skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

Elk huisje heeft zijn kruisje

De huidige vluchtelingenproblematiek beheerst tegenwoordig het nieuws. Tijdens de Eerste Wereldoorlog had ons land ook te maken met grote groepen vluchtelingen, die werden opgevangen in het Vluchtoord Uden. Maar wist je dat die bouwvallige huisjes ver ná die tijd nog steeds gebruikt werden? We nemen een kijkje in één van deze 'krotten', waarin een compleet gezin van negen mensen uit Haps vertoefde...

mensen in Vluchtoord

Maak kennis met Petrus Wilhelmus Broeks, vader van maar liefst zeven (en later zelfs acht) kinderen en echtgenoot van een chronisch zieke vrouw. Petrus verdiende de kost als voerman, maar moest in de jaren dertig meermalen door de gemeente Haps aan werk geholpen worden.

Om die reden kon hij zijn 'houten keet, afkomstig uit het Vluchtoord Uden' niet vervangen door een degelijke woning van steen. Hij had slechts een perceeltje van 1 are in bezit, dus zelf kon hij dit niet ophoesten. Gelukkig wilde de gemeenteraad van Haps hem in 1934 een handje helpen door hem een lening te verstrekken en wat grond te verkopen. Maar eerst kijken we nog even goed naar de provisorische woning uit het Vluchtoord. Was dit echt zo verschrikkelijk?al deze gezinleden in een klein huisje

Erg comfortabel moet het in elk geval niet geweest zijn met negen mensen in een klein houten hutje. Het bestond slechts uit een woonkeuken, één slaapkamer en een bijkeukentje. Direct na de vluchtelingenopvang is het gezin Broeks gehuisvest in deze 'houten keet,' zo lezen we in het archief, 'hoewel het steeds een primitieve woning was.'

Maar dat was nog lang niet alles. In deze 'zeer bouwvallige' woning krioelde het ook nog eens van het ongedierte. Volgens de gemeenteraad bevonden zich hierin 'enorme hoeveelheden wanzen (wandluizen)', die zeker in de zomermaanden niet bevorderlijk waren voor de gezondheidstoestand van Petrus' vrouw. Na enig aandringen gaat de raad akkoord en wordt een plan opgesteld voor het bouwen van een 'alleszins behoorlijke ruime woning' met drie slaapkamers, een woonkeuken, bijkeuken en zelfs een zolder. Het gezin Broeks kon eindelijk weer ademhalen.bouwtekening

Wanneer Petrus wat meer geld in het laatje had gebracht, had hij zeker een nóg ruimere woning kunnen krijgen. Maar wegens zijn beperkte 'finantieele draagkracht' zat een duurdere woning er helaas niet in. Het gezin Broeks had het dus niet breed en kende echte armoede. Zoals je weet; een kat in het nauw maakt rare sprongen. Zo ook Petrus, die als achttienjarige jongen in de gevangenis belandde. Lang vóór hij de houten keet met zijn gezin betrok, koos hij dus het criminele pad.

Maar niet wegens bedelen, stroperij of diefstal werd hij gepakt, wat je eigenlijk bij een arme kerkrat zou verwachten. Nee, Petrus Wilhelmus Broeks werd gepakt voor...'aanranding der eerbaarheid'! Wat dat precies betekent, mag je zelf invullen...

Reacties (5)

Anny Pennings-Cornelissen zei op 23 oktober 2015 om 09:00
Ook iets voor in het Openlucht Museum Arnhem, of is er niets van overgebleven van deze huisjes?
Lisette Kuijper
Lisette Kuijper bhic zei op 27 oktober 2015 om 11:56
Beste Anny, bedankt voor je reactie. Het zou inderdaad een mooie aanvulling kunnen zijn voor het Openlucht Museum, maar ik vrees dat er niet veel van deze huisjes bewaard zijn gebleven. Ze zijn honderd jaar geleden gebouwd en in 1934 werd er al gesproken van 'krotten' of 'provisorische woningen.' Het huisje van het gezin Broeks is natuurlijk ook niet voor niks gesloopt...
Claudia zei op 3 februari 2024 om 22:25
Hoi Lisette Kuijper,

Mijn opa was de laatste zoon van Petrus Broeks, is er nog meer info te vinden over ze? Zo ja waar kan ik dit vinden?
Heel erg bedankt alvast!

Groetjes
Lisette Kuijper
Lisette Kuijper bhic zei op 6 februari 2024 om 12:04
Hartelijk dank voor je reactie, Claudia! Ik kan me goed voorstellen dat je op zoek bent naar meer informatie over het gezin van je opa. Het verhaal over de woningen kun je vinden in inventarisnummer 396 uit het archief van het gemeentebestuur Haps (zie deze link: https://www.bhic.nl/integrated?mivast=235&miadt=235&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micode=7030&mizk_alle=396)

Je kunt gratis scans bestellen van dit dossier. Klik hiervoor op het icoontje dat je naast het mapje ziet staan en dien de aanvraag in. Je krijgt de scans dan over ongeveer vier weken toegestuurd.

In ons stamboom domein kun je verschillende genealogische bronnen over het gezin van je opa vinden wanneer je zoekt op Petrus Wilhelmus Broeks. Zo zie je bijvoorbeeld verschillende registraties in het bevolkingsregister en zijn huwelijksakte. Klik op deze link om de akten te bekijken:
https://www.bhic.nl/memorix/genealogy/search/persons?sa=%7B%22person_1%22:%7B%22search_t_geslachtsnaam%22:%22broeks%22,%22search_t_voornaam%22:%22pet*%20wil*%22,%22search_t_plaats%22:%22haps%22%7D%7D

Veel succes en plezier ermee!
Claudia Nabuurs zei op 7 februari 2024 om 13:57
Wat leuk, dankjewel Lisette!
Heel erg blij mee.

Groetjes Claudia

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen