Rond 1875 werd voor de aanleg van de spoordijk van het zogenaamde Duits Lijntje tussen Boxtel en Wesel zand gewonnen in het gebied nabij de Oude Millsebaan. De waterplas die ontstond werd De Kleuter genoemd.
Net over het spoor lag een kleine buurt die de naam deelde met de nieuw ontstane vijver. De schrale bodem voorkwam een weelderige bodembegroeiïng. Het heldere water bood plaats aan salamanders, kikkers, padden en natuurlijk ook aan zwemmers, boeren die zich na gedane arbeid op een warme dag gingen wassen in De Kleuter en ’s winters aan schaatsers.
De Kleuter in Uden (foto: Cor Dekkers)
Een pijnlijke anekdote als tussendoortje. Tijdens de Eerste Wereldoorlog maakten de Belgen gebruik van De Kleuter om er zich in de zomer in te wassen en om erin te zwemmen. Maar wel naakt. De Udenaren spraken er schande van, want als je goed keek zag je vanuit de trein zomaar die blote Belgen in hun Kleuter zwemmen. Zelfs vanaf de kansel werd dit wangedrag gelaakt. Men overwoog de plaatsing van een hoge schutting om het “onzedige” gedrag van de Belgen aan het hypocriete oog van de goegemeente te onttrekken. Te duur!
Rond 1970 werd er in Uden veel gebouwd. Omdat er een groot tekort aan zand ontstond, werd De Kleuter verder uitgediept. De vijver werd vier keer zo groot en kreeg zijn huidige afmetingen. Het aanbrengen van betere grond op de bodem en begroeiïng leverde een prachtige visvijver op, die ook nog eens plaats biedt aan een kolonie oeverzwaluwen. De wandeling om De Kleuter heen is ongeveer 1,5 kilometer lang genieten van mooie oevers, gevarieerde plantengroei, bomen en struiken, eenden, ganzen, waterhoentjes en af en toe een op vis loerende reiger. Met zwemmen was het vanaf dat moment wel gedaan.
Leuk verhaal, Cor! Een tijd terug heb ik er trouwens ook nog een waterschildpad zien zonnen op een balk die in het water dreef.
Cor Dekkers
zei op 24 juli 2020 om 10:08
Grappig!
Paul Huismans
bhiczei op 24 juli 2020 om 10:10
Ja, hé? Jammer genoeg dook hij onder water voordat ik de camera van mijn mobieltje geactiveerd kreeg :-(.
Ineke
zei op 2 mei 2023 om 20:27
Die horen daar niet en zijn door mensen uitgezet.
Lisette Kuijper
bhiczei op 4 mei 2023 om 15:10
Dat zou inderdaad heel goed kunnen, Ineke. Bedankt voor je reactie.
Mark Stevens
zei op 26 februari 2024 om 21:19
Hierbij een aanvulling over de naam Kleuter uit het straatnemenboek van A.R.W van der Donk uit 1951:
De naam kleuter of kleutert genoemd, houdt misschien verband met het oude woord kleuteren of kloteren, dat de betekenis heeft van ratelen of lawaai malen. Kleuter betekend dus: lawaaimaker of plaats waar men lawaai maakt. Dit gehucht was op slechts geringe afstand van andere gehuchten. Gelegen en de stille omgeving en de eenzaamheid droegen het hunne er toe bij, dat iedere luidruchtigheid tot op tamelijke afstand werd gehoord. Dit was misschien van het ratelen van wagenwielen of op het met de vlegel dorsen van koren, en zeker ook van het beugel spel. Dit was in vroegere tijd het geliefde spel op verschillende uithoeken en het aanstoten der zware ballen kon ver worden gehoord, vooral als men speelde op een zoals dit, waar geen bos het geluid opslorpte. Het woord kleuteren (lawaaimaken) werd gebruikt, wanneer men in nabijgelegen gehuchten elkander op het verre lawaai opmerkzaam maakte.Zo is het mogelijk dat dit gehucht op den duur de naam Kleutert of Kleuter kreeg.
Marilou Nillesen
bhiczei op 27 februari 2024 om 20:11
Dag Mark, bedankt voor deze inhoudelijke aanvulling! Heel handig om deze achtergrondinformatie te hebben; dat biedt weer meer context.
