Pal aan de Lommerstraat en de Kraaijenbergse Plassen op de grens van Gassel en Linden ligt een visvijver die van oudsher “Het Gat van Geluk” of “Gelukse Gat” wordt genoemd. Zelfs een oudere ex-Gasselnaar als mijn vader (Herman Strik, 84 j.) weet niet beter dan dat deze er altijd al was.
Bij wat “graafwerk” in de leggers van het Kadaster blijkt echter anders en doen we een “gelukkige” ontdekking.
Het Gat van Geluk is in 1832 nog gewoon een smal perceel weiland in de gemeente Gassel en eigendom van de Gasselse Kerk. De wei was ruim 1,2 hectare groot en werd ca. 100 jaar later verkocht aan ene Johannes Jacobus Geluk (!!) uit Tholen in de provincie Zeeland.
Een jaar later verkocht hij het perceel al weer, en wel aan de toenmalige gemeente Linden. Toen in 1942 zowel Gassel als Linden werd opgeheven en beide opgingen in de gemeente Beers, verdween het perceel uit de kadastrale leggers van Gassel. Na de verkoop door de heer Geluk werd het perceel door het Kadaster nog steeds aangeduid als zijnde weiland, maar de juistheid daarvan valt te betwijfelen (in kadastrale leggers komen veel fouten in aanduidingen voor). Het heeft er alle schijn van dat Jacobus Geluk ruim 80 jaar geleden ook al “graafwerk” verrichtte, maar dan letterlijk, zodat het weiland veranderde in een plas. Het kan bijna niet anders dan dat de plas in de Gasselse volksmond vernoemd werd naar de man die de grond liet afgraven.
Mijn vader vermoedt dat het afgraven van het weiland wellicht had te maken met de werkverschaffing in die crisistijd. Dit uit herinnering van wat wijlen Marten Schel hem daarover ooit vertelde. In die tijd werden in het kader van de werkverschaffing ook de Gasselse Bossen aangeplant, dus geen onlogische suggestie. Maar de vraag is dan waar de afgegraven grond voor werd gebruikt. Schuin tegenover het Gat van Geluk ligt aan de overkant van de Lommerstraat het Gansenurgel dat ook voorheen een weiland was. Waarschijnlijk is dit in dezelfde periode als het Gat van Geluk afgegraven.
Ik hoop dat iemand wellicht nog meer weet over de oorsprong van het Gat van Geluk en waarom het werd uitgegraven.
L.S., Het Gelukz'ngat is vernoemd naar ingenieur Geluk van Rijkswaterstaat. Deze was betrokken bij de ophoging van de dijk langs de Maas na de overstromingen van de Beersche Overlaat. Groeten uit Gassel, Bernard Huberts.
Bernard Huberts.
zei op 27 januari 2015 om 13:10
L.S. Het Gelukz'ngat is genoemd naar ingenieur Geluk van Rijkswaterstaat. Deze was betrokken bij het ophogen van de Maasdijk ter hoogte van dit water na de overstomingen van de Beersche Overlaat. Groeten uit Gassel, Bernard Huberts.
Theo Strik
zei op 8 februari 2015 om 12:40
Dank je Bernard voor je aanvulling. Ondertussen heb ik gezien dat ook de websites van de Gemeente Cuijk en het IVN te Grave bij hun beschouwing van de Kraayenbergse Plassen Mijnheer Geluk noemen:
https://www.ivn.nl/afdeling/grave/natuurgebieden/de-kraaijenbergse-plassen
"Boven Plas 5 liggen de drooggevallen poel "het Ganzenorgel" met een dichte begroeiing van moeras- en overplanten als leefgebied van schuwe water- en struweelvogels, amfibieën en insecten én "het Gat van Geluk", genoemd naar de ingenieur van Rijkswaterstaat die deze uit liet graven om met klei de dijk te versterken. Deze poel kent een kunstmatig hoge visstand vanuit het beheer door een visvereniging. Op de landtong "de Neus" heeft het Brabants Landschap in 2005 een poel aangelegd en ten zuiden van het Geesterbos nog een".
http://www.cuijk.nl/over-gemeente-cuijk/kraaijenbergse-plassen_3887/item/gat-van-geluk-en-ganzenorgel_2056.html
"Ten noordoosten van plas 5 liggen 2 kleinere waterplassen: het Gat van Geluk en het Ganzenorgel. Het Gat van Geluk is ontstaan door zand- en kleiwinning waarmee de Maasdijk is verstevigd. Dit alles gebeurde onder toeziend oog van ingenieur Geluk van Rijkswaterstaat. Het water is nu in beheer bij een visvereniging. Door de kunstmatige hoge visstand zijn de natuurwaarden van het Gat van Geluk gering".
Wel vreemd dat Geluk (volgens de legger van het Kadaster) het weiland op eigen naam aankocht en liet afgraven, en niet op naam van Rijkswaterstaat. Mannen die Geluk z'n Gat hebben gegraven leven niet meer. Maar misschien zijn er bij kinderen en/of kleinkinderen van hen nog verhalen daarover?
Rianne
zei op 5 december 2020 om 04:17
Dag Theo
Ik ben de vijfde uit de generatie van mijn bedovergrootopa Jacob levinius Geluk.
Ik doe onderzoek naar de fam Geluk en heb een hoop interessante informatie voor je!
Mijn familie komt uit een oud Thools vissers geslacht en van Duivendijk bouwde de schepen en ander bagger materieel. 3 zonen van Jacob levenius gingen in het verzet. Ook zaten er werkte er veel familie bij rijkswatersraat en zijn er veel foto's oa bij fotograaf Cornelissen in Tholen en bij het Rijkswaterstaat
Bij wat “graafwerk” in de leggers van het Kadaster blijkt echter anders en doen we een “gelukkige” ontdekking.
