De lagere schoolperiode in Helmond: wat een tijd!

Het was geen parochieschool zoals we die in die tijd kenden. Er was wel een innige samenwerking tussen de pastoor en kapelaans van de Sint Lambertus kerk uit de Kerkstraat in Helmond. De geestelijkheid kwam ons extra godsdienstles geven en hebben ons het Kerklatijn geleerd. Pastoor Rijke van de Sint Lambertuskerk en Broeder Odulfus, het hoofd toen van de Canisiusschool, konden het samen goed vinden. Bij bijzondere gelegenheid gingen we ook altijd naar de Sint Lambertus kerk met de hele school.

Goed gedrag en vlijt

De meeste leerlingen kwamen uit het centrum van de stad en waren kinderen uit middenstandsgezinnen en van ‘over het kanaal’, een aanduiding voor gegoede gezinnen. Het onderwijs dat werd gegeven, had een hoog aanzien gezien de kwaliteit van onderwijzen. Begon heel Nederland met Aap, Noot, Mies, wij begonnen met Maan Zaag, Fien, Vier, Koek, Schoen, Jan, Dak, Hut, Juf, Reus, Neus etc. De Broeders kwamen uit een echte onderwijscongregatie waarbij de degelijkheid en vernieuwing van onderwijs een streepje voor hadden. De waardering voor je inzet werd bij het schoolrapport niet alleen beloond in een cijfer maar ook beloond met een Gouden, Zilveren of Groenenkaart voor inzet goed gedrag en vlijt.

In klas 1a bij Broeder Ferdinand heb ik twee jaar mogen vertoeven omdat mijn gezondheid (pleuritis) door ziekenhuisopname en bedlegerigheid het reguliere onderwijs onmogelijk maakte en dat ondanks alle bijlessen van Broeder Ferdinand. Ik kan mij herinneren dat ik tijdens mijn thuisverblijf in de winter in bed - met de slaapkamerramen wagenwijd open – schrijfles kreeg van Broeder Ferdinand, met melkboerenhandschoenen aan. Elke woensdagmiddag en zaterdagmiddag kreeg ik twee uur les op bed. Als Broeder Ferdinand zangles gaf, dan speelde hij op een klein harmonium en begeleidde onze liedjes.

In klas 2a had ik geen broeder maar meneer Van Doorn. In die periode werd de mogelijkheid geboden om te gaan Hockeyen op de velden van HUAC achter de Waranda. De gehele schoolperiode heb ik daar in de zomermaanden op woensdagmiddag aan mee kunnen doen en Broeder Ferdinand was onze leermeester waar ik later nog veel plezier van heb gehad. De hockeystick werd natuurlijk in de sportzaak van de ouders van meester de Wuffel gekocht; zij hadden immers een sportzaak in Helmond.

Heel streng

In klas 3a kwam de Catechismus in de boekentas en moesten we elke week hoofdstuk voor hoofdstuk met een rood drietje er voor leren, met als opdracht de vragen en antwoorden van buiten te leren die dan op maandagmorgen werden overhoord; schriftelijk en zonder af te kijken. Broeder Wilfried was daar heel steng in en gaf ons ook les hoe om te gaan met huiswerk dat we op kregen zoals, Taal, Rekenen Geschiedenis en Aardrijkskunde en de Catechismus die verder als een rode draad door alle klassen liep.

Klas 4a bij Broeder Marcianus, een man die hevig kon transpireren, maar die zelf prachtige geschiedenisverhalen schreef en ook voorlas in de klas. Deze Broeder had veel belangstelling voor geschiedenis en heeft met hulp van vele ouders een tentoonstelling georganiseerd op school in de gymzaal over de Tweede Wereldoorlog.

Dan Broeder Aquinatus de broeder die ons in klas 5a heel veel heeft geleerd als, taal en redekundig ontleden van zinnen. De eerste les Frans was bij hem, het fietsverkeersdiploma werd bij hem gehaald, dan werd je verkeersbrigadier. Bij aanvang en uitgaan van de school stond je in vol ornaat, witte lange jas met zwarte mouwstrepen een wit leren koppel en een stopbord. Wij waren de eerste school in Helmond die zo leerlingen lieten oversteken in de Molenstraat en op de Koninginnenwal en dat deden onder het toeziend oog van de plaatselijke politiecommissaris die vlak bij onze school zijn bureau had.

Klas 6b was bij Broeder Rodrigo, een man waar je niet recht voor moest staan als hij je riep. Meestal was er dan wat op je gedrag aan te merken en kreeg je een mep van zijn vlakke hand op je wang. In de zesde klas kenden wij ook het fenomeen van de schoolmusical ofschoon wij dat ook deden in lagere klassen. De gymzaal werd daarvoor gebruikt maar ook optredens in Sobriëtas in de Beelsstraat en in de zaal van Restaurant van Vilsteren op de Markt. De school kende in 1961 drie zesde klassen. Broeder Odulfus 6a, het hoofd, daar was je op zaterdag ochtend vrij 6c Broeder Rodrigo en Broeder Olaf 6b.

Nog wat bijzondere herinneringen

• In de Sinterklaastijd hing er een “stoomboot” tegen de gevel van de winkel tegenover de Canisiusschool bij van de Linden en van Oekel. Als de school uitging kwam de Sint met zijn Pieten door het bovenraam in de boot en werd er snoep gestrooid, natuurlijk als de hele school had gezongen. De straat werd dan voor een kwartier afgezet door de politie, wat een tijd!

• In 1956 bij de Russische inval in Hongarije zijn er veel Hongaren gevlucht en ook naar Nederland in die periode kregen wij een Hongaarse jongen op school en dat vonden wij heel bijzonder • De winkel van Cees Grootjes in de Molenstraat met aan de ene kant de vis en aan de andere kant een vitrine met allemaal snoep, zoethout, jodenvet, drop, suikerpapier, etc en daar stond dan Irene Banko: een kleine Hongaarse vrouw en of er een relatie was met de Hongaarse jongen op school weet ik niet

• In het parochiehuis van de Lambertus parochie die een ingang aan de zijde van onze speelplaats had, daar werd door de broeders films gedraaid van de Dikke en de Dunne en andere Amerikaanse jeugdseries. • Op de speelplaats werd veel gevoetbald en op een muur stond groot geschreven MULO en was tevens het doel (de plaats waar vier bomen stonden)

• Met de fiets naar school komen was aan regels gebonden, de capaciteit van het aantal fietsenstallingsplaatsen en de afstand naar school waren bepalend om met de fiets te mogen komen

• De eerste klassenfoto’s werden gemaakt in de tuin van het Ludovicusklooster in de Molenstraat en daarna op de speelplaats

• Wij kenden hem als Toontje de stoker van de school. Toontje woonde boven de ingang van de school en zorgde dat alles zoveel mogelijk heel bleef. Als Toon jarig was stond hij onder de schoolbel buiten en met voor hem een grote tafel die na het zingen en de felicitaties overvol lag met sigaren goed voor een heel jaar op te roken

• De eerste vrijdag van de maand - ook een ervaring die je moet hebben meegemaakt - waarbij de school om 09:30 uur begon zodat iedereen naar de kerk was geweest. In het trappenhuis en beneden gangen stonden dan alle klassen om het Heilig Hartbeeld. Er werd gezongen en gebeden en tot slot een prachtig verhaal van Broeder Odulfus waarna alle klassen weer naar hun eigen klas gingen

• Bij aanvang van de school ging de poort een kwartier voor tijd open en bij de eerste bel moest je bij je eigen klas in de rij staan en bij de tweede bel moest je stil zijn. Er werd streng op toe gezien dat het stil was zo niet dat wist je dat er strafregels volgden

• Schoolreisjes kende de school al heel vroeg en daar spaarde je ook voor een gulden per maand. En van de mooiste schoolreisjes was wel die naar Maastricht naar het “Moederhuis” van de broeders en een spannende wandeling door de Mergelgrotten. De busreis met EHAD was toen al een bijzonderheid in 1954

• Een muzikale herinnering zijn de koorrepetities van Ronald de Kroon in de Gymzaal van onze school. Het klonk altijd heel bijzonder als hij repeteerde. Al met al een leuke leerzame en bijzondere lager school periode op Canisius in Helmond.