De verklaringen van overlijden die de artsen tussen 1880 en 1908 opmaakten in de gemeente Lith zijn grotendeels bewaard gebleven. Chris Caanen deed onderzoek naar deze 'doodsbriefjes' en de geneesheren die ze uitschreven. Gezien de lengte van zijn verhaal wordt het hier in delen gepubliceerd. Dit is het tweede deel.
2 .2 Dr. Crobach 1881-1887
2 .2 .2 Biografie
Op mijn speurtocht naar de artsen die de doodsbriefjes opmaakten was het vertrekpunt hun vaak moeilijk leesbare handtekening. Maar uiteindelijk heb ik alle namen kunnen thuisbrengen. Een gevolgde methode was het intergraal doornemen van het Bevolkingsregister (BR) van Lith totdat ik een geneesheer tegenkwam (het BR vermeldt de beroepen) met een naam die op die van een handtekening leek.
Pieter Hubert Jan Crobach werd op deze manier opgespoord. Hij werd op17 februari 1851 in Venlo geboren. Hij ging medicijnen studeren in Amsterdam waar hij in december 1875 arriveerde. Als student bewoonde hij 5 kamers op de volgende adressen: Thorbeckeplein (voorheen Reguliersplein!) 4, Kloverniersburgwal 33, Gelderse Kade 18, Keizersgracht 467 en Wolvenstraat. Op 21 januari 1881 verliet hij Amsterdam en vestigde zich in Oss.
Detail uit BR Amsterdam 1881
Op 17 september 1883 trouwde hij daar met de Groningse burgermeestersdochter Lucretia Anna Maria Fenseling. Ze woonden dan Op den heuvel. Op 3 december 1884 werd hun zoon Pieter Jan Hubert geboren, die later arts in Amsterdam werd.
Zijn eerste doodsbriefje in Lith dateert van 16 januari 1882. In 1881 werd vanuit Lith nog geen beroep op hem gedaan, waarschijnlijk omdat toen de gezondheid van dokter De Keijzer nog goed was.
Eerste doodsbriefje dr. Crobach, 1882
Op 13 april 1887 verlaat hij Oss en vestigt zich in Deurne op het adres Dorpstraat 224. Later gaat hij op Stationsstraat 365 wonen. Zijn laatste Lithse doodsbriefje is van 15 maart 1887. Dit laat mooi zien dat hij in Oss zat en dat hij zijn briefjes aanpaste voor Lith's gebruik.
Laatste doodsbriefje dr. Crobach, 1887
Wanneer op 21 februari 1911 zijn zoon trouwt en in het BR van Deurne 1918 wordt hij nog steeds als 'arts' aangeduid. Op 7 juni 1934 overlijdt hij in het Zuidlimburgse Houthem (bij Valkenburg). Wanneer hij daarnaartoe is verhuisd is niet na te gaan.
2 .2 .2 Bijzondere briefjes
Op 21 december 1882 overlijdt 'de vrouw van Michiel van Schijndel' in het kraambed en ook de baby overlijdt.
Dood in het kraambed, 1882
Deze vrouw was Johanna van Tuijl, 42 jaar, geboren in Alphen (Gld) en weduwe van Antonius van Ooijen. Michiel blijft achter met een 5-jarig zoontje, Leonardus, en een 3-jarig dochtertje, Johanna. Er staat vermeld dat ze een misvormd bekken had, misschien ten gevolge van de Engelse ziekte (rachitis). Dit is een stoornis van de botvorming, veroorzaakt door een gebrek aan vitamine D. Anderzijds, rachitis kwam voornamelijk in de arme wijken van grote steden voor door een gebrek aan zonlicht. Het lichaam maakt zelf vitamine D aan onder invloed van zonlicht en boeren waren veel buiten.
Dit is het enige geval van dood in het kinderbed waarbij ook het kind overleed, dat ik heb aangetroffen. Het is natuurlijk ook mogelijk dat er vrouwen overleden terwijl het kind in leven bleef, maar daar heb ik niet specifiek naar gezocht en dat is ook moeilijk na te gaan.
Dat kinderen kort na de geboorte overleden of levenloos ter wereld kwamen, kwam daarentegen zeer vaak voor. Ik illustreer dit met onderstaand voorbeeld uit 1886 omdat het om een tweeling ging.
Ook hier vermeldt dokter Crobach de naam van de vrouw niet. Omdat de dode kinderen toch bij de Burgerlijke Stand zijn aangegeven kon ik achterhalen dat de vrouw Allegonda Eliëns heette en dat de volledige voornamen van Jan van Uden Johannes Antonius waren.
Twee levenloze kinderen, 1886
Dit is het tweede deel van het artikel over de doodsbriefjes van de gemeente Lith.
