Derk Leemans is kanonnier/tamboer bij de Geldersche Schutterij in garnizoen te Breda als hij in 1833 trouwt met Geertruij Hendriks. Zij zijn mijn betovergrootouders, de grootouders van mijn grootmoeder. Hoe verzeilt een jongeman uit Nijmegen daar, kun je je afvragen.
Derk wordt op 27 augustus 1809 geboren in Nijmegen. In 1827 wordt Derk, dan schoenmakersleerling, ingeschreven in het Militieregister te Nijmegen. Hij wordt vrijgeloot van dienstplicht, maar gaat toch in dienst. Of hij dit vrijwillig doet of als vervanger voor iemand die wel opgeroepen wordt is niet duidelijk. Als remplaçant (vervanger) in dienst gaan kon een aardig bedrag opleveren.
Ten tijde van Derks dienst breekt de Belgische Opstand (1830-1839) uit. Het 3de Bataillon van de eerste Afdeeling van de Geldersche Schutterij, waartoe hij behoort, verzamelt in november 1830 in Tiel en trekt vandaaruit naar Harderwijk. Op 30 januari 1831 arriveren de compagnieën in Breda, maar de artillerie compagnie van Derk pas in maart. Een bataljon Gelderse Schutters heeft deelgenomen aan de Tiendaagse Veldtocht in 1831, maar of Derk daarbij was weten we niet.
Na de Tiendaagse Veldtocht blijven de schutterij-onderdelen nog tot 1839 in Brabant gelegerd. Derk blijft tot 1839 bij de Schutterij te Breda, waarschijnlijk tot 1835 bij de ‘dienstdoende’ Schutterij, daarna in de rustende Schutterij, hij is dan een soort reservist.
Geertruij Anthonia Hendriks wordt in 1805 gedoopt in Breda. Ze is de dochter van een spinner en ook zelf staat ze als spinster te boek. Als Derk in 1833 trouwt met Geertruij Hendriks worden 2 van haar 3 onechte kinderen gewettigd. De oudste, Wilhelmina (1825), niet. Het tweede kind, Maria (december 1828), wordt dus gewettigd. Dat kan betekenen dat Derk al zeker in het begin van 1828 in Breda verbleef. De artillerie compagnie waarvan hij deel uitmaakt komt echter pas in maart 1831 in Breda.
Na zijn actieve dienst moet Derk in zijn eigen levensonderhoud voorzien. Hij is onder andere schoenmaker en sjouwer van beroep. Op 11 augustus 1839 wordt ontslag verleend door het Plaatselijk Bestuur van de Geldersche Schutterij.
Derk en Geertruij krijgen na hun huwelijk nog 7 kinderen. Zeker vier kinderen overlijden al jong. In 1841 verhuist het gezin naar Zundert, waar Derk op 13 maart 1851 overlijdt. Hij is dan nog maar 41 jaar oud. In 1858 verhuist de weduwe met haar gezin terug naar Breda.
Geertruij overlijdt in 1870 aan een beroerte met een verlamming als gevolg. Dit staat met potlood in de marge van de akte vermeld. Geertruij is hiermee een van de weinige voorouders waarvan de oorzaak van het overlijden bekend is. En dat is best bijzonder.
Dit is een uittreksel van een veel uitgebreider verhaal. Wil je dat lezen? Klik dan hier
Marilou Nillesen
bhiczei op 2 november 2020 om 21:36
Hallo Ad, mooi om te zien hoe jouw genealogisch onderzoek de vaderlandse geschiedenis deels in beeld brengt. Leerzaam om te zien hoe je dat hebt aangepakt, mogelijk hebben andere onderzoekers daar ook weer baat bij. Dank voor het delen!
