Eindhovense beblazingen in de Jesus Waaghalskerk

Dat wil zeggen: een kerk, toegankelijk voor gelovigen om conventsliturgieën bij te wonen. De Augustijnen hadden wat hun liturgische finesses betreft al een zekere renommée. Ze zongen prachtig gregoriaans, konden meeslepend en toch barmhartig preken en verzorgden hun rituelen tot in de puntjes. En ze waren veel geleerder dan de gewone pastoors en kapelaan. Ze hadden oog voor de menselijke onvolmaaktheid en waren mild in de biechtpraktijk.

De Augustijner roep

Dat was in de Kempen al bekend vanuit de Leuvense congregatie van die Orde. Maar ze waren ook echt goed in bijzondere wijdings- en bezweringsrituelen. Daar zat vooral bij de Eindhovense wereldheren de kneep. De deken van Eindhoven verwoordde hun bezwaren bij de bisschop puntig: de wereldheren duchtten stomweg oneerlijke concurrentie. Die paters zouden hun schaapjes wegsnaaien. En dat scheelde enorm in de kerkbijdragen. Die tikte je af in de schaal die tijdens de zondagsmis rond ging van bank tot bank. Daarom, zo lichtte de deken toe, moest de bisschop die paters geen toelating geven tot openstelling van de kerk met het enorme beeld erop van Jesus Salvator Mundi. Later ook bekend als Jesus Waaghals. Omdat het beeld is uitgevoerd als een soort Hoogheilige Equilibrist. Eén die moeilijk het evenwicht schijnt te kunnen bewaren.  Die zegenend de armen uitstrekt over de destijds nog zo prille provinciestad. Dat was concurrentievervalsing.

Bij de bisschop vangen de pastoors aanvankelijk  bot

Maar de bisschop van de Ven was de paters juist zeer genegen. Hij gaf de toelating toch. En veroorzaakte daarmee jurisdictieconflicten tussen de Augustijnen en de wereldheren. Inderdaad bleken de paters specialist in bijzondere volksdevoties en reinigingsrituelen. Ze haalden hun hoogtepunt in het interbellum van 1920-1945, het zenith van het Rijke Roomsche Leven. De paters legden zich toe op eigenstandige sacramentaliën. Dat zijn liturgische genademiddelen via heiligen die de Augustijnen in menigte in de hemel konden aanroepen als bijzondere voorsprekers voor privileges ten behoeve van de orde en de strijdende kerk op aarde. Ze zijn niet direct genoemd in de Openbaring zelf. Die moraal-theologische basis  kun je alleen construeren bij de zeven sacramenten die de officiële westerse katholieke kerk, statutaire standplaats Vaticaanstad, erkent, monopolistisch claimt en definieert naar strekking, reikwijdte en geldigheid naar tijd en plaats. Zoals de doop, de wederzijdse toediening van het huwelijk, de misviering met communie (de overreiking van het geconsacreerde brood waarin het fysieke lichaam van Christus is neergedaald), het vormsel (bevestiging van het lidmaatschap van de strijdende kerk), de priesterwijding, de absolutie der zonden. Die zou je met enige inlegkunde en goede wil kunnen baseren op een Openbaringspassus. Van die sacramenten kunnen weer genadebrengende secundaire wijdings- bevestigings- en bevrijdingshandelingen worden afgeleid. Die, mits met de juiste intentie ondergaan, ook de deelneming in Christus’ Heilsgeschiedenis begunstigen.

Daarin bleken de Eindhovense Augustijnen echt meester. Ze trokken er drommen volks mee. En daar gìngen de knaken van de pastoors in de wijde Kempense omgeving. Want lekker is maar ene vinger lang. Pater Bilderbeek was roemrucht. Hij was een erkend beblazer. En strijker. Hij kon mensen van de vreemdsoortigste ziekten bevrijden, maar ook kon hij hun huisdieren, vee inbegrepen, aldus beveiligen tegen ziekten zoals het rotkreupel of het ongans. Hij riep daarbij wel de erkende heiligen uit zijn Orde aan, zoals Nicolaas van Tolentijn. Maar ook Rita van Cascia was op zijn wenk zeer actief met deze helingen.

Forumshopping in een multinational

Het moest wel allemaal gebeuren in de Heilig Hart kerk. En alles werkte nog het best met de aanschaf van medailles, kruisbeeldjes of aarden voorstellingen van de desbetreffende heiligen, zoals die Nicolaas. Die had een pracht altaar in die kerk, die had dus echtig bestaan, wat dacht je wat! De klandizie was enorm. De pastoors ergerden zich groen en ook geel. Ze kloegen bij de bisschop. Maar bij Monseigneur Van de Ven klopten ze tevergeefs aan. Die was een boerenzoon, en die kon niet vergeten dat ook zijn moeder aldus was genezen van Sinte Markoen. En het vliegend flerecijn (lees: jicht) dat soms ook heerste onder geiten.

Bij de statige A.F. Diepen, Deftige Nol, een telg uit de bekende Tilburgse grootfabrikanten-familie hadden de eerzame regerende pastoors meer kans. Nol vond toch al die immuniteiten van de paters maar niks. Hij hield van discipline en zag Mussolini ook wel zitten. Hij vond de paters al veel te lang te tierig en libertijns, ook op het terrein van het zesde gebod.

Maar Bilderbeek ging soms ook wel te ver. Hij leek soms iets te veel op Panoramix uit de befaamde strip van Asterix en Obelix. Het had er de schijn van dat hij geneeskundigheden bedreef. Maar dan onbevoegd. Het Eindhovens Openbaar Ministerie onder Baron van Wijnbergen als ambtenaar Openbaar Ministerie  had er soms gerechte grieven over. En dat was toch een bovenbaas binnen de Roomsch Katholieke Staatspartij. Diepen vond een baron heel wat. Van de Ven zag dat soort adel niet zo heel erg zitten. Een Baron doorgrondde Gods planning evenmin als een keuterboer. Nol legde de Augustijnen toch wel wat aan banden. Ook al schreef Bilderbeek nooit wijwater als toverdrank voor en ried hij steeds tijdig en regelmatig naar de huisarts te gaan. Gods genade is ook wel een kwestie van forum-shopping, juist bij een multinational als de wereldkerk.