, waar ik een diner besteld had in het hotel de la Poste (Madame Schellens); ’s avonds omstreeks half elf kwam ik te ’s Bosch terug.
Van B. en W. vernam ik, dat er weer eene quaestie was te Heeze, nu met Dr. Weyers; oorzaak daarvan was, dat Dr. Weyers benoemd werd na eene mondelinge bespreking zijner voorwaarden met den burgemeester; nu rezen er moeielijkheden omtrent zijn tarief; B. en W. hadden nu getracht, door Dr. Weyers voorwaarden te laten teekenen, maar deze weigerde zulks, en bracht zijne bezwaren zelfs te berde in eene vergadering van den geneeskundigen kring; met algemeene stemmen stelde deze Dr. Weyers in het gelijk tegenover de gemeente Heeze.
Ik gaf den burgemeester te kennen, dat hij de oorzaak was van deze moeielijkheden; hij had zijne afspraak met den doctor in eene instructie moeten belichamen, deze door den raad moeten laten vaststellen en door den doctor laten aanvaarden, alvorens de doctor in functie trad. Ik raadde, met een beroep op de quaestie Scheidelaar te Hilvarenbeek, tot toegevendheid, en tot het regelen der quaestie in der minne tot wederzijds genoegen.
De quaestie met den doctor had volgens den burgemeester tot grondslag het feit, dat, toen des burgemeesters vrouw ziek was, deze Dr. Dagevos van Valkenswaard had laten komen, daarover was Dr. Weyers verstoord. De vrouw van den burgemeester is eene jufvrouw Deene, dochter van den firmant Deene in de firma Pompe, Vullings, Deene, welke firma veel aannemingen deed, veel erts ontgroef, en veel geld verdiende; die vrouw is zeer bij de hand; zij heeft de broek aan; toen ik op 2 Aug. 1895 ten haren huize ontbeet, hield zij een speech. Zij heeft te veel te zeggen; zij oefent te veel invloed op haar man, niet altijd ten goede.
 De school te Heeze, gebouwd in 1886 (Collectie PNB, 1981) |
Na veel moeite hadden G.S. eindelijk gedaan gekregen, dat er een 2de hulponderwijzer werd benoemd; vanaf het raadhuis zag ik dien jongen man eene les in vrije en orde-oefeningen geven op de speelplaats der school; het was een lust om te zien, hoeveel plezier de jongens er in hadden. Een verolithefabriek (fabriek van gemaalen en geperst marmer) schijnt slechte zaken te maken.
Op mijne audientie verscheen: 1. Van Asten, een slager, die klaagde, dat hem zijne vordering voor het slachten van aan miltvuur lijdende koeien niet betaald werd. Ik zeide hem, dat ik die quaestie kende; dat n.m.m. de burgemeester gelijk had, omdat de rekening veel te hoog was opgevoerd; 2. de rijksontvanger te Heeze, om mee te praten een zeer geschikte man; 3. de deken van Heeze, die den Boerenbond erg ophemelde, en den welstand der boeren tengevolge van de roomboterfabrieken aan den Boerenbond toeschreef; ik gaf hem te kennen, dat ik de werkzaamheid van den Boerenbond naar waarde schatte, maar dat ik niet kon toegeven, dat de boterfabrieken aan den Boerenbond haar ontstaan dankten; ik meende, dat wij die fabrieken dankten aan den invloed van den Rijkslandbouwleeraar Van Hoek; lang voor dat er aan de stichting van een Boerenbond gedacht werd, bestonden de meeste fabrieken reeds, opgericht door den invloed van v. Hoek.
Na de audientie bracht ik omstreeks half zes (de freule dineert om 3 uur) een bezoek aan de 95-jarige freule Van Tuyll van Serooskerken; ik had door den veldwachter belet laten vragen. Ik vond de freule zeer helder van hoofd; ik kon echter niet alles, wat ze vertelde, verstaan; het schijnt, dat eene beroerte, waardoor ze voor 3 jaar getroffen werd, haar spraakvermogen eenigszins belemmerd heeft.
Ze was zeer tevreden, dat de liggerquaestie met Heeze tot aller genoegen was opgelost; zij had gewonnen, zoo beweerde ze; de weg was niet op den ligger gebracht; maar ze had zich bij contract met de gemeente verbonden, ten allen tijde aan de inwoners van Heeze toe te staan, dat deze van den weg gebruik maakten. Haar doel, dat de weg in quaestie, nl. de oprijlaan naar het kasteel, niet zou kunnen gebezigd worden als staanplaats voor woonwagens en derg. was bereikt.
Ik beloofde de freule, dat, als ze haar honderdsten verjaardag vierde, ik haar zou komen feliciteeren; ik hoopte alsdan met locaalspoor of tram te kunnen komen, m.a.w. dat Heeze alsdan uit zijn isolement zou zijn opgeheven.
Het onderzoek van de administratie van den ontvanger gaf aanleiding tot de bemerking, dat er hulpregisters voor de ontvangsten (hoofd. omslag, verkoopingen, hondenbelasting enz.) moesten aangelegd worden. Ter secretarie bleek, dat de rechten wegens verrichtingen van den Ambtenaar v.d. Burg. Stand slechts eens per jaar werden afgedragen; in de notulen van B. en W. werd niet voldoende alles genotuleerd. Op bijwerking en aanvulling tot 1890 van register van aanvragen en beslissingen volgens de hinderwet aangedrongen; het register werd eerst gehouden sinds 1890;
Den 21 Mei 1904 kwam ik weer in Heeze, na te voren Eindhoven te hebben bezocht. De bevolking van Heeze accresceert vrij snel; daarvoor een dubbele reden: vooreerst verschillende huishoudens, welke door Van Tuyll op zijn goed geplaatst werden; rentmeester, opzichter, boschbaas enz. enz.; vervolgens vroegtijdige huwelijken onder de fabrieks arbeiders. De moraliteit is nog groot: gedwongen huwelijken komen zoo goed als niet voor.
Door de Meyery zal een tram worden gebouwd van Geldrop naar Heeze; deze zal geëxploiteerd worden, deels met stoomkracht, deels met paarden als trekkracht. Aan die tram gaf de gemeente eene subsidie van f. 3.000; die subsidiequaestie bracht verdeeldheid in Heeze, en was oorzaak, dat twee raadsleden – tegenstemmers uit den Raad werden geworpen.
De gemeente heeft nog plusminus 200 H.A. in eigendom. Een deel daarvan maakt het gezamenlijk bezit uit van Heeze eenerzijds, en van de Leender gehuchten Boschhoven en Oosterik anderzijds. Dat gezamenlijk bezit is in het geheel 213 H.A. groot, de helft daarvan behoort aan Heeze. Die gronden, zoogenaamd cijnsgoed, zouden in der tijd door de graven van Horn zijn uitgegeven aan de bewoners van Kerkhof en Ven (onder Heeze), en van Boschhoven en Oosterik (onder Leende).
Hoe het bezit van Ven en Kerkhof was overgegaan aan de burgerlijke gemeente Heeze wist men niet te zeggen. De administratie van dat gezamenlijk bezit gaf aanleiding tot vele quaesties en moeielijkheden. Men zou niets liever willen, dan dat men tot scheiding en deeling overging, dan kreeg Heeze de beschikking over mooie terreinen tot aanleg van bosschen, van vloeiweiden enz. De bewoners van Boschhoven en Oosterik varen wél bij den tegenwoordigen toestand, en willen daarom niet van eene verdeeling hooren.
Ik gaf B. en W. in overweging, om het onderhoud van de waterleidingen ten laste der gemeente te brengen. De Heeren hadden er wel ooren naar, omdat de tegenwoordige toestand onhoudbaar was.
Dr. Weyers heeft Heeze weer verlaten; in zijn plaats werd voor twee jaren benoemd Dr. Lindner uit Duiven. Uit nood geslacht vee wordt ten laste van de gemeente gekeurd. De toestand der armenklasse is uitmuntend. Als er een beest uit nood geslacht is, kan men het aan de armen niet kwijt raken. Voor woninghuur wordt van f. 0,75 tot f. 0,80 besteed; daarvoor heeft men drie kamertjes en een zolder. Schoolverzuim komt bijna niet voor; herhalingsonderwijs wordt niet gegeven; het werd tot nu toe niet gevraagd.
Er is zooveel behoefte aan arbeidskrachten, dat, als een jongen geschikt zal worden om naar eene fabriek te gaan, door de fabrikanten reeds maanden tevoren met de ouders onderhandeld wordt, wie hem zal hebben. De Vereulithefabriek was aanvankelijk eene onderneming van Deelen; toen er plusminus anderhalve ton in verloren was, kwam de zaak in handen van Norbert Smits van Oyen en van Eduard Cuypers te Amsterdam. Met hun geld wordt de zaak thans nog voortgezet. De twee voornaamste producten zijn thans molensteenen en een bepaald soort tegels.
Den 19 Maart 1907 kwam ik weer in Heeze; ik reed er vanaf het station Valkenswaard heen; later bezocht ik nog de gemeente Valkenswaard, waar ik ten slotte weer den trein naar Den Bosch nam. Voor audientie had zich niemand aangewend.
Nu de Meijerij de lijn Helmond–Asten gereed heeft, zal zij een lijn Geldrop–Heeze bouwen; aanvankelijk zal die lijn met paarden als trekkracht geëxploiteerd worden, niettegenstaande zij als stoomtram wordt aangelegd. Zij zal heelemaal over eigen baan loopen; de daartoe benoodigde gronden werden reeds aangekocht: in Geldrop voor f. 12.000; in Zes Gehuchten voor f. … en in Heeze voor f. 4.500. Het station zal gebouwd worden te Heeze, kort bij den provincialen weg Heeze–Someren. Directeur Kroon hoopt den nieuwen weg op 1 Juli 1907 in exploitatie te kunnen hebben, zoowel om het drukke verkeer des zomers tusschen Geldrop en Heeze, als om nog wat te verdienen aan het vervoer van zwaar eikenhout van Sterksel, dat door de erven Pompen dezen winter verkocht werd.
Heeze gaf f. 3.000 subsidie, mits de lijn vóór 1 Januari 1908 in exploitatie is; dat besluit werd korts door den Raad met algemeene stemmen genomen. Nu de tram een eigen baan krijgt, bestaat er in de gemeente geen oppositie meer. De Meyerij vervoert de post van Geldrop naar Budel en laat daarvoor tweemaal daags een wagendienst loopen. Waarschijnlijk zal op den duur die wagendienst wel veranderen in een stoomtram of een paardentram: Budel zou daarvoor f. 25.000 beschikbaar stellen.
Omtrent het gemeenschappelijk bezit van de gehuchten Kerkhoven, de Ven, Boschhoven en Oosterik vernam ik nader, dat de gemeente Heeze reeds sinds 150 jaren is getreden in de rechten van Kerkhoven en de Ven. Heeze is dus in die 213 H.A. gemeenschappelijk bezit voor de helft gerechtigd, Boschhoven en Oosterik voor de wederhelft. Het terrein dat jaarlijks afgeplagd zal worden, wordt in 34 à 36 kavels (rotten noemt men ze in Heeze) verdeeld. B. en W. van Heeze eenerzijds komen dan met de drie rotmeesters van Oosterik en Boschhoven anderzijds op het terrein te samen; daar wordt dan geloot wie de even nrs. der rotten zal hebben, en wie de oneven nrs.
B. en W. van Heeze verpachten dan hunne kavels, terwijl de rotmeesters van Boschhoven en Oosterik de andere kavels onder de verschillende huishoudens verdeelen. Door dat voortdurend afplaggen is de grond zoo arm geworden, dat uit de opbrengst van den verkoop door Heeze amper de verschuldigde grondbelasting kan betaald worden. Men zou zeer gaarne tot eene verdeeling komen, maar Oosterik en Boschhoven willen daarvan niets weten.
Heeze gaat zeer vooruit; ook in zielental; de bevolking blijft eenvoudig, en moreel goed; vooral met hulp van de Boerenleenbank worden vele woningen gebouwd door die fabrieksarbeiders, die bereids f. 200 of f. 300 bespaard hebben. Het oud archief, waarvan Bondam eertijds zoo klaagde is thans geborgen in eene kamer naast de raadkamer.
Sterk aangedrongen op het aanleggen van een gedetailleerden staat van de exploitatie der gemeentelijke bezittingen. Gemeente onderhield reeds sinds geruimen tijd de voornaamste waterleidingen; de nieuwe bepalingen van het provinciaal reglement zijn voor Heeze niet bezwarend.
Er is weer een nieuwe doctor, nl. dr. Van der Meyle uit Almen bij Gorssel; de vorige titularis kon het niet volhouden, sinds hij ’s zondags niet meer naar de Roomsche Kerk ging. Burgemeester Strybosch is sigarenfabrikant sinds 1876; op fabriek werken plusminus 40 sigarenmakers; doet niet veel meer aan de zaken; fabriek wordt gedreven door twee zoons van 25 en 26 jr.
De vereulithefabriek bloeit zeer; er worden vooral graanmolens gemaakt; veel afzet in Belgie en in Duitschland; de molens moeten door een motor in beweging gebracht; bezigt men paarden, dan heeft men er wel drie noodig, anders loopt de molen te zwaar.zal hebben, en wie de oneven nrs. - B.drie rotmeesters van Oosterik en Boschhoven anderzijds op het terrein te samen; daa
 De N.H. Kerk, gebouwd in 1906 (Collectie PNB, 1981) |
Den 22 April 1911 bezocht ik vanuit Eindhoven, Heeze en Helmond; van laatstgenoemde gemeente keerde ik per spoor naar Den Bosch terug. Baron Van Tuyll van Heeze had de beleefdheid gehad mij + de mij vergezellenden ambtenaar te dejeuneeren te vragen; ik bedankte, omdat er geen tijd was. Ik vernam van B. en W. dat Baron Van Tuyll een groot gedeelte van zijn grondbezit verkocht heeft; nl. plusminus 1.900 H.A. aan den Heer Pelissier te Brussel; en plusminus 600 H.A. aan den Heer Mully (??); de Heer Pelissier begon nog niet te ontginnen; maar de Heer Mully moet druk bezig zijn; hij ploegt met zes paarden, en is voortdurend zelf op de ontginning. Van Tuyll zou f. 70 per H.A. gemaakt hebben.
De gronden, door Van Tuyll verkocht, waren de slechtste gronden van zijne bezitting; ze liggen meest allen in Leende, voornamelijk ten Zuiden van den weg Leende–Valkenswaard. Wat daar echter reeds ontgonnen was, met name de morrie vloeiweiden werd niet verkocht; Pelissier had daarvoor f. 1.000.- per H.A. geboden! Van Tuyll hield plusminus 1.900 H.A. over! Van Tuyll moet den laatsten tijd veel Geldersche arbeiders naar Heeze halen; allen protestant. De Protestantsche gemeentte van Heeze neemt daardoor sterk toe.
Door den bloei der industrie neemt bevolking sterk toe; er zijn op het oogenblik zeker 25 kleine woningen in aanbouw. Bouwverordening wordt streng gehandhaafd. De woningen zullen gemiddeld f. 1.000,- kosten en aan huur f. 0,80 tot f. 1,20 doen; de meeste woningen zijn echter eigen woningen; de Boerenleenbank geeft het geld à 4%, bij grootere kapitalen à 3 ¾%, onder hypothecair verband, of onder borgstelling.
Bij de aanstaande raadsverkiezing zal het spannen; er is veel wrijving in de gemeente; vooral kapelaan Van de Ven, een zoon van den vroegeren burgemeester van Best, is een stokebrand; hij werkt tegen den burgemeester, en laat zich uit, dat de burgemeester als Raadslid moet vallen. De deken had den burgemeester gewaarschuwd voorzichtig te zijn.
De nonvlinder heeft in 1909 veel schade gedaan; de boomen hebben getreurd, maar zijn er weer doorgegroeid; vóór 1909 werden de roekennesten uitgehaald, de roeken geschoten enz.; thans laat men ze met rust. De Meyerij exploiteert nog een paardentram, omdat de vergunning voor den stoomtram nog niet uit Den Haag afkwam; veel personen en goederen vervoer; als de lijn Eindhoven–Weert klaar is, zal Meyery veel goederenvervoer verliezen.
Volgens eene oude regeling onderhoudt gemeente het uurwerk in den toren van de Roomsche Kerk; voor eenigen tijd moest gemeente een nieuw uurwerk koopen, en kreeg van de Kerkelijke gemeente f. 100.- subsidie. Het oud archief is opgeborgen in een kamertje naast de Raadszaal; het staat er droog, maar niet stofvrij. Gemeente heeft nog plusminus 60 H.A. inculte gronden, liggende naast die van bovengenoemde Heer Mully; men heeft steeds gemeend, dat die te slecht waren om te ontginnen; mochten de pogingen van Mully slagen, zal gemeente het ook probeeren.
De Aa moet gezuiverd door waterschapsbestuur van de Dommel; dit bestuur gaf er 2 jr lang veel geld aan uit, terwijl er slecht geveegd werd; nu wordt alles weer geveegd door de gelanders; in 1911 zal er tweemaal geschouwd worden; men hoopt, dat de toestand daar weer redelijk zal worden. Men meent dat de Geldropsche watermolen – eigenaar Van den Heuvel; diens fabriek wordt er door gedreven – veel schade doet. Als de schouw zal gevoerd worden, moeten drie dagen te voren de schuiven getrokken worden; al staat er nog zooveel water op de Aa, den tweeden dag, dat de schuiven getrokken zijn, is in Heeze alle waterbezwaar opgeheven – zoo verklaarden mij B. en W.
Gemeente gaf in der tijd – in 1880 – f. 11.000 bij den bouw van het liefdehuis, en verkreeg daarvoor het recht, 8 zieken te laten verplegen à f. 0,40 daags, (besmettelijke zieken tegen f. 0,50) en ouden van dagen voor f. 80 per jaar, naar gelang er plaats is; ingezetenen gaan boven vreemden.
De geest der menschen blijft goed; maar er komen nogal vreemden in gemeente zich vestigen, en hun geest laat wel eens te wenschen over, en bederven bovendien soms de eigen menschen. Burgemeester treedt van het najaar uit zijne sigarenfabriek; hij laat die dan geheel aan zijne beide zoons over; een van die twee zoons zal binnenkort huwen met juffrouw Schouten, eene dochter van den rijken burgemeester van Geffen.
Den 6den Juni 1916 bezocht ik per auto vanuit Helmond de gemeente Heeze en Someren. Dr. Van der Mijle heeft een villa gekocht in Heeze; hij blijft dus daar wonen. Tot gemeentegeneesheer werd Dr. Van Erp uit Geldrop benoemd; lastig en kostbaar voor hen, die zijne hulp behoeven!
 Het station, 1915 (fotograaf: J.H. Schaefer, uitgever: G. Paal-van Kessel, bron: RHCe) |
Het is nog steeds onzeker, of de Meierij een tram zal bouwen van Heeze naar Budel. Heeze heeft daar geen bijzonder groot belang bij; met den tram naar Eindhoven en den spoorweg Eindhoven–Weert is men goed gesteld!
In het proces over het bezit Kerkhoven – de Ven – Boschhoven Oosterik occupeeren Mrs. Swane en Van Heyst. Door gemeente zijn twee rijke boeren uit Ven en Kerkhoven aangesproken, om den eigendom van de gemeente te erkennen. Het proces loopt dus tegen inwoners van Heeze. Leende (Boschhoven en Oosterik) erkennen den eigendom van Heeze.
Staat van ontginning van gemeentegronden is aangelegd, maar niet voldoende bijgehouden. Daarop gewezen; tevens gevraagd, dat men een kaart zal maken. Naar thans blijkt, zijn de lage gronden, in der tijd door Mully van Bn. Van Tuyll gekocht, uitstekend geschikt voor ontginning; er groeit een prachtig gewas; de hooge gronden verkocht hij met veel winst aan de Pelissier.
De toestand van de rivier de Aa is nog ellendig; geraden, dat men toch zou klagen bij waterschapsbestuur, en als dat niet helpt, bij Gedep. Staten. Ook de Geldropsche watermolen doet, volgens B. en W. veel kwaad. De industrie werkt over het algemeen goed, behalve de vereulithe fabriek; deze werkt vooral voor Duitschland, en heeft thans geen afzet. Een stoomzuivelfabriek voor Heeze en een deel van Leende hoopt men binnenkort te zien oprichten; er zijn 750 koeien.
Vroeger werd er geregeld landbouwonderwijs gegeven. Sinds de onderwijzer Van den Broek uit Zesgehuchten directeur werd van de landbouwschool te Boxtel, is er niemand meer in de buurt, die een cursus kan geven, en ligt het onderwijs stil.
Den 7den Augustus 1920 kwam ik weer in Heeze. Bij raadsverkiezing vijf nieuwe Raadsleden gekozen; daardoor veel strijd, die nog nawerkt. Ook hier woningnood; men is bezig 12 arbeiderswoningen te bouwen; aangenomen voor plusminus f. 72.000. Huishuur zal plusminus f. 4 moeten bedragen.
Gemeente heeft door een foutieve dagvaarding, gesteld door Mr. Swane, hare vordering niet toegewezen gekregen in zake het cijnsgoed. Gemeente zal de proceskosten betalen en tracht thans weer langs minnelijken weg de zaak vooruit te brengen. Mr. Swane zou de redactie geven voor eene verklaring, die de rechthebbenden zouden teekenen; hij is reeds sinds December en défaut, niettegenstaande de burgemeester persoonlijk hem driemaal erom vroeg, en hij zes keer schriftelijk verzocht werd, het ontwerp van de verklaring in te zenden.
Burgemeester op het hart gedrukt, toch voor goede gemeentepolitie te zorgen; daar is zoveel aan gelegen! Men moet niet wachten den veldwachter die 68 jr oud en ziekelijk is, te vervangen totdat hij volpensioen heeft, hetgeen eerst over 4 jr het geval is. De industrie gaat gelukkig goed; er zijn nog zes ‘uitgetrokken’ sigarenmakers; de anderen zijn door den burgemeester weer in dienst genomen in zijn sigarenfabriek. Ook de vereulithe fabriek werkt weer volop; Hendriks, een zwager van Norbert Smits van Oijen, is daar directeur. Gemeente heeft weer een eigen dokter, nl den Heer Kwisthout uit Budel; dr. v.d. Mijle woont ook nog steeds in Heeze.
B. en W. aangeraden, werk te maken van de elektriciteit; gemeente behoeft thans geen f. 1.500 per kilometer kabel meer te betalen! B. en W. hard gevallen, omdat zij mede bij de Staten gepetitionneerd hebben tegen de oprichting van het nieuwe Dommelwaterschap. Tegen de verklaring van den burgemeester, dat er geen waterschade wordt geleden, stelde ik de getuigenis van den wethouder Van Asten – een bijzonder geschikte boer – dat er alle jaren veel schade werd geleden.
Den 8sten Augustus 1924 kwam ik weer in Heeze. De Raad bestaat thans uit één arbeider, drie boeren en drie burgers. Allen Roomsch Katholiek. Bij de laatste Raadsverkiezing werd de Wethouder Van Rietschoten uitgeworpen omdat hij Protestant was. Pastoor De Bruyn, die 4 jr te voren de herkiezing van v. Rietschoten gesteund had, raadde nu van den kansel de katholieken om katholieke Raadslieden te kiezen. Daarmede was het lot van v. Rietschoten beslist; bij de verkiezing kwam hij 6 stemmen te kort.
Er zijn 160 Protestanten in Heeze; v. Rietschoten is de Rentmeester van het kasteel. Groote quaestie in gemeente over een 34-jarige verpleegster van het Wit-Gele Kruis. Dat werd voor 9 maanden opgericht en stelde tot verpleegster aan eene Roomsch geworden verpleegster uit Rotterdam. Voor 2 maanden kwam de kapelaan met den eisch, dat verpleegster weg moest. Bestuur Wit-Gele Kruis vroeg verpleegster haar ontslag te vragen met 2 maanden; verpleegster weigerde; wil de reden weten waarom ze weg moet; bestuur wil haar die reden niet mede deelen, en nam collectief ontslag!! Het einde zal wel zijn, dat het Wit-Gele Kruis opgedoekt wordt; erg jammer voor Heeze!
De 12 arbeiderswoningen – bouwkosten f. 72.000 – worden een wáre strop voor de gemeente; Er was plaats voor 10 woningen; maar er moesten en zouden er 12 gebouwd. Toen werden er 8 voor en 4 achter gebouwd. Nu wonen de menschen niet meer vrij; ze kijken te veel bij elkaar in. Daarom willen ze er niet wonen, en trekken de geschikte huurders er zoo spoedig doenlijk uit. Om de huizen niet ledig te laten staan moesten de huren belangrijk verlaagd.
Vleeskeuringsdienst acht men zeer nuttig, maar voor de boeren byzonder lastig. Electriciteitsbedrijf gaf in 1923 nog een tekort van f. 500,-; zal zich in 1924 wel dekken. De waterschade langs de Dommel enz. is hier groot, de waterschapslasten hoog; met het comité van actie doet men echter niet mede.
Weinig werkeloosheid; in 1923 twaalf werkeloozen; in 1924 vijf. Men had gelukkig voldoende werk op de ontginningen, zoodat Heeze geene extra kosten behoefde te maken. De verulithe fabriek van Hendriks heeft zoo goed als niets meer te beteekenen; de sigarenfabriek van burgemeester Strijbosch is vrijwel opgedoekt. De bandfabriek van De Vlam (broer van Gedep.) en Hegener gaat goed; het is de oude fabriek van Vullings en Zn. Gemeente subsidieert autobusdienst Heeze–Geldrop–Eindhoven. Op Boerenleenbank f. 200.000 ingelegd. f. 30.000 in gemeente geplaatst.
Het kasteel te Heeze (bron: 
De tramrails naar Heeze te Geldrop (bron: 
Het raadhuis te Heeze (bron: 
Het Liefdegesticht (bron: 
Het eerste gebouw van de boerenleenbank (bron: 
