Om 22.15 plaatselijke tijd steeg van het vliegveld Snaith in Yorkshire, Engeland, de Halifax III bommenwerper LK855 MH-Z van 51 squadron op, geladen met ruim vijf ton aan bommen. Samen met 441 andere bommenwerpers ging het die nacht van 24 op 25 mei 1944 op Aken aan, met als doel het belangrijke spoorwegknooppunt daar te vernietigen.
Zonder al te veel schade bereikte de luchtvloot Aken en wierp de bommen af. Op de terugweg ondervond men echter heftig beschietingen door luchtafweer (Flak) en aanvallende Duitse nachtjagers. Die nacht gingen niet minder dan 25 vliegtuigen verloren.
Daartoe behoorde ook MH-Z, die in de vleugel getroffen werd door een 88mm granaat van de flakbatterij aan de IJzeren Man in Tongelre. Een van de motoren explodeerde en de boel vloog in brand. Terwijl de piloot, P/O Wilfred Carroll (Carl) Lawson (25), het toestel probeerde het toestel in bedwang te houden, gaf hij zijn bemanning opdracht te springen.
Vijf van hen slaagden er daadwerkelijk in het vliegtuig te verlaten. Vier overleefden de sprong, maar de vijfde en enige Engelsman onder hen (de rest was Canadees), boordwerktuigkundige Sgt. Wilfred Arnold Gosnay (19), vond de dood. Hij ligt begraven in Eindhoven (Woensel), graf KK 59.
Terwijl de parachutes nog in de lucht hingen, stortte de Halifax rond 01.10 uur bij de Anthony Fokkerweg neer, met aan boord nog steeds de piloot en de staartschutter, Sgt. Stanley Percy (Stan) Beech (25). Hun lijken zijn nooit meer gevonden, zodat ze sindsdien als “vermist” te boek staan. Hun namen staan vermeld op de panelen 251 en 255 van het Runnymede Memorial.
Navigator Sgt. John Noel en radiotelegrafist Sgt. Ken Minifie kwamen niet ver van elkaar terecht op een omgeploegde akker. Ze bereikten in de loop van de volgende avond Eindhoven, waar ze vergeefs probeerden contact te krijgen met de ondergrondse.
Tijdens hun pogingen werden ze opgepakt door de Nederlandse politie en overgedragen aan de Feldgendarmerie die ze op transport stelde naar Stalag Luft 7, een krijgsgevangenenkamp bij Breslau. Twee maanden later arriveerde daar ook de boordschutter van de MH-Z, Sgt. Bruce Fraser. Voor hen eindigde de oorlog in 1945, toen ze bij Potsdam werden bevrijd door Russische troepen.
Heel anders verging het de bommenrichter Sgt. Joseph (Joe) Hooks. Hij kreeg wél contact met de ondergrondse en belandde via via bij een onderduikadres in Zeelst. Daar maakte hij op 19 september de bevrijding van Veldhoven mee. Op 21 oktober 1944 was hij terug in Engeland.
In juli 1993 meldde het Eindhovens Dagblad dat de Explosieven Opruimingsdienst van plan was bergingswerkzaamheden te gaan uitvoeren naar de resten van een Engelse bommenwerper. De berging vond tussen 17-20 augustus plaats, de resten bevonden zich zo’n vier á vijf meter onder de grond.
Behalve een pilotenhorloge en een propelleraandrijver leverde de actie niet veel op, vermoedelijk vanwege te grote hitte tijdens crash. “Het moet verschrikkelijk gebrand hebben”, aldus kapitein Van den Berg (de verantwoordelijke officier). “Dat is in dit geval erg jammer, omdat we stoffelijke resten van twee vermiste militairen in het wrak hoopten aan te treffen. We hebben de nabestaanden dus geen duidelijkheid kunnen geven.”
Dankbetuiging
De gegevens voor dit verhaal zijn ontleend aan de uitgebreide documentatie van A.J. van Lingen uit Nistelrode.
Prachtig hoe hier een ingrijpend moment uit het leven van 7 jonge mensen uit de vergetelheid wordt gehaald. Het is een rijke historie met veel elementen die voor ons moeilijk te bevatten zijn. Alles wat we kennen uit de jongensboeken en film blijkt werkelijk aanwezig te zijn in 1 bemanning van 1 willekeurige bommenwerper.
De crash heeft mijn interesse omdat ik bij de opgraving in 1993 aanwezig was.
De victory wordt geclaimd door nachtjager-ACE Heinz-Wolfgang Schnaufel. Daarmee lijkt de LK855 te zijn neergehaald door een BF110 en niet door FLAK. Hier staan nog <a href="http://aviation-safety.net/wikibase/wiki.php?id=50460" target="_blank">wat gegevens over de bemanning</a> en hier <a href="http://home.kpn.nl/pdw34/Documenten.htm" target="_blank">over de missie op Aken</a>
Vriendelijke groeten,
ad van Zantvoort
zei op 9 december 2012 om 21:50
Heb deze crash ook in mijn research. Via via kreeg ik nog wat onderdelen van deze Halifax toegespeeld. Wegens werkzaamheden kon ik helaas niet bij de berging aanwezig zijn. Zijn er filmopnames gemaakt van deze berging??
GR
Ad van Zantvoort
Rien Wols, namens BHIC
bhiczei op 2 januari 2013 om 09:37
Dank voor je vriendelijke commentaar, Hans en voor je aanvullingen en links. Die laatste heb ik actief gemaakt, dat scheelt weer wat knippen en plakken :-).
Ad van Zantvoort
zei op 2 januari 2013 om 21:29
Bedankt Hans voor je reactie. Beidde zowel de FLAK als Schnaufer hebben de LK855 geclaimd. Helaas geen FLAK claim gevonden wel een aantekening in het logboek van Fritz Rumpelhard de bordfunker van Schnaufer. Ik had graag bij de opgraving aanwezig willen zijn, echter andere werkzaamheden gingen voor. Heb jij toevallig foto's of een video gemaakt van de opgraving??
Cees van der Leeuw
zei op 21 mei 2013 om 12:58
Ik ben een van de mensen die dit hele verhaal uitgezocht hebben en de berging in gang gezet.
Ik heb het lokale werk gedaan - o.a. waar Joh Hooks ondergedoken heeft gezeten en tot wanneer.
Dit naar aanleiding van vragen hierover uit Canada.
Bombload van de MH-Z was 8 x 1000 en 7 x 500 pond.
Die nacht heeft Schnaufer 5 toestellen geclaimed en ook toegewezen gekregen.
Heb veel documentatie van die nacht en de raid evenals foto's van de crew en de bergign zelf.
Rien Wols, namens BHIC
bhiczei op 21 mei 2013 om 13:38
Dat klinkt erg mooi, Cees! Zou het iets zijn om dat materiaal (of een selectie daaruit) op een of andere manier aan dit verhaal te koppelen?
Ik hoor graag van je.
Vriendelijke groet,
Hans d'Achard
zei op 21 mei 2013 om 14:02
Hallo Ad (en anderen)
Ik heb geen foto's van de opgravingen ook geen ander materiaal.
Ik kan me wel herinneren dat er een artikel in de krant stond toen er gegraven werd.
Wel heb ik foto's van de site nu en van de grafsteen op de begraafplaats Woensel.
De site ligt net op de rand van een industrie / logistiek terrein, met een stukje rangeer rails, fietspad en oversteekplaats.
Het zou erg mooi zijn als daar een soort gedenksteen of plaquette zou komen.
Ad
zei op 21 mei 2013 om 14:34
Hallo Cees,
Zou ik jou doc. eens mogen inzien?? Ben je nog woonachtig in Veldhoven?? Een maat van me Leo Gast heeft al eens geprobeerd om mij in contact te brengen met jouw. Groeten en ik hoor graag.
Cees van der Leeuw
zei op 22 mei 2013 om 06:31
Ad, neem even kontakt met me op.
Ad van Zantvoort
zei op 22 mei 2013 om 21:43
Hoi Cees, Fantastisch maar geen idee hoe ,want heb jouw adres gegevens niet. Ik zal Leo wel om adres details vragen en dan hoor je zsm van me.
Mariët Bruggeman, namens BHIC
bhiczei op 23 mei 2013 om 10:34
Beste Ad en Cees,
mocht het leggen van contact niet lukken, dan kunnen wij (als jullie je email-adressen hebben ingevuld) ook met jullie beider toestemming jullie e-mailadressen aan elkaar doorgeven.
Laat het maar even weten mocht dit nodig zijn.
Met vriendelijke groeten,
cees van der Leeuw
zei op 23 mei 2013 om 10:39
Mariët,
is wat mij betreft OK.
Mariët Bruggeman, namens BHIC
bhiczei op 23 mei 2013 om 12:48
Bedankt Cees, ik heb ondertussen jouw email adres vast doorgemaild aan Ad. Ik hoop dat jullie gauw met elkaar in contact kunnen komen.
Met vriendelijke groeten,
Ad van Zantvoort
zei op 23 mei 2013 om 19:25
Hallo Mariët,
Geweldig en bedankt!!
Vr.Gr
Ad
Mariët Bruggeman
bhiczei op 18 september 2019 om 11:05
We hebben een reactie gehad van Marjo van Well: Joe Hooks heeft niet alleen in Zeelst ondergedoken gezeten, maar ook in Oirschot bij de ouders van Marjo.
Als dank voor het onderduiken heeft Joe bij zijn vertrek een heel klein bijbeltje achtergelaten voor de ouders van Marjo.
Rien Wols
bhiczei op 25 september 2019 om 12:58
Misschien is het dan ook goed om dat stukje van de tocht van Joe Hooks nog wat uitgebreider te vertellen.
Joe Hooks begroef na zijn landing zijn parachute en liep in het donker in oostelijke richting. Toen het licht werd, verschool hij zich in een bos vlakbij de destructor in Son. Daar werd hij ontdekt door een arbeider uit Oirschot, die gelukkig lid was van de ondergrondse. Hij maakte Hooks duidelijk dat hij moest blijven waar hij was en dat hij ’s avonds opgehaald zou worden. En zo gebeurde. Frans van Emst haalde de vlieger op, maar wilde hem graag ergens anders onderbrengen. Dat werd bij J.M. Hagemeijer, huisarts in Oirschot. De heer Hagemeijer vertelde begin jaren ’90 aan A.J. van Lingen, die toen onderzoek deed naar de crash, dat hij een vraag had gekregen van de familie Van Emst. “Uit menslievende overwegingen heb ik de vlieger toen in mijn huis verborgen, in overleg met mijn vrouw, die immers de meeste zorg op haar schouders kreeg. We waren ons natuurlijk bewust van de consequenties van ons besluit.” Na zes dagen werd Joe Hooks door twee leden van de ondergrondse opgehaald en naar Zeelst gebracht. Daar bleef hij ondergedoken tot 22 september.
ad
zei op 21 mei 2022 om 10:55
Hallo Mariët, Zou jij mij in contact kunnen brengen met Marjo van Well???
Vriendelijke Groet, Ad
Zonder al te veel schade bereikte de luchtvloot Aken en wierp de bommen af. Op de terugweg ondervond men echter heftig beschietingen door luchtafweer (Flak) en aanvallende Duitse nachtjagers. Die nacht gingen niet minder dan 25 vliegtuigen verloren.
Navigator Sgt. John Noel en radiotelegrafist Sgt. Ken Minifie kwamen niet ver van elkaar terecht op een omgeploegde akker. Ze bereikten in de loop van de volgende avond Eindhoven, waar ze vergeefs probeerden contact te krijgen met de ondergrondse.
In juli 1993 meldde het Eindhovens Dagblad dat de Explosieven Opruimingsdienst van plan was bergingswerkzaamheden te gaan uitvoeren naar de resten van een Engelse bommenwerper. De berging vond tussen 17-20 augustus plaats, de resten bevonden zich zo’n vier á vijf meter onder de grond. 
