Herenhuis als weeshuis

Hoofdstraat 71 is een deftig herenhuis met grote achtertuin. In 1929 verkocht Willem Verkuijlen het aan de zusters. De inboedel schonk hij erbij. Eigenlijk had hij het bestemd voor een tweede rectoraat, maar daar stak het bisdom een stokje voor. Dit vraagt om enige uitleg.

Tot 1885 waren de pastoors van Schijndel namelijk ook rector van het moederhuis van de Zusters. In dat jaar kwam pal tegenover het moederhuis het zogenaamde rectoraat, de woning van de dienstdoende rector. Sinds 1957 zetelt daar het hoofdbestuur, het pastoraal team en de administratie.

Ten tijde van de verkoop van het pand van Verkuijlen was er sprake van de benoeming van een tweede rector of conrector. Daarom had Verkuijlen de gedachte dat zijn huis heel geschikt zou zijn voor de huisvesting van die tweede rector.

Aangezien het bisdom de functies van pastoor en rector wilde scheiden, stelde men de weldoener toen voor om het huis te bestemmen als weeshuis. Zo’n initiatief paste helemaal binnen Verkuijlens ideeën over naastenliefde en liefdadigheid.

Deze weldoener, een invloedrijke figuur binnen de Schijndelse samenleving, was in pension in het moederhuis en bewoonde daar twee grote kamers van de Kweekschool. Vanaf eind 1929 is het weeshuis tijdelijk bediend vanuit het moederhuis. Het huis werd vernoemd naar en toegewijd aan Petrus Donders. Op 5 november 1929 onthulde pastoor Donders officieel het beeld van ‘Peerke Donders’ in de voortuin. Het beeld was een geschenk van mejuffrouw Van der Putten.

Op 14 januari 1930 gaf de Bossche bisschop Mgr. Diepen verlof om het huis als dochterklooster van het moederhuis te aanvaarden en vanaf die datum gaan er ook zusters wonen. Het blijft als weeshuis in gebruik tot ca. 1956. In de periode 1930-1956 varieert het aantal weeskinderen van 29 tot 59, met een gemiddelde van rond de 40. Tijdens de oorlogsjaren waren er af en toe geen weeskinderen.

Op 10 mei 1940 haalden veel families hun kinderen tijdelijk naar huis. Tijdens de granaatweken in september-oktober 1944 wordt de pastorie van de Servatiusparochie zwaar getroffen. De zusters gaan met de weeskinderen tijdelijk naar Eersel en de pastoor, twee kapelaans en huishoudelijk personeel nemen hun intrek in het pand aan de Hoofdstraat. Ze blijven daar tot 7 mei 1947. In juli van dat jaar keren de weeskinderen weer terug.

Vanaf 1956 kreeg het weeshuis verschillende bestemmingen. In 1977 ondergaat het nog een verbouwing. In 1994 is het pand verkocht aan de gemeente Schijndel. Op 20 oktober, daags voor de verkoop, is het beeld van Petrus Donders al naar de tuin van het moederhuis overgebracht. Uiteindelijk heeft een particulier het voormalige weeshuis, een gemeentelijk monument, gekocht en in een gedeelte ervan een kledingzaak gevestigd.