In het verslag van het bezoek van de Commissaris in 1898 wordt over dit voorval niets meegedeeld (2). Je zou dan denken, dat de opmerkelijke gebeurtenis in de jaren 1898-1902 heeft plaatsgehad. Maar dat blijkt niet het geval. Het huwelijk van de bejaarde man vond in 1896 plaats. Waarschijnlijk heeft het tafelen plaats gehad na zijn overlijden in 1901. In de krant is hierover echter niets te vinden.
Op 10 december 1896 trouwen te Berlicum: Johannes Pechtold, geboren ’s-Hertogenbosch 22 april 1821, 75 jaar, zonder beroep, wonende te Berlicum, weduwnaar van Maria Vogelaar, met Wilhelmina van der Donk, geboren Berlicum 9 augustus 1860, 36 jaar. Twee maanden na de huwelijksvoltrekking (!) wordt op 11 februari 1897 hun dochter Francisca Antonia te Berlicum geboren. De geboorteakte vermeldt, dat de vader 76 jaar is. Dat is echter niet juist, hij was “pas” 75 jaar.
Maria Vogelaar, de vorige echtgenote van de bruidegom overleed op 10 april 1892 te Berlicum. Johannes Pechtold overleed op 1 december 1901 te Berlicum (3). Volgens zijn overlijdensakte is hij dan eerst weduwnaar van Francisca Melort, later van Maria Vogelaar, en thans echtgenoot van Wilhelmina van der Donk.
Wilhelmina van der Donk trouwt 2. te Berlicum op 10 juni 1904 met Martinus Papen, geboren Haaren 1 oktober 1851. De bruidegom woont dan te Heeswijk, maar vestigt zich reeds op 14 juni 1904 te Berlicum (4). Na het overlijden van zijn echtgenote Wilhelmina van der Donk op 17 december 1925 (5) vertrekt hij eind 1928/begin 1929 naar het Oude Mannen- en Vrouwen-huis te Berlicum (6). Vandaar vertrekt hij op 28 februari 1935 naar Vught, alwaar hij op 22 november 1936 overlijdt (7).
Nader onderzoek heeft geleerd, dat het eerste huwelijk van Johannes Pechtold op 10 mei 1848 te Dordrecht plaatsvond (8). Zijn eerste bruid Francisca Melort, geboren Dordrecht ca. 1820, overlijdt op 25 februari 1865 te Rotterdam. Uit dit huwelijk zijn 7 kinderen geboren, van wie er vijf jong zijn overleden. Johannes trouwt 2. te Rotterdam op 21 augustus 1867 met Anna Maria Catharina Vogelaar, geboren Delft 7 april 1815. Uit dit huwelijk zijn geen kinderen geboren. Zoon Gerardus Jacobus uit het eerste huwelijk, geboren Dordrecht 3 maart 1849, trouwt te Rotterdam op 8 januari 1873 met Johanna Hendrika Hofman, en overlijdt aldaar op 17 september 1885. Zoon Cornelis Antonius, eveneens uit het eerste huwelijk, geboren Rotterdam 23 oktober 1860, vertrekt met zijn vader en stiefmoeder naar Berlicum en trouwt te Boxmeer op 19 mei 1885 met Louisa Cecilia Hubertina Spiecker. Toen Johannes Pechtold in 1901 overleed, waren er dus nog slechts twee kinderen van hem in leven: Zoon Cornelis, oud 41 jaar en dochter Francisca, oud 4 jaar! Dat zal ongetwijfeld bij de begrafenis van Johannes tot verhitte discussies hebben geleid te Berlicum!
Overigens: Toen Francisca geboren werd, was haar vader al 15 keer grootvader: in de jaren 1874-1884 was zijn zoon Gerardus Jacobus reeds 7 keer vader geworden en zijn zoon Cornelis Antonius in de jaren 1885-1896 reeds 8 keer (8).
Vestiging te Berlicum
Volgens het bevolkingsregister van Berlicum vestigt Johannes zich met zijn tweede echtgenote Maria Vogelaar op 18 april 1882 te Berlicum (9). Hun vorige woonplaats wordt niet vermeld, maar dat zal Rotterdam zijn geweest. Aanvankelijk is Johannes van beroep koperslager, maar later is dat in het bevolkingsregister doorgehaald en wordt vermeld, dat hij geen beroep heeft. Op 25 september 1882 vestigt zijn zoon Cornelis Antonius zich te Berlicum, deze is dan zonder beroep. Hij vertrekt op 29 oktober 1883 naar Boxmeer (9).
Kort voor zijn vestiging in Berlicum koopt Johannes Pechtold, dan zonder beroep wonende te Rotterdam, op 27 maart 1882 van Johannes Nicolaas van den Nieuwenhuijzen, zonder beroep, wonende te Berlicum, een huis aan het Braakven, genaamd de oude pastorie, groot 48 aren en 2 centiaren, voor een somma van f 3000 (10). Dat zal vermoedelijk het huis zijn geweest, waar Johannes heeft gewoond (11). Ruim een jaar later, op 11 april 1883, koopt Johannes, dan zonder beroep wonende te Berlicum, een huis, gelegen in de Ridderstraat te ’s-Hertogenbosch, voor een somma van f 6000 (12).
Op 8 november 1893 koopt hij van Johannes van Nunen, klompenmaker te Berlicum, een huis met stal en bouwland op den Loofaart te Berlicum, sectie B nummers 75,76 en 77, groot 15 aren en 96 centiaren, voor een bedrag van f 200 (13). Op 3 februari 1898 koopt hij van Willem van Houtum, mandenmaker, wonende te Berlicum een (derde) huis in twee woningen met erf en bouwland tusschen de Werre en Groenstraat ook genaamd de Plein, onder de gemeente Berlicum kadastraal bekend in sectie G nummers 1408, 1409,1410 en 1448 ter grootte van 32 aren en 93 centiaren voor een som van f 500 (14).
Tenslotte koopt Johannes op 15 juni 1898 een tweede huis te ’s-Hertogenbosch, gelegen aan de Hinthamerstraat aldaar bij de Geerlingsche brug, voor een somma van f 6000 (15). Uit de koop van vijf huizen in een tijdsbestek van 16 jaar blijkt, dat Johannes bepaald niet onbemiddeld was..
Testamenten en huwelijkse voorwaarden
Voor zover valt na te gaan, heeft Johannes drie maal een testament gemaakt. De eerste maal gebeurt dat op 27 juni 1887 te Berlicum (16). Hij schenkt dan legaten aan zijn echtgenote Maria Vogelaar en zijn zoon Cornelis Antonius, koperslager te Boxmeer. Maria Vogelaar maakt op dezelfde dag een testament (17). Daaruit blijkt, dat zij weduwe was van Johannes Matthias Stenten en zij schenkt legaten aan haar echtgenoot Johannes Pechtold en (haar stiefzoon) Cornelis Antonius Pechtold. Het tweede testament maakt Johannes op 7 december 1896 (drie dagen voor zijn derde huwelijk), voor notaris J. de Bergh te ’s-Hertogenbosch (18).
Hij schenkt dan een legaat van 1000 gulden aan (zijn a.s. echtgenote) mejuffrouw Wilhelmina van der Donk. Op dezelfde dag laten zij bij dezelfde notaris huwelijkse voorwaarden passeren (19). De a.s. bruidegom en bruid woonden toen beiden te Berlicum. Niet duidelijk wordt uit de bevolkingsregisters of zij samenwoonden: Volgens het bevolkingsregister van Berlicum over de jaren 1890-1898 was Wilhelmina van der Donk tot aan haar huwelijk dienstbode. Het adres wordt echter niet vermeld (20). Op 13 januari 1897 leent Cornelis Antonius Pechtold, koopman, wonende te Boxmeer, een bedrag van f 4000 van (zijn vader) Johannes Pechtold, zonder beroep, wonende te Berlicum (21).
Zijn derde testament maakt Johannes op 15 december 1899 te Berlicum (22). Hij schenkt dan legaten aan zijn echtgenote Wilhelmina van der Donk, aan zijn zoon Cornelis Antonius en aan de kinderen van zijn vooroverleden zoon Gerardus Jacobus. Op 1 juni 1900 benoemt Johannes de Berlicumse notaris Eugenius Ferdinandus Desiderius van Mens tot uitvoerder van zijn uiterste wil (23).
Nalatenschap
Maria Vogelaar overleed te Berlicum op 10 april 1892. Kort daarna is een memorie van successie opgemaakt, waaruit blijkt dat zij geen kinderen had. Haar man wordt als erfgenaam genoemd en haar stiefzoon Cornelis Antonius Pechtold als legataris (24). Pas op 21 mei 1900 vindt er een accoord plaats over dit legaat tussen Cornelis Antonius en zijn vader (25). Na het overlijden van Johannes Pechtold op 1 december 1901 wordt eveneens een memorie opgemaakt (26). Uit deze memorie blijkt, dat Johannes zowel onroerend goed te ’s-Hertogenbosch en Berlicum als roerend goed nalaat.
Zijn erfgenamen zijn zijn twee kinderen Cornelis Antonius en Francisca Antonia en de kinderen van zijn vooroverleden zoon Gerardus Jacobus. In de memorie wordt Wilhelmina van der Donk als voogdesse over haar dochter genoemd. De kantonrechter van ’s-Hertogenbosch had echter op 24 december 1901 tot toeziend voogd over de minderjarige Francisca benoemd: Antonius Bechtold (met een B geschreven en niet met een P), oom van halven bedde, fabrieksmeester, wonende te ’s-Hertogenbosch (27).
Afwikkeling van de nalatenschap
Wilhelmina van der Donk laat op 16 januari 1902 een inventaris opmaken van de nalatenschap van haar echtgenoot (28). Op 11 maart 1902 vindt zowel de verkoop van de twee door Johannes Pechtold nagelaten huizen, gelegen te ‘s-Hertogenbosch aan de Hinthamerstraat en Ridderstraat plaats (29) als van de door hem nagelaten drie huizen, gelegen te Berlicum (30): Het huis, dat Johannes kocht op 27 maart 1882, wordt dan omschreven als: een heerenhuis met bijgebouw en tuin, gelegen te Berlicum in den Doornhoek nabij het Dorp, kadastraal bekend in sectie H nummers 1432 en 880, ter grootte van 48 aren en 2 centiaren. Op 13 maart 1902 volgt de verkoop van de door Johannes nagelaten roerende goederen (31).
Een nieuw record
Het is op zich al redelijk uniek, dat een man van bijna 76 jaar nog vader wordt. Het komt echter meer voor, dat mannen op hoge leeftijd nog vader worden. In het Genealogisch Tijdschrift voor Oost-Brabant maakte de heer Ee Groot in 1991 melding van het volgende feit: Johannes Franciscus de Groot, geboren Uden 27 juni 1823, werd op 27 augustus 1897 te Oijen vader van Truda Johanna Wilhelmina de Groot, hij was toen 74 jaar. Deze dochter overleed op 17 juli 1988 in Den Haag. Het verschil tussen geboortejaar van vader en overlijdensjaar van de dochter bedroeg niet minder dan 165 jaar (32). Dit record werd in het Guinness Groot Recordboek gepubliceerd (33)!
Johannes Pechtold en zijn dochter Francisca Antonia hebben gezamenlijk dit record scherper gesteld. Johannes werd op 22 april 1821 in ’s-Hertogenbosch geboren. Zijn dochter Francisca Antonia werd op 11 februari 1897 te Berlicum geboren, haar vader was toen 75 jaar.
In het bevolkingsregister van 1898-1921 wordt zij boerin genoemd (11). Zij is later dienstbode en vertrekt op 30 maart 1910 naar Engelen (34). Op 12 september 1914 keert zij terug in Berlicum en woont dan bij haar moeder en stiefvader Martinus Papen (4). Zij trouwt op 4 mei 1926 in haar geboorteplaats met Franciscus Leonardus Antonius Meeuwsen, geboren ’s-Hertogenbosch 7 maart 1899. Op 25 mei 1926 vertrekt zij naar ‘s-Hertogenbosch (5). Haar echtgenoot overleed aldaar op 14 januari 1974 (8). Francisca Antonia overleed te ’s-Hertogenbosch als weduwe van Franciscus Leonardus Antonius Meeuwsen op 25 juni 1995.
Het verschil tussen haar overlijdensdatum en de geboortedatum van haar vader bedraagt niet minder dan 174 jaar, een duidelijke verbetering van het record! Helaas publiceert het Guinnessboek dit soort records niet meer, anders had Berlicum wereldgeschiedenis kunnen schrijven.
Noten
De notariële archieven van ’s-Hertogenbosch bevinden zich in het stadsarchief te ’s-Hertogenbosch. De overige bronnen bevinden zich in het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) te ‘s-Hertogenbosch.
1 Aachterum, jaargang 10, nummer 2, juni 2006, pag. 41
2 Aachterum, jaargang 10, nummer 2, juni 2006, pag. 39
3 Bevolkingsregister Berlicum 1898-1921, deel H-R, pagina 220
4 Bevolkingsregister Berlicum 1898-1921 deel H-R, pagina 247
5 Gezinskaarten Berlicum 1921-1939, nummer 751
6 Gezinskaarten Berlicum 1921-1939, nummer 587, volgnummer 63
7 Bevolkingsregister Vught 1930-1939, deel 63 pagina 174
8 De genealogie van de familie Bechtold/Pechtold is te vinden op de website: http://www.trumnet.nl/stamboom/genbechtold/bechtold.htm ( deze website bestaat niet meer in 2019)
9 Bevolkingsregister Berlicum 1869-1890, deel L-Z, blad 491
10 Notariële archieven Berlicum, toegang 5114, inv. nr. 83, akte 54
11 Bevolkingsregister Berlicum 1890-1898, deel L-Z, blad 94; Johannes wordt hier vermeld als zijnde boer van beroep.
12 Notariële archieven ’s-Hertogenbosch 1842-1895, inv. nr. 1539, akte 28, 28 maart 1883 en akte 36, 11 april 1883
13 Archief van de hypotheekbewaarder ’s-Hertogenbosch 1838-1974, toegang 537, inv. nr. 1188, akte 80
14 Archief van de hypotheekbewaarder ’s-Hertogenbosch 1838-1974, toegang 537, inv. nr. 1272, akte 45
15 Notariële archieven ’s-Hertogenbosch 1896-1905, inv. nr. 6, akte 224, 1 juni 1898 en akte 250, 15 juni 1898
16 Notariële archieven Berlicum, toegang 5114, inv. nr. 96, akte 69
17 Notariële archieven Berlicum, toegang 5114, inv. nr. 96, akte 70
18 Notariële archieven ’s-Hertogenbosch 1896-1905, inv. nr. 3, akte 481
19 Notariële archieven ’s-Hertogenbosch 1896-1905, inv. nr. 3, akte 480
20 Bevolkingsregister Berlicum 1861-1869, deel A-L, pag. 135, en 1869-1890, deel A-K, blad 143 (Wilhelmina woont dan nog bij haar ouders); bevolkingsregister Berlicum 1890-1898, Dienstboden, blad 11, volgnummer 10 (er wordt geen adres vermeld)
21 Notariële archieven ’s-Hertogenbosch 1896-1905, inv. nr. 4, akte 19
22 Notariële archieven Berlicum, toegang 5114, inv. nr. 125, akte 144
23 Archief van het kantongerecht ’s-Hertogenbosch 1838-1930, toegang 35, inv.nr. 451, akte 597
24 Memorie van successie kantoor ’s-Hertogenbosch, inv. nr. 113, volgnummer 98
25 Notariële archieven Berlicum, toegang 5114, inv. nr. 109, akte 70
26 Memorie van successie kantoor ’s-Hertogenbosch, inv. nr. 132, volgnummer 80
27 Archief van het kantongerecht ’s-Hertogenbosch 1838-1930, toegang 35, inv. nr. 451, akte 642
28 Notariële archieven Berlicum, toegang 5114, inv. nr. 111, akte 11
29 Notariële archieven Berlicum, toegang 5114, inv. nr. 111, akte 34, 25 februari 1902 en akte 47, 11 maart 1902
30 Notariële archieven Berlicum, toegang 5114, inv. nr. 111, akte 35, 25 februari 1902 en akte 48, 11 maart 1902
31 Notariële archieven Berlicum, toegang 5114, inv. nr. 111, akte 49
32 Genealogisch Tijdschrift voor Oost-Brabant (GTOB) 1991, pag. 38
33 Guinness Record Boek 1992, pag. 54 en Guinness Record Boek 1993, pag. 54 (editie 1993 heeft grotendeels hetzelfde inhoud als editie 1992)
34 Bevolkingsregister Berlicum 1898-1921, deel S-Z, blad 44
