De Maaslijn

Stoomtrein op de spoorbrug bij Katwijk, c. 1923 (foto: BHIC, Collectie Oeffelt)

Het traject tussen Katwijk en Maashees ligt op Brabants grondgebied. Stations en haltes op dit trajectdeel waren er in Linden-Katwijk (1885-1931), Cuijk (1883-), Kruispunt Beugen Hoog (1883-1944), Beugen-Rijkevoort (1883-1933), Boxmeer (1883-), Sambeek (1885-1891 en 1921-1931), Vortum (1885-1891), Vierlingsbeek (1882-) en Maashees-Smakt (1885-1891 en 1920-1931).

Bij Oeffelt kruiste de Maaslijn het Duits Lijntje. Daar werd halte Kruispunt Beugen aangelegd, waar reizigers konden overstappen en goederen konden worden overgeslagen. 

Tussen beide lijnen kwam dan ook een spoorverbinding die tot de opheffing van het Duits Lijntje in 1972 dienst heeft gedaan. Maar de overstapmogelijkheid voor reizigers verdween al eerder, in 1944, toen het personenvervoer op het Duits Lijntje werd gestaakt.

Station Vierlingsbeek, 1960 (Foto: Jos Pé. Collectie BHIC)

De exploitatie van de Maaslijn lag in handen van de Staatsspoorwegen (SS), vanaf 1917 Nederlandse Spoorwegen (NS) geheten. In 1890 sloten de SS en de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HIJSM) een overeenkomst over medegebruik van elkaars spoor. HIJSM kon nu de sporen tussen Nijmegen en Venlo kon gebruiken voor treinen tussen Amsterdam en Maastricht. Na de verwoesting van de spoorbrug bij Kesteren (Gld.) in de oorlog moest deze lijn worden gestaakt en daarna werd hij niet meer hervat.

Wel reden er tot eind jaren vijftig nog treinen tussen Enschede en Roermond over de Maaslijn en tot 1991 ’s zomers de Valkenburg Express. Sindsdien is de dienstregeling beperkt tot het traject Nijmegen-Roermond of delen daarvan. Er rijden zowel snel- als stoptreinen.

Reed men aanvankelijk met stoomtreinen, later werd die rol overgenomen door dieselmaterieel. Tot op heden is de lijn niet geëlektrificeerd, al waren en zijn er plannen in die richting. Wel werd het spoor in 1997 gemoderniseerd.

In 2006 werd de exploitatie van het reizigersvervoer op de Maaslijn overgenomen door de provincie Limburg, in samenwerking met de provincie Noord-Brabant en de Stadsregio Arnhem-Nijmegen. Het reizigersvervoer is tot 2016 gegund aan Veolia. Dat bedrijf huurde Wadloper-treinstellen, die echter te traag waren om op tijd de wisselplaatsen in de enkelsporige lijn te halen. Dat leidde het eerste jaar tot problemen met de dienstregeling.

Met modernere Velios-treinstellen werd dit probleem opgelost, maar het volgende stond voor de deur: een grote groei van het aantal reizigers. Dat steeg van 4,3 miljoen in 2005 tot 5,1 miljoen in 2013, waarmee de Maaslijn een van de drukste regionale spoorlijnen was geworden. De inzet van langere treinstellen bracht verbetering.

Op 10 februari 2015 besloten gedeputeerde staten van Limburg Abellio Limburg B.V. het stokje van Veolia zou mogen overnemen voor de periode 2016-2031. Niet alleen op de Maaslijn trouwens, maar op diverse regionale trein- en busdiensten in Limburg. Daarna bleek echter, dat dit dochterbedrijf van de NS had gefraudeerd in de aanbesteding van het openbaar vervoer in Limburg. Tot in de Tweede Kamer leidde dit tot grote consternatie. Abellio viel alsnog af en de tweede bieder, Arriva, kreeg de concessie toegewezen.