Oordeel zelf: tussen 1825 en 1831 trok er onder verantwoordelijkheid van de Gouverneur een flink aantal taxateurs of schattersdoor de hele provincie om alle gebouwde en ongebouwde eigendommen van een waardering te voorzien ten behoeve van de nieuwe grondbelasting die de regering wilde gaan instellen. Het vaststellen van de belastbare opbrengst was logischerwijze een van de meest heikele onderdelen van het hele kadaster- en belastingplan.
De taxateurs begonnen met het maken van een beschrijving van iedere gemeente. Zie hier wat ze over Huisseling en Neerloon te melden hadden in hun Tabel van klassificatie der grondeigendommen.
Algemeen
Ligging
De gemeente Huisseling c.a. ligt aan de rivier de Maas, 30 km ten noordoosten van ’s-Hertogenbosch, de hoofdplaats van het arrondissement.
Omliggende gemeenten
Huisseling grenst ten noorden aan Deursen c.a., Ravenstein en Niftrik (provincie Gelderland), ten oosten aan Wijchen en Balgoij (provincie Gelderland), ten zuiden aan het grondgebied van Herpen c.a. en ten westen aan het grondgebied van Deursen c.a.
Rivieren en beken
De rivier de Maas vormt de grens van deze gemeente met de provincie Gelderland. De beken die binnen het grondgebied van Huisseling c.a. stromen zijn niet meer dan sloten die tot uitwatering van de landerijen dienen.
Grote wegen en buurtwegen
Er zijn vier buurtwegen die, hoewel ze redelijk onderhouden zijn, in de winter door de overstroming van de Beerse Maas niet begaanbaar zijn.
Bodemreliëf
De bodem is vrij vlak.
Vruchtbaarheid van de grond
De grond is van een redelijk goede samenstelling en wordt zeer goed bebouwd. De lager gelegen gedeelten hebben vaak veel te lijden van het water en wel hoofdzakelijk door het gebrek aan een behoorlijke afwatering. De grond wordt meestal bebouwd in middelmatige en kleine percelen.
Landbouwproducten
De landbouwproducten zijn koolzaad, tarwe, rogge, gerst, spelt, haver, bonen, klaver, hooi, aardappelen, erwten, groenten en boomvruchten. In deze gemeente is erg weinig hakhout of opgaand geboomte.
Veeteelt
Er worden paarden gefokt voor de landbouw. Het aantal is meer dan genoeg voor eigen gebruik van de landbouwers, zodat er verschillende paarden buiten de gemeente worden verkocht.
Het gedeelte van de grasgewassen dat niet door de landbouwers van de aangrenzende gemeenten wordt gekocht, wordt verbruikt door het vee in de eigen gemeente.
Nijverheid en handel
De belangrijkste tak van nijverheid is de landbouw. Er wordt alleen handel gedreven in de verkoop van landbouwproducten en vee. Daarnaast worden er boter en andere voorwerpen, voor eigen gebruik van de inwoners, verkocht.
Gebouwen
De gemeente bestaat uit de hoofdplaats, die zowat op het midden van haar grondgebied is gelegen, en uit het gehucht Neerloon. De hoofdplaats telt ongeveer 50 huizen die min of meer goed gebouwd zijn. Het gehucht Neerloon bestaat voornamelijk uit woningen van landbouwers en arbeiders. De woningen van de twee eerste klassen zijn redelijk groot en goed gebouwd. De woningen van de overige klassen zijn kleiner of minder comfortabel ingericht.
Bevolking
De totale bevolking van de gemeente bedraagt 622 inwoners.
Ongebouwde eigendommen
Landbouwgronden
De landbouwgronden zijn in vier klassen verdeeld:
1e klasse: zachte, broze kleigronden, met een laag groeiaarde van 5 decimeter, gelegen op een waterdoorlatende ondergrond. Deze grond is erg goed geschikt voor de teelt van winter- en zomervruchten. De geschatte waarde per bunder is ƒ 44,00.
2e klasse: zachte kleigronden met een laag groeiaarde van 4,5 decimeter, gelegen op een enigszins vaste ondergrond. Ook deze grond is geschikt voor de teelt van winter- en zomervruchten. De geschatte waarde per bunder is ƒ 34,00.
3e klasse: kleigronden, vaster en harder dan die van de 2e klasse, met een laag groeiaarde van 3,5 decimeter. De gronden zijn gelegen op een vaste ondergrond en door goede bemesting redelijk geschikt te maken voor de teelt van winter- en zomervruchten. De geschatte waarde per bunder is ƒ 26,00.
4e klasse: vaste, harde kleigronden, met een laag groeiaarde van 2,5 decimeter. De gronden zijn gelegen op een vaste, harde ondergrond. Door de lage ligging van deze gronden zijn zij hoofdzakelijk geschikt voor de teelt van zomervruchten. De geschatte waarde per bunder is ƒ 18,00.
Tuinen
1e klasse: beplant met enkele vruchtbomen. In deze tuinen kunnen door goede verzorging hoofdzakelijk grove, maar ook enkele fijne groenten geteeld worden. Deze groenten worden gedeeltelijk op de markt in Ravenstein verkocht. Het grootste gedeelte van de opbrengst echter wordt verbruikt door de huishoudens van de winkeliers en voornaamste landbouwers. De tuinen zijn gelegen op gronden van de 1e en 2e klasse landbouwgrond. De geschatte waarde per bunder is ƒ 55,00.
2e klasse: deze tuinen zijn gelegen op gronden van de overige klassen landbouwgrond. Hierin worden alleen grove groenten geteeld die weinig zorg nodig hebben. Deze groenten worden verbruikt door de huishoudens van de landbouwers en dagloners. De geschatte waarde per bunder is ƒ 44,00.
Boomgaarden
1e klasse: beplant met goed groeiende appel-, peren-, kersen- en notenbomen. Ze zijn gelegen op gronden van de 1e en 2e klasse landbouwgrond. Geschatte waarde per bunder is ƒ 55,00.
2e klasse: gelegen op gronden van de overige klassen landbouwgrond, waardoor de appel-, peren-, noten- en kersenbomen ook minder goed groeien dan die van de 1e klasse boomgaarden. De geschatte waarde per bunder is ƒ 44,00.
Hooilanden
1e klasse: kleigronden gelegen aan de rivier de Maas, waardoor zij in de winter worden overstroomd en vruchtbaar gemaakt. Deze klasse levert goed en veel hooi op dat gedeeltelijk in de omliggende gemeenten wordt verkocht. De geschatte waarde per bunder is ƒ 70,00.
2e klasse: ook deze hooilanden zijn kleigronden, gelegen aan de rivier de Maas. Maar door de hoge ligging van deze gronden worden deze minder overstroomd en zijn daardoor minder vruchtbaar. Zij leveren goed en voedzaam hooi op, maar wél minder dan de 1e klasse. Ook dit hooi wordt gedeeltelijk buiten de gemeente verkocht. De geschatte waarde per bunder is ƒ 56,00.
Weilanden
1e klasse: kleigronden die meestal op landbouwgrond van de 2e klasse zijn gelegen. Deze gronden leveren goed en voedzaam gras op voor het vee. De geschatte waarde per bunder is ƒ 32,00.
2e klasse: kleigronden, die ook een goed en voedzaam gras leveren voor het vee, echter minder overvloedig. In de winter worden deze gronden overstroomd. De geschatte waarde per bunder is ƒ 26,00.
3e klasse: kleigronden, die door hun lage ligging redelijk maar weinig voedzaam gras voor het vee opleveren. Ook deze gronden worden in de winter overstroomd. De geschatte waarde per bunder is ƒ 18,00.
4e klasse: kleigrond die met zand vermengd zijn en door hun lage ligging een zuur met waterplanten vermengd gras opleveren. Deze gronden worden vaak in de zomer door het heidewater overstroomd. De geschatte waarde per bunder is ƒ 12,00.
Hakhout
1e klasse: goed beplant met goed groeiende eiken- en wilgenbomen en gelegen op gronden van de 3e klasse landbouwgrond en weiland. Ze worden om de 4 jaar gekapt. De geschatte waarde per bunder is ƒ 20,00.
2e klasse: spaarzaam beplant met slecht groeiende wilgenbomen, die om de 5 á 6 jaar gekapt worden. Ze liggen langs de wegen op lage, uitgegraven gronden. De geschatte waarde per bunder is ƒ 3,00.
Opgaand geboomte
Het opgaand geboomte bestaat uit goed groeiende wilgen en witbomen, hoofdzakelijk gelegen langs de wegen. De geschatte waarde per bunder is ƒ 20,00.
Dijken
De dijken zijn beplant met enkele noten- of wilgenbomen. Ze worden voor het grootste gedeelte door het vee beweid. De geschatte waarde per bunder is ƒ 20,00.
Moerassen
Lage, moerassige waterplassen, die bij extreme droogte wat rouweling of strooisel opbrengen. De geschatte waarde per bunder is ƒ 1,00.
Water
Water dat als drinkplaats voor het vee dient. Dit wordt geschat naar de waarde van de naastgelegen gronden.
Veer
Er is een voetveer van Neerloon naar Niftrik, dat is geschat op ƒ 10,00.
Overig water
Waterkolken, die door dijkdoorbraken zijn ontstaan en niets opleveren, zijn geschat op ƒ 0,25.
Gebouwde eigendommen
Huizen
Vanwege de onderlinge verschillen zijn de huizen in deze gemeente verdeeld in 9 klassen. Over het algemeen worden de huizen door de eigenaren bewoond. De huizen zijn onderverdeeld naargelang de gefingeerde huurwaarde die daaraan is toegekend, al naar gelang grootte, ligging en de staat van onderhoud.
De 1e, 2e, 3e en 4e klasse bestaan uit huizen van winkeliers en de voornaamste boerderijen.
Representatief voor de huizen van de 1e klasse met een huurwaarde van ƒ 66,00 is Sectie B 113, eigendom van D. Bijl.
Representatief voor de huizen van de 2e klasse met een huurwaarde van ƒ 54,00 is Sectie B 340, eigendom van G. van den Bogaard.
Representatief voor de huizen van de 3e klasse met een huurwaarde van ƒ 36,00 is Sectie A 195, eigendom van H. Bruijsten.
Representatief voor de huizen van de 4e klasse met een huurwaarde van ƒ 27,00 zijn Sectie A 161, eigendom van A. Kerkhof en sectie B229, eigendom van de weduwe M.W. Kocken.
De 5e, 6e, 7e en 8e klasse bestaan uit woningen van ambachtslieden, kleine boerderijen en woningen van dagloners.
Representatief voor de huizen van de 5e klasse met een huurwaarde van ƒ 21,00 zijn Sectie A 194, eigendom van de kinderen van J. van den Bogaard en sectie B 556, eigendom van W. Willems.
Representatief voor de huizen van de 6e klasse met een huurwaarde van ƒ 15,00 zijn Sectie A 218, eigendom van de weduwe H. Schuurs en sectie B 608, eigendom van M. Hormens.
Representatief voor de huizen van de 7e klasse met een huurwaarde van ƒ 9,00 is Sectie B 629, eigendom van H. van der Ven.
Representatief voor de huizen van de 8e klasse met een huurwaarde van ƒ 6,00 is Sectie A 404, eigendom van J. Sniders.
De 9e klasse bestaat uit hutten die tot schuilplaats van de allerarmsten dienen.
Representatief voor de huizen van de 9e klasse met een huurwaarde van ƒ 3,00 is Sectie B 423, eigendom van P. de Bruin.
Gedaan en gesloten te ‘s-Hertogenbosch,15 januari 1832.
De schatter, P. Hagoort.
De controleur, Fr. van Bijlandt.
