In 1725 werd een cijnsregister voor Ginneken en Bavel aangelegd. In zo’n register staat vermeld wie de cijnsplichtigen waren, op wat voor grond of pand de cijns rustte, waar die gronden en panden gelegen waren, en de hoogte van de jaarlijkse uitkering.
Dit soort cijnsregisters zijn een rijke bron van informatie over personen, maar ook over veldnamen die in een bepaalde omgeving voorkwamen. Een nadeel: ze zijn vaak moeilijk te lezen voor de niet-ingewijde.
In mei 2010 was ik in de studiezaal van het BHIC bezig met een onderzoek naar de geschiedenis en ligging van een stuk gemene grond in Ginneken en Bavel met de naam Wervenschot, Kamerschot en Koppersheininge. Dit gebied werd later ook wel het Ginnekens- of Bavels Broek genoemd en het is niet uit te sluiten dat mijn familienaam aan dit gebied is ontleend.
Voor het onderzoek raadpleegde ik het Bavelse cijnsregister en ik heb toen met een digitale camera (bijna) alle pagina’s gefotografeerd. Vervolgens heb ik in eerste instantie de meest relevante pagina’s getranscribeerd, maar later besloten om het gehele register te bewerken. Om het zoeken eenvoudiger te maken volgde al snel een register van persoonsnamen en een van veldnamen. Eind 2011 was alles afgerond en ik stel mijn werk graag beschikbaar voor andere onderzoekers. Je kunt de drie documenten hier dan ook lezen en/of downloaden: - Transcriptie (PDF, 1,6 MB) - Register van persoonsnamen (PDF, 2,6 MB) - Register van veldnamen (PDF, 1,9 MB)
Mijn familie is afkomstig van Ginneken bavel. Door eerdere opzoekingen weet ik hun verblijfplaatsen. Wat me nu bezig houd is,of ze eigenaars waren,pachters,huurders van deze plaatsen . Of ze erfden van iemand.De laatsten rond 1870,zouden falliet gegaan zijn ,door een uitbraak van mond en klauwzeer. Hoe kom ik hier nu achter?
In dit cijnsboek ,gaat het over de eigenaars die cijns betalen ,of is die voor diegene die er woont/pacht?
Het besproken cijnsboek gaat over 1725,dit zou de beginperiode zijn dat ze zich vestigden te Ginneken. Ik vind verschillende Willemsen/Willemse. De generatie kwam van Meer. Het boek beschrijft ligging eerder vaag,verwijzend naar de aangrenzende buren.
de naam is Willemsen
Marilou Nillesen, namens BHIC
bhiczei op 6 juni 2014 om 11:01
Beste meneer Willemsen,
Mijn collega Annemarie heeft het cijnsboek van Ginneken en Bavel erop nageslagen. In de aanhef hiervan staat:
Met seer veele en groote moeijten
geformeerd en getrokken uijt
het groote cijnsboek door Mr.
Josias Eerhardt, Rentmeester
van de Domeijnen en ontvanger
van de erfgranen van den Heer
in de stadt en Baronnie van
Breda
Volbragt in den jaare
1725
Het gaat hier om de inning van erfgranen, die oorspronkelijk in natura zullen zijn betaald, maar later in een geldbedrag zijn omgezet. In dit cijnsregister in duiten en stuivers. Die betalingen van cijnzen waren bedoeld voor het pachten van ontgonnen gronden of geconfisceerde of onteigende landerijen van opgeheven kloosters. In elk geval waren de personen die in dit cijnsboek voorkomen geen eigenaars van de grond, maar pachtten zij de grond. Een soort pachtboeren.
De erfgranen waren een vorm van pacht uitgedrukt in graansoorten als rogge of gerst, die moesten worden omgerekend naar de daarvoor geldende prijzen op de markt van Thorn. Dit was een relatief klein kantoor en de
functionaris ervan werd ter onderscheiding ook wel ontvanger genoemd, in plaats van rentmeester. Daarmee was dit echter nog geen onbelangrijk ambt.
Verder kunt u via Digilegger in de studiezaal van BHIC op de locatie Den Bosch onderzoek doen naar de huizen en landerijen van uw familie en de notariële akten van aan-en verkoop inzien.
Voor de effecten van mond-en-klauwzeer op de plaatselijke dorpsgemeenschap van Ginneken en Bavel kan het beste het archief van het gemeentebestuur van Ginneken en Bavel bij het Stadsarchief Breda worden geraadpleegd.
Als er ooit een echt faillissement door de rechtbank is uitgesproken, kan onderzoek worden gedaan in de Rechtbank Breda 1838-1910 bij BHIC.
Hopelijk kunt u hiermee verder.
Veel succes ermee!
Dit soort cijnsregisters zijn een rijke bron van informatie over personen, maar ook over veldnamen die in een bepaalde omgeving voorkwamen. Een nadeel: ze zijn vaak moeilijk te lezen voor de niet-ingewijde.
