“Een „Strauss-brug” te Bergen op Zoom,” kopte De Telegraaf op 26 oktober 1921. Een in ons land nog onbekende en dus unieke constructie.
Bergen op Zoom lijkt dus de primeur te hebben gehad. De brug lag over de invaart van de toen nieuwe haven van de Coöperatieve Beetwortelsuikerfabriek “Zeeland”. Dat bedrijf was ook de opdrachtgever. De brug werd ontworpen en uitgevoerd door J.C. Goudriaan’s Industrie- en Export-Maatschappij uit Delft.
Principe van een Straussbrug (bron: J.F. Bertram, IJzeren ophaalbruggen; proefschrift TH Delft, 1923)
Een Straussbrug is een basculebrug (ophaalbrug) van een speciaal type, dat in de Verenigde Staten werd ontwikkeld. Het principe wordt vaker toegepast bij spoorbruggen. De overspanning van de Bergense brug bedroeg 12,3 meter, de breedte 7,5 meter. Typerend voor deze bruggen is de korte achterzijde van de balans. In Bergen op Zoom mat die slechts 2,25 meter. Het betonnen contragewicht woog ca. 70.000 kilo. dat in verband met die korte ‘armen’ veel zwaarder moet zijn, hing boven het wegdek. Om het portaal, waar het verkeer onderdoor rijdt, in evenwicht te houden werd een tweede ‘vestportaal’ toegevoegd, dat met scharnieren aan het eerste was verbonden. Het hefmechaniek van de brug werd aangedreven door een elektromotor van 15 paardenkrachten, maar kon zo nodig ook met de hand worden gedraaid.
Tijdens de bouw stuitte men op een probleem. “Ook de brugleuning moet zich met een vrij ruime speling langs de vaste deelen van de brug kunnen bewegen. Bij de Strauss-klapbrug te Bergen-op-Zoom was er geen voldoende speling tusschen de leuningen en de hameistijlen. Men bemerkte dit te laat en heeft zich toen beholpen, doordat men de leuningen niet vast aan de val verbond, maar een weinig naar binnen draaibaar maakte,” schreef Johannes Bertram in 1923 in zijn proefschrift.
De Strauss-brug in Bergen op Zoom in een onbekend tijdschrift, oktober 1921
In Nederland zijn weinig van dergelijke bruggen gebouwd. Maar vlak over de grens, in het Antwerpse havengebied, stonden er meer. Nog afgelopen zomer werd daar de Boudewijnbrug, ook een Straussbrug afgebroken. De Straussbrug in Bergen op Zoom sneuvelde al eerder, in 1964. Hij was in de volksmond bekend onder de naam Papegaaienbrug. Hoe hij aan die naam kwam is weer een ander verhaal.
Bronnen
De Telegraaf van 26 oktober 1921 Schuttevaêr; weekblad gewijd aan de belangen van Binnen- en Rijn-Scheepvaart, Scheepsbouw, enz. van zaterdag 29 oktober 1921 J.F. Bertram, IJzeren ophaalbruggen (proefschrift TH Delft), 1923, pp. 92 en 95-101. Onbekend tijdschrift (oktober 1921) Straussbrug (Wikipedia)
Marilou Nillesen
bhiczei op 12 december 2020 om 19:52
Bijzonder Willem. Ik verbaas me ook over de volgorde van deze berichten: eerst de aankondiging van ontslag, en later van de loonsverlaging. Alsof er aanvankelijk 'gedreigd' is met ontslag? Of mogelijk heeft dat een andere reden...
Het type van de brug is genoemd naar de eerste ontwerper van het type, de Amerikaan Joseph Strauss. Deze meneer leverde ook een bijdrage aan de wereldbekende Golden gate brug in San Francisco. En die is niet afgebroken.
