Juvenaat Sint Willibrord in Deurne

Op dit internaat zaten jongens die pater en missionaris wilden worden. Dat waren er tijdens het rijke roomse leven heel veel. Kenmerkend voor het Nederlands katholicisme toen was de grote deelname aan de wereldwijde katholieke missie. Enthousiasme voor zo'n leven werd bij de roomse jeugd aangewakkerd door stichtelijke kinderboeken en tijdschriften. Ook verhalen van een oom of neef die missionaris was, inspireerde veel jongens. Voor anderen had het kostschoolleven aantrekkingskracht als welkome plek van rust vergeleken met hun ouderlijk huis. Of het was de enige mogelijkheid om verder te leren, bij gebrek aan alternatieven in de nabije omgeving.

Het onderwijs dat de jongens op het Missiehuis volgden was van een gymnasiaal niveau. Je zat op een 'juvenaat' en je was 'juvenist', zoals dat officieel heette. Juvenaten waren vooropleidingen voor jongens die kloosterling wilden worden. Ze telden zes klassen en je ging bijna altijd 'intern'. Je ouders moesten betalen voor kost en inwoning. Dat kostgeld was voor religieuzen een belangrijke inkomstenbron en een selectiemiddel. Je kind naar de paters sturen was niet goedkoop. Net als op andere internaten geleid door paters - die anders dan broederinternaten toch vaak een deftiger status hadden - zaten ook hier waarschijnlijk vooral jongens uit meer welgestelde gezinnen.

Op het juvenaat zouden de paters van jou een nette jongen maken. Zo beloofden zij in wervingsfolders. Je werd in een groep geplaatst, die onder leiding stond van een broeder (misschien ook weleens een ouderejaars) en dan begon je ontgroening. De internen kwamen terecht in een afgeschermde, strikt hiërarchische wereld, waar er alles aan werd gedaan om jou een kuise, sobere en gehoorzame houding bij te brengen. De dagen begonnen vroeg en alles deed je samen: slapen, wassen, bidden, balkenbrij eten in de kantine, gymnastiek of voetballen op het nabijgelegen veldje... En natuurlijk iedere morgen met z’n allen door die lange gangen met tegeltjes aan de muur naar het klaslokaal.

Het docentencorps van het Missiehuis bestond vooral kloosterlingen maar ook enkele leraren van buitenaf. Zij gaven de gebruikelijke vakken zoals Nederlands, Frans, Duits, klassieke talen, aardrijkskunde, geschiedenis en tekenen. Je kreeg muziekles in de kloosterkapel (zingen, blokfluit) en natuurlijk was er veel aandacht voor godsdienste vorming. Tijd om te ontspanning was er ook, bijvoorbeeld bij de postzegel- of fotoclub van de paters.

Aan deze clubjes blijken heel uiteenlopende herinneringen te bestaan, net als aan het leven op de kostschool in het algemeen - ook onder degenen die in dezelfde klas zaten. Het hing er maar vanaf welke groepsleider je had. De ene oud-leerling zal positiever terugkijken en zich het goedlachse van de man herinneren en het luisterend oor. Terwijl jij misschien wel in de groep zat van een notoire scherpslijper, iemand die vooral tucht en routine hoog in het vaandel had en bij wie je niet zomaar wegkwam met wat kattenkwaad.

In 1981 ging het internaat dicht. Hoe kijk jij terug op jouw verblijf bij de paters? Of was je een van de externen (leerlingen die gewoon thuis bleven wonen), in de periode dat de paters een mavo, havo en atheneum hadden? Deel hieronder jouw herinneringen.

Foto's

Klassenfoto 1962-1963 met pater Ade de Boer als klassenleraar (bron: Deurnewiki.nl)

Paters voor de ingang van het Missiehuis Sint Willibrord te Uden (bron: collectie BHIC, id.nr. UDE1878)

Bronnen

Bert Bijnen en Gerard Jansink, 1954-2004: 50 Jaar Missiehuis St. Willibrord Deurne. Huis met een Missie (Deurne 2005).

Website Deurnewiki.nl, lemma: St. Willibrord Internaat