Zoals de naam van deze congregatie al aangeeft is Afrika het werkterrein van de paters en broeders van de S.M.A. Inmiddels heeft zich dat uitgebreid tot Afrikanen overal ter wereld, zoals bijvoorbeeld in Nederland de Afrikanen die onder moeilijke omstandigheden in Amsterdam Zuid-Oost leven.
De S.M.A., afkorting voor Societas Missionum ad Afros, maakt heden ten dage ook gebruik van geassocieerde leken. In totaal telt de S.M.A.-Nederland nu zo’n 40 religieuzen (paters en broeders) en enkele tientallen geassocieerde leken. Er zijn drie Nederlandse paters in Afrika actief en vijf Nederlandse lekenmissionarissen, in Ghana, Liberia en Tanzania.
De Sociëteit voor Afrikaanse Missiën werd in 1856 te Lyon gesticht door de Franse missiebisschop Mgr. Melchior de Marion Brésillac (1813-1859). Zijn uitgangspunten waren: “ga naar de meest verlaten mensen” en “sticht de kerk met eigen inlandse priesters”. West Afrika werd het eerste en belangrijkste werkterrein van de sociëteit, die de eerste aansporing van de Marion Brésillac inmiddels ook wel vertaalt als: “waar Afrikanen zijn, daar zijn wij.”
Eind negentiende eeuw kwamen de paters vanuit Lyon naar Limburg, op de vlucht voor de Franse regering. In 1892 vestigden ze zich in Cadier en Keer, waar een vrome dame uit Luik gronden beschikbaar had gesteld voor de bouw van een missiehuis, gewijd aan O.L. Vrouw van Lourdes. In de kloostertuin werd de eerste Lourdesgrot in Nederland gebouwd.
De eerste bron van inkomsten voor de paters SMA was de handel in miswijn van het eiland Samos. Hiermee financierden ze onder andere een internaat met opleiding voor jonge priesters. Al vanaf 1923 vormden de Nederlandse leden een zelfstandige provincie (district) van de S.M.A., aanvankelijk met een eigen Afrikaans missiegebied, namelijk Goudkust (nu Ghana). In 1959 werd de Stichting Afrikacentrum opgericht, die in Cadier en Keer een missiemuseum heeft.
In Noord-Brabant was er alleen een klooster in Sint-Michielsgestel (Herlaer). Daarbuiten was de S.M.A. aanwezig in Aalbeek, Amsterdam, Cadier en Keer en Oosterbeek en in veel Europese landen als Engeland, Ierland, Italië, Frankrijk, Polen en Spanje. Maar vooral dus ook in Afrika en de Verenigde Staten.
Foto’s Mgr. Melchior de Marion Brésillac (1813-1859). Bron: Wikipedia. Het kerkje van een bijstatie in West-Afrika, z.j. Origineel: Sociëteit voor Afrikaanse Missiën. Bron: Katholiek Documentatie Centrum, fotonr. 1B13781. Hostiebakkerij met leerlingen van het klein seminarie, Goudkust, 1931. Origineel: Sociëteit voor Afrikaanse Missiën. Bron: Katholiek Documentatie Centrum, fotonr. 1A26590.
Bronnen Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010. Website S.M.A.
Mijn oom Pater Johannes Maria Heemskerk heeft er ook gewerkt bij de S.A.M.
5 april 1914 geboren in Zoeterwoude, 17 december 1938 priester gewijd en 21 december 1939 vertrokken naar de Goudkust, 20 febr. 1942 aldaar overleden.
Koos Vaes
zei op 5 juli 2021 om 21:14
Mijn heeroom Pater Jan Vaes, jongste broer van mijn vader, werkte als missionaris S.M.A. ( witte pater ) in de Goudkust in de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw. Na 18 jaar Goudkust had hij een ingewandsziekte en mocht niet mee r terug naar de Goudkust. Hij was later enige tijd directeur van missiehuis Cadier en Keer en nog later van seminarie Aalbeek. Hij is begraven op het kerkhof van Missiehuis Cadier en Keer in 1972.
Thijs de Leeuw
bhiczei op 8 juli 2021 om 10:12
Dank voor je bericht Koos. Wat moet hij veel hebben meegemaakt, zoveel turbulente periodes in de geschiedenis onder andere wat het kerkelijke leven betreft. Zijn er nog verhalen bekend van zijn verblijf in de Goudkust? Vertel nog eens verder hier, als je wilt. Hartelijke groet,
De S.M.A., afkorting voor Societas Missionum ad Afros, maakt heden ten dage ook gebruik van geassocieerde leken. In totaal telt de S.M.A.-Nederland nu zo’n 40 religieuzen (paters en broeders) en enkele tientallen geassocieerde leken. Er zijn drie Nederlandse paters in Afrika actief en vijf Nederlandse lekenmissionarissen, in Ghana, Liberia en Tanzania.
De eerste bron van inkomsten voor de paters SMA was de handel in miswijn van het eiland Samos. Hiermee financierden ze onder andere een internaat met opleiding voor jonge priesters. Al vanaf 1923 vormden de Nederlandse leden een zelfstandige provincie (district) van de S.M.A., aanvankelijk met een eigen Afrikaans missiegebied, namelijk Goudkust (nu Ghana). In 1959 werd de Stichting Afrikacentrum opgericht, die in Cadier en Keer een missiemuseum heeft.
Foto’s
