skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Vincent van de Griend
Vincent van de Griend Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Vincent van de Griend
Vincent van de Griend Bhic

Jochem de Wild: een Udense held nader bekeken

Eén vermelding in een doopboek was voldoende om van Jochem de Wild een Udense held te maken, naar wie in 1977 zelfs een straat in Volkel is vernoemd. Tot nu toe was verder niets bekend van de man die in 1635 de Udense kerk van verwoesting door de Kroaten wist te behoeden. Hoogste tijd voor nader onderzoek.

Na zijn relaas over de Kroatische wreedheden in Volkel eind oktober 1635 schrijft de Udense pastoor het volgende: hijer tot Uden so heeft den capiteijn gewesenen Joachim die Wilde den kerckhoff met ettelijcke huijsloeij noch in gehouden. Oftewel: een grote groep Udenaren onder leiding van ene Joachim die Wilde was erin geslaagd om de Udense kerk voor plundering te behoeden. Of zij ook de rest van het dorp wisten te beschermen is overigens maar zeer de vraag.

Tot nu toe was er verder niets bekend over deze Jochem de Wild. Maar als je de beschikbare bronnen goed bekijkt, is er best nog behoorlijk wat informatie over hem te vinden. De eerste vermelding van Joachim de Wilde in het Udense dateert van 1628, wanneer hij als doopgetuige optreedt. Vervolgens kwalificeert een akte uit Lith van 1630 hem als wonende inden dorpe van Uden. Zijn vader blijkt Christiaen te heten. Vanaf 1638 wordt hij vermeld als vorster of richterbode van Uden, een functie die hij waarschijnlijk tot aan zijn dood heeft vervuld. Ongetwijfeld heeft zijn optreden tegen de Kroaten in 1635 bijgedragen aan zijn benoeming tot vorster.

Jochem was niet afkomstig uit Uden. Voor het eerst komen we hem in de bronnen tegen in 1617, niet in Uden, maar in Lith, waar hij dan een huisplaats aan de bandijk koopt. In de schepenprotocollen van Lith en Lithoijen komt hij daarna nog vaker voor als eigenaar van onroerend goed ter plaatse.

Maar ook Lith was niet zijn plaats van herkomst. Een attestatie die hij in 1630 voor schepenen van Uden liet opstellen en die in het schepenprotocol van Lith wordt bewaard, wijst ons de weg naar Jochems geboorteplaats. In die akte wordt hij namelijk Joachim de Wildt van Geijlkercken genoemd.

Klik om de hele akte te zien

Het lijkt er dus op dat hij uit het Duitse Geilenkirchen afkomstig was. Dat vormt dan misschien ook een verklaring voor de kwalificatie capiteijn gewesenen in het doopboek (dat hij kapitein van het Udense gilde was, zoals in het artikel van Spapens wordt beweerd, is nergens op gebaseerd). Was Joachim als huurling in de Nederlanden terechtgekomen en daar blijven ‘hangen’? En was het juist zijn militaire expertise die de Udense kerk wist te redden? Dat Jochem contacten in militaire kringen had, blijkt in ieder geval ook uit het feit dat ene Cappiteijn Gijel liggende te Grave in 1638 getuige was bij de doop van Jochems zoon Corstiaen.

Inmiddels (december 2019) weet ik dankzij een nieuwe archiefvondst meer over die militaire carrière van De Wild.

Jochem was (waarschijnlijk na een eerder huwelijk) getrouwd met Elisabeth Hendricks. Uit hun huwelijk werden tussen 1636 en 1651 acht kinderen geboren. Jochem overleed tussen 1654 en 1657. Elisabeth, in 1660 hertrouwd met chirurgijn mr. Sebastiaen Moxis, werd op hoge leeftijd op 5 augustus 1709 in Uden begraven. Een nakomeling en naamgenoot, mr. Joachim de Wildt, was rond 1700 in Uden werkzaam als chirurgijn.

Reacties (7)

Gerard H.A.A. de Bie
Gerard H.A.A. de Bie zei op 8 juni 2017 om 17:14
Geilenkirchen was toen misschien óók al een legerplaats want nu is er nabij deze plaats (nog steeds) een NAVO-steunpunt gelegerd.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Geilenkirchen
Maurice zei op 8 juni 2017 om 18:49
Je zou aan een historicus moeten vragen hoe de Dertigjarige Oorlog een invloed op het gebied rond Uden had. Die Kroatische huurlingen kwamen waarschijnlijk uit die oorlog vandaan (Wallenstein had ze graag in de gelederen, maar was het jaar daarvoor vermoord). In die tijd zijn er gebieden geweest waar veel geplunderd werd. Lag Uden in een gebied dat juist veel van die religieuze oorlog meekreeg, omdat het aan een Duitse koninkrijkje gelieerd was? Dat zou op zich wel opvallend zijn omdat de laatste stuipen van de Tachtigjarige Oorlog aan de gang waren en de Dertigjarige Oorlog juist zijn Franse fase in ging (Frankrijk en de Republiek vielen daarbij Spanje in de zuidelijke Nederlanden aan). Met andere woorden: Nederland had zijn handen al vol aan zijn eigen oorlog, dus wat deed een 'Duitse' soldaat hier?
Luciën Bressers
Luciën Bressers zei op 8 juni 2017 om 19:41
Dankzij Martien van Asseldonk van de site oudzijtaart.nl weten we dat er in het najaar van 1635 enkele uit Uden afkomstige personen in Veghel worden ingeschreven in het begraafboek. "Ze zijn uit Uden naar hier gevlucht , vanwege wrede rondtrekkende soldaten van de keizer ..." staat erbij.
Jochem de Wild zei op 26 juni 2017 om 12:41
Bedankt voor dit verhaal! Als kind van een jaar of 10 kwam ik achter het bestaan van een straat die mijn naam droeg. Mijn moeder is destijds nog gaan informeren bij de gemeente Uden over de herkomst van deze naam. Ze wisten haar eigenlijk niets te vertellen hierover.
Gerry Verkuylen zei op 12 september 2017 om 23:00
Jochem de Wild die tegen de Kroaten vocht. Laat nu de Jochem de Wildstraat tegenover de Kroatenstraat in Volkel liggen.
Ik woon zelfs in de Kroatenstraat.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 13 september 2017 om 14:51
Degenen die in Uden de straatnamen bedachten, waren uitzonderlijk historisch onderlegd ! Bedankt voor je leuke reactie Gerry.

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.