skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Lisette Kuijper
Lisette Kuijper Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Lisette Kuijper
Lisette Kuijper Bhic

"Ik wens dat mijn stoffelijk overschot wordt verast"

Heeft één van je voorouders zich vóór 1955 laten cremeren? Het klinkt gek, maar officieel is er dan een strafbaar feit gepleegd. Want pas halverwege jaren vijftig komt er een wetswijziging die cremeren legaliseert. Maar ook dan moet je nog een speciaal codicil invullen waarin je toestemming geeft dat je lichaam wordt verbrand. Tijdens zijn onderzoek stuitte Wilbert Steenbakkers op een dergelijk 'wilsbeschikking tot crematie'. Ook mevrouw Van Megen-Seelen komt ook een aantal indrukwekkende exemplaren tegen.

Het lijkt nu misschien zo vanzelfsprekend maar dat je ervoor kunt kiezen na je dood gecremeerd te worden, is nog niet zo heel onbetwistbaar. De 'Vereeniging tot Invoering der lijkverbranding in Nederland' wordt in 1874 in het leven geroepen door een clubje heren van stand. Dat is behoorlijk tegen de tijdgeest in, want een pauselijk decreet uit 1886 verbiedt crematie voor katholieken. Het duurt nog tot 1914 voordat de eerste crematie in Nederland plaatsvindt. Dan wordt het lichaam gecremeerd van hoofdbestuurslid van deze vereeniging voor lijkverbranding, C.J. Vaillant. Van deze gebeurtenis wordt een proces-verbaal opgemaakt omdat cremeren nog wel wettelijk verboden is. Maar vervolging blijft uit en deze vorm van verassen wordt gedoogd.

Sporen van misdrijf?

Het duurt echter nog tot 1955 voordat er een wetswijziging komt die cremeren legaliseert. Dan nog is het niet gelijkgesteld aan begraven. Zo moet je een speciaal codicil tekenen waarin je zelf aangeeft dat je wil dat je lichamelijke overschot wordt verbrand. Of zoals we lezen op de beschikking van Detlef Peter Iversen uit Boxtel: "Ik wens dat mijn stoffelijk overschot wordt verast". Overigens wordt dan ook nog een tweede lijkschouwing voorgeschreven, omdat de overheid bang is dat een crematie eventuele sporen van een misdrijf zou uitwissen.

De katholieke kerk besluit in 1963 dat voor katholieken niet langer verplicht is zich te laten begraven. Een nieuwe wetswijziging in 1968 stelt begraven en cremeren bijna gelijk, want de tweede lijkschouwing blijft - tot 1991 - van kracht. In 2003 vinden voor het eerst meer crematies dan begrafenissen plaats. Inmiddels kiest zestig procent van de Nederlanders voor cremeren. 

In de Burgerlijke Stand overlijden Valkenswaard 1961 (1299-4389) stuitte mevrouw Van Megen-Seelen op de onderstaande briefjes. Duidelijk is dat je lid moet zijn van de vereniging om een dergelijke wilsbeschikking te kunnen uitvaardigen.

Daaronder is goed te zien hoe de briefjes zijn toegevoegd aan de overlijdensaktes. 

 

 

Met dank aan Wilbert Steenbakkers en mevrouw Van Megen-Seelen voor deze tip! Ben je tijdens je onderzoek iets moois. opvallends of ontroerends tegengekomen? Laat het ons weten! 

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.