Gilze houdt een (triest) record: nergens in Nederland heeft er zo kort een watertoren gestaan. Niet langer dan twaalf jaar beschikte men in Gilze over een watertoren. En het was ook nog bijna de kleinste drinkwatertoren van Noord-Brabant geweest, ware het niet dat de oude Helmondse watertoren nog net iets kleiner was uitgevallen. En nu (anno 2016) blijkt Helmond ook het snelheidsrecord van Gilze te hebben gebroken: zie het commentaar van Menno, hieronder.
In 1929 startte de N.V. Waterleiding-Maatschappij “Noord-West-Brabant”, waarvan op dat moment 23 Westbrabantse gemeenten aandeelhouder waren, onderhandelingen met Gilze en Rijen over de levering van water. Dat leidde tot een overeenkomst begin 1931, waarna er begonnen kon worden aan de aanleg van de nodige voorzieningen, zoals onder meer een watertoren.
De vaste architect van de waterleidingmaatschappij in de jaren ‘20, Hendrik Sangster, was inmiddels naar Den Haag vertrokken, waar hij zijn eigen architectenbureau was begonnen. Hij kreeg de opdracht om de toren voor Gilze te ontwerpen.
Eind 1932 werd het waterleidingnet voor Gilze voltooid met de oplevering van de watertoren. Net als de jaren ’20-torens van Sangster had ook de toren in Gilze Art-Deco kenmerken, al waren die niet meer zo uitbundig als in zijn vroegere werk. De toren van Gilze is vrij sober uitgevoerd in strakke lijnen, bekroond met een piramidedak. Het geheel was opgetrokken uit baksteen.
De toren was uitgerust met twee reservoirs, een van 125 m3 en daarboven een van 50 m3, wat betrekkelijk bescheiden genoemd mag worden. Die twee reservoirs waren bedoeld voor respectievelijk het gebied vóór de toren en het gebied erachter.
Als de toren niet in 1944 was verwoest, zou de na-oorlogse, snel groeiende vraag naar drinkwater er waarschijnlijk al in de jaren ’50 voor hebben gezorgd dat deze toren niet meer voldeed. Maar hoe dat werkelijk zou zijn gegaan, weten we niet. Want op 10 oktober 1944 werd het bouwwerk, samen met het raadhuis en de molen, door terugtrekkende Duitse troepen verwoest.
De restanten werden in de jaren daarna gesloopt, omdat de waterleidingmaatschappij besloten had een nieuwe waterwinplaats te stichten in plaats van de toren te herbouwen. Tot dan toe kwam het bronwater uit het waterwinstation te Oosterhout. Door dichterbij water te winnen, werd een nieuwe watertoren uiteindelijk overbodig.
In 1929 startte de N.V. Waterleiding-Maatschappij “Noord-West-Brabant”, waarvan op dat moment 23 Westbrabantse gemeenten aandeelhouder waren, onderhandelingen met Gilze en Rijen over de levering van water. Dat leidde tot een overeenkomst begin 1931, waarna er begonnen kon worden aan de aanleg van de nodige voorzieningen, zoals onder meer een watertoren.
Eind 1932 werd het waterleidingnet voor Gilze voltooid met de oplevering van de watertoren. Net als de jaren ’20-torens van Sangster had ook de toren in Gilze Art-Deco kenmerken, al waren die niet meer zo uitbundig als in zijn vroegere werk. De toren van Gilze is vrij sober uitgevoerd in strakke lijnen, bekroond met een piramidedak. Het geheel was opgetrokken uit baksteen.
