Vader van der Kaaij en zoon Jo met hun trouwe viervoeters als gezelschapsdier.
In de archieven van Sint-Oedenrode komen we onze trouwe viervoeter vaak tegen. In 1699, in de nabijheid van de Pannenhoef, heeft een hond van Willem Adriaens een groot gat gebeten in het been van Peter Govers uit Den Bosch, een koopman van brillen en messen.
Willem kende wel een wondermiddel om de wond te genezen: hij geeft zijn knecht opdracht om een aantal haren van de hond zijn vacht af te snijden en die op de hondenbeet te leggen, dan zou de wond wel genezen.
Om de hond enigszins in toom te houden, kregen honden in die tijd regelmatig een soort knuppel overdwars aan de hals gehangen. Dat was voor de hond niet prettig en voor de omgeving bovendien een groot gevaar. Als het dier te dicht bij het vuur ging liggen, kon de knuppel in brand vliegen. De hond rende dan het veld in, waardoor grote branden konden ontstaan.
Een aan hondsdolheid lijdende hond was gevaarlijk, elke beet kon de dood ten gevolge hebben. Wanneer er een vermoeden bestond dat er een hond rondliep met deze ziekte, nam de gemeente meteen maatregelen. De hond moest meteen afgemaakt worden en honden waarvan men dacht dat ze het onder de leden hadden, moesten in een afzonderlijke plaats opgesloten en bewaakt worden. Zodra er een verklaring door een deskundige kon worden afgegeven dat het gevaar geweken was, mocht hij weer rondlopen.
Ook het dragen van een muilkorf werd verplicht gesteld. Een muilkorf was ook verplicht voor trekhonden. Wanneer er klachten bij de gemeente binnenkwamen over dierenmishandeling, wat nogal eens gebeurde bij trekhonden, kon de eigenaar op een fikse boete rekenen.
Een hondenkar met onbekende vrouw
Wanneer in de zomermaanden buitengewoon hoge temperaturen voorkwamen, werd de bevolking gewaarschuwd dat door de grote hitte de honden razend konden worden. De gemeente gelastte dan dat de honden tot nader order op open erven niet los mochten lopen, maar moesten worden vastgelegd.
Ze mochten alleen buiten het erf komen, als ze voorzien waren van een muilkorf en geleid werden aan een touw of ketting. Op overtreding stond een boete van drie gulden voor iedere hond.
In 1862 wordt de hondenbelasting ingevoerd. Voor een hond van weelde moest. fl. 1,50 worden betaald. Voor nacht-, kar- en schaapshonden en voor honden die ten dienste stonden van de landbouw of enig ander bedrijf van nijverheid werd slechts fl. 1, - betaald. Blindengeleidehonden werden van deze belasting vrijgesteld.
Fokdierenhonden van Eduard Leurs
Dankzij die hiondenbelasting weten we hoeveel honden er eigenlijk waren. Zo bevonden zich in 1906 te Sint-Oedenrode: 95 honden in het Centrum, 71 honden in Olland en Houtum, 95 honden in Bosch en Varrenhout, 51 honden in Nijnsel en Vressel, 67 honden in Eerde en Everse en 17 honden in Gemonde Besselaar.
De vereniging de ‘Rooijsche Kynologen Club’ verzocht in 1912 aan de gemeente of zij gebruik mocht maken van het Marktplein om op zondag dan wel op een van de kermisdagen een hondenmarkt te houden.
Foto’s: Jo van der Kaaij.
Bronnen:
BHIC, Schepenbanken Sint-Oedenrode, 1548-7636 Toegang 7636.
BHIC, Notulen Sint-Oedenrode, 1811-1933 Toegang 7634.
BHIC, Bijlage van rekeningen Sint-Oedenrode,1811-1931 Toegang 7634.
