Wankel gezag. Dat kenmerkt het sinds 1960 van België onafhankelijke Congo. Het geeft ruimte voor opstanden. De door de Sovjet-Unie gesteunde Simba-opstand is het meest succesvol. De Simba’s of ‘leeuwen’ slagen er in korte tijd in om heel oostelijk Congo met de stad Stanleyville te veroveren. Talrijke katholieke en protestantse missieposten raken afgesloten van de buitenwereld.
Zo ook Dakwa, een missiepost van de Udense Kruisheren. Kruisheer Arnold Vervoort uit Zijtaart is hier sinds 1950 missionaris. De rebellen willen dat de missionarissen hun werk blijven doen. “Ze moeten de jeugd vormen, want die moet de plaats innemen van de Europeanen”. Samen met kruisheer Wim van Wetten en de Engelse ursuline Olive-Marie Bradley kan Vervoort zich vrij bewegen. Hij helpt de Simba’s zelfs nog om auto’s te repareren. In november nadert het nationale Congolese leger Stanleyville. Uitzinnige Simba’s vallen de missionarissen aan en mishandelen hen.
Smekend tussen beide mannen
Ondertussen starten de Belgen en Amerikanen ‘Operatie Dragon Rouge’. Als hun para’s op 24 november bij Stanleyville landen, breekt de hel los. De Simba’s roepen per radio op om alle blanken te vermoorden. Het lot van Dakwa is bezegeld. Simba’s sleuren Vervoort en Van Wetten uit de missiepost en slaan hen met geweerkolven en knuppels. Met gebonden handen worden ze op een brug gezet. Een pistoolloop tegen het hoofd geplaatst. Zuster Bradley werpt zich smekend tussen beide mannen. Ze wordt direct met speren doodgestoken. Vervolgens worden Vervoort en Van Wetten doodgeschoten en de lichamen in de rivier Bima geworpen. Dorpelingen begraven hen later bij de oprit van de brug.
Afschuwelijke nieuws
Het afschuwelijke nieuws is pas twee weken later in Zijtaart bekend. Het slaat in als een bom in de hechte gemeenschap. Talrijke gevluchte missionarissen uit Congo zijn op 16 december aanwezig bij de requiemmis voor Vervoort. Eén van hen vertelt: “Het verschrikkelijke is, dat er onder de rebellen die pater Vervoort hebben vermoord, verscheidene waren, die van hem lezen en schrijven hebben geleerd.” Zijtaart troost zich met de gedachte dat het dorp een missionaris-martelaar in haar midden heeft. Maar de Simba-opstand heeft de meest duistere kant van de mensheid laten zien. En de dood van honderdduizenden Congolezen en 156 katholieke missionarissen laat diepe trauma’s na. Het betekent het einde van het tijdperk van de oude missionering.
Op de foto hieronder zien we missionaris Vervoort, in het midden, tijdens een processie in 1949. De foto is afkomstig van Antoon Vissers die zelf ook op de foto staat; hij is het klein priestertje in het midden.
Dit verhaal verscheen eerder in Brabants Dagblad
