Kasteel Maurick

Na Kathelijne komt het kasteel in handen van Godschalck van Roesmont (1429-1443). In 1464 wordt de familie Heym eigenaar en daarmee begint een periode, waarin het gebouw tamelijk lang binnen dezelfde familie blijft: de familie Heym blijft ruim twee eeuwen op Maurick, van 1464 tot 1681.

De familie Van Beresteyn blijft ruim 200 jaar: van 1681 tot 1884. En de volgende eigenaar, de familie Van Lanschot, houdt het ruim een eeuw vol. In de jaren 1990 wordt het kasteel verkocht aan een exploitatiemaatschappij. Sinds 2007 (zie reactie hieronder) is het kasteel in handen van het Monumentenfonds Brabant. 

De oudste, nog bestaande delen van het kasteel dateren uit de tweede helft van de vijftiende eeuw. Hoewel al eeuwenlang het woord “kasteel” gebruikt wordt voor Maurick, moeten we daarbij niet denken aan een verdedigbaar adellijk woonhuis.

De muren van het huidige Maurick zijn namelijk nergens dikker dan 60 centimeter, en dat maakte het kasteel al naar vijftiende-eeuwse maatstaven ongeschikt als effectief verdedigingsmiddel. Het is dus meer een adellijk huis, dat status wilde uitstralen door zijn omgrachting, (ophaal)brug en torentjes (met schietspleten).

Maurick op zich is wel veel ouder, en men neemt dan ook aan dat er vóór het huidige kasteel wel degelijk sprake is geweest van een versterkte plaats op een van de eilandjes in de Dommel. Waarschijnlijk was dat niet op de huidige plek, die eerder als voorburcht gediend zal hebben. Vermoedelijk tussen 1443 en 1464 is men met de bouw van het huidige kasteel begonnen.

In 1464 kocht Goessen Heym, rentmeester van ’s-Hertogenbosch, het goed Maurick. Hij overleed al in 1471. Via zijn weduwe kwam het in 1485 bij Jan Heym terecht. Deze Jan Heym was hoogschout van Den Bosch, dat wil zeggen de topambtenaar van de hertog in stad en meierij.

Na zijn dood in 1521 betrok Aart Heym, zijn zoon, het kasteel. In 1548 moest hij zijn huis verdedigen tegen de Gelderse krijgsheer Maarten van Rossem en diens bende. De grafsteen van Aart Heym werd in de 19e eeuw in brokken teruggevonden onder het puin van de afgebroken Pieterskerk en is daarna ingemetseld in de zijgevel van een van de bijgebouwen.

Maurick speelde ook een rol in het strijdrumoer van de Tachtigjarige Oorlog. Niet als fort, wel als hoofdkwartier van de prinsen van Oranje bij hun pogingen de stad Den Bosch te veroveren. Prins Maurits probeerde dat tussen 1594 en 1622 maar liefst vijf keer (vergeefs overigens).

In 1601 en 1603 vestigde hij zijn hoofdkwartier op Maurick, dat in deze jaren eigendom was van het echtpaar Marie Heym en Aart Heym, die achterneef en -nicht van elkaar waren. Pas in 1629 lukte het Frederik Hendrik, waar zijn halfbroer niet in geslaagd was: de inname van Den Bosch. Tijdens het beleg verbleven de prins en zijn staf op Maurick.

In 1681 kocht Jacolina Bruwart, weduwe van Christiaan van Beresteyn, het kasteel. De Van Beresteyns zouden Maurick tot 1884 in bezit hebben. In dat jaar werd het bij een openbare verkoping aangekocht door Augustinus van Lanschot. Van Lanschot begon vrijwel meteen met een uitgebreide restauratie, onder leiding van architect L.C. Hezenmans, die het uiterlijk van het huidige kasteel heeft bepaald.

In het TV-programma De Wandeling van Omroep Brabant doen wandelaar René en zijn cameraman Johan kasteel Maurick aan. Bekijk hier aflevering 12 van seizoen 1 (1998/1999) van De Wandeling.