In december sturen we kerstkaarten om elkaar het beste toe te wensen. In 1944 was dat niet anders, alleen waren veel geadresseerden toen soldaten “in den vreemde”.
Fotograaf: B.J. Gloster. Public Archives of Canada (bron: Collectie gemeente/Stadsarchief Oss)
Het is december 1944. Operatie Market Garden is vastgelopen en sinds vorige maand is er een min of meer stabiel front tussen de Duitse bezetters en de geallieerde bevrijders ontstaan. Het loopt grotendeels langs de Maas, met een uitstulping via Nijmegen naar de Nederrijn bij Heteren.
Het zuiden van Nederland is dus bevrijd, al is de oorlog voor de bevolking juist nu goed voelbaar. Het gevaar is niet ver weg en er is gebrek aan kleding, brandstof en voedsel. En, niet te vergeten, aan transport- en communicatiemiddelen. De behoeften van de legers gaan immers voor. Het is nog een strenge winter ook! Maar het besef dat men bevrijd is maakt het veel draaglijker.
Fotograaf: B.J. Gloster. Public Archives of Canada (bron: Collectie gemeente/Stadsarchief Oss)
Het Canadese Eerste Leger had sinds eind september hard gevochten langs de Schelde, in het westen van Noord-Brabant en in Zeeland. In grote getale zijn troepen betrokken bij de bewaking van het front langs de Maas tot aan Walcheren toe. En al is het relatief rustig, de dreiging van een Duitse aanval is steeds aanwezig.
Op de foto’s zien we mannen van het Pioneer Corps kerstpost voor de Canadese troepen uitladen bij het 2nd Canadian Army Post Office aan de Eikenboomgaard in Oss. Brieven en pakketten die de soldaten zeker gebruikt zullen hebben om zich even een beetje te ontspannen. Om even met heimwee terug te denken aan de kerstdagen thuis.
De commandant van de 4th Division praat met een groep Nederlandse kinderen tijdens een kerstfeest in het hoofdkwartier in Vught.
Als je als Canadees geluk hebt, dan ben je bij burgers ingekwartierd. Net als veel van je kameraden laat je zo’n gezin meeprofiteren van het voedselpakket dat je van “thuis” ontving. En voor de kinderen organiseer je met je eenheid misschien een kerstviering, zoals hier in het Canadese hoofdkwartier in Vught.
Op 8 februari 1945 ging de strijd in alle hevigheid verder, met de geallieerde aanval op het Rijnland.
Foto’s Oss: B.J. Gloster. Public Archives of Canada (bron: Collectie gemeente/Stadsarchief Oss) Foto Vught: CIOD, Collectie BHIC
Dit is een mooie verhaal maar dit hebben niet zo mee gemaakt. Wij zaten bij een oom in de schuilkelder en kwamen er niet uit. We waren blij dat we waren bevrijd waren. Toen kregen van de Engelsen snoep, chocolade daar waren we blij mee.
Joop Geevers
zei op 1 december 2015 om 11:27
VRAAG van Joop Geevers aan Margot America c.q. Mariet Bruggeman:
9 jaar later werd ik vanuit de Generale Staf in Den Haag overgeplaatst naar de nieuwe GS-Afd.Zuid o.l. lt.gen.Warringa met chef-staf Kolonel de Fevre de Montigny.
Onze werkkamers waren in het eerdere SS-HK van kamp Vught. Geslapen werd in de SS-manschappenkazerne van het kamp Vught.
VRAAG: was daar (of waar elders) in 1944 het HK van de Canadezen ? ?
In dat najaar 1952 maakte ik -naaast de deur- de OPSTAND van de in het kamp geplaatste Molukkers mee. Met een net op tikjd geredde predikant, die zij aan het ophangen waren.
Enkele maanden later kwam de WATERSNOOD qua werk ook over ons heen.
In 5 dagen en nachten had ik geen tijd om te slapen op de snel in mijn werkkamer geplaatste stretcher. Omdat wij in Vught de leiding hadden van de militaire reddingsoperaties op de eilanden Zeeland/Z-Holland.
Benieuwd of U een antwoord heeft op mijn vraag naar de plaats van het Canadese HK in Vught.
Vriendengroet van Joop Geevers.-
Albert van der Cruijsen
zei op 1 december 2015 om 12:30
Van september 1944 / februari 1945 was bij ons thuis in Mill ongekwartierd een Canadese arts met een verpleger en chauffeur. Soms werden er Nederlandse slachtoffers c.q patiënten behandeld . Mijn zus en ik zaten op de MULO en werden dan ingeschakeld als tolk. Waren het vrouwen dan werd mijn zus ingeschakeld als tolk en waren het mannen dan werd ik ingeschakeld. Op zekere dag was een oudere man, de heer Waggelmans uit Sint Hubert, aangereden door een gevechtswagen ter behandeling binnen gebracht. Na te zijn behandeld kon hij met een ambulance jeep maar huis gebracht worden en ik werd als 14 jarige gevraagd om mee te gaan, maar daarvoor was speciale vergunning verleend worden, want het was verboden burgers in militaire voertuigen wegens het gevaar van plaatselijke sluipschutters. Aan het voorval moet ik denken als ik tussen Sint Hubert en Haps de "Waggelmansweg" passeer, waar het slachtoffer werd afgeleverd. Omstreeks februari werd het onderdeel overgeplaatst naar Schaijk/Reek en ben ik nog een paar keer per fiets op bezoek geweest tot dat het onderdeel zonder aankondiging was vertrokken. Na de oorlog hebben mijn zus en ik nog enige tijd gecorrespondeerd met de verpleger.
Albert van de Cruijsen
Margot America
bhiczei op 1 december 2015 om 16:53
Vele herinneringen komen naar boven bij dit verhaal. Joop ik zal kijken of iemand jouw vraag kan beantwoorden over de plaats van het Canadese Hoofdkwartier in Vught. Hartelijke groet, Margot
Hanneke van der Eerden
bhiczei op 2 december 2015 om 12:54
Joop, we hebben het nagezocht. Het hoofdkwartier van de Canadezen was in Kamp Vught en het zou zo maar kunnen dat jullie werkplek het voormalige HK van deze Canadezen is geweest. Maar we durven het niet heel zeker te stellen. Je kunt je vraag ook eens voorleggen bij het Nationaal Monument Kamp Vught http://www.nmkampvught.nl/
Groet, Hanneke
Joop
zei op 2 december 2015 om 14:01
Bedankt Hanneke, Brabantse vriendengroet van Joop.-
Joop
zei op 2 december 2015 om 14:33
aan Riny Koks-Koppens; hebben jij en ik ons ooit niet een 2-tal jaren ror gewerkt aan het realiseren van een NGV-boek ? Dat na overdracht van mij op een (roen) floppy disc pas 10 jaar later uitkwam onder nauwelijks vermelden van dat ongelooflijk vele wwerk. Dat ik door de verlamming van mijn middenrif in het Anna-zhs in Geldrop moest staken.
Hopelijk gaat het je nu beter dan in 1944 met de chocola e.d.
Vriendelijke Brabantse groeten van Joop Geevers j.geevers@onsnet.nu
Ric van Wulfften Palthe
zei op 14 februari 2016 om 13:59
Hallo, ik ben op zoek naar een seminarie in Vught n.a.v. het boek "Battalion" van Alastair Borthwick, waarin staat: "From the Ardennes we we went north on 19th January to rest at Weelde and Poppel on the Belgian side of the Dutch frontier, and from there moved back to our old billets in the seminary at Vught on the 23rd. We remained in Vught until 8 February, and went then to Beers, ready to attack next day." Ze hadden er dus al eerder ingekwartierd gezeten. "Ze" is de 152e Infantry Brigade van de (Engelse) 51e Highland Division, waaraan mijn vader als tolk was uitgeleend.
Marilou Nillesen
bhiczei op 15 februari 2016 om 11:17
Ric van Wulfften Palthe
zei op 16 februari 2016 om 14:47
Dank je wel Marilou, maar dat had ik al in een eerder stadium gevonden, maar daar ontbreekt iedere verwijzing naar een Engelse inkwartiering.
Dat heb ik echter wel gevonden bij het Groot Seminarie, maar dat ligt in Haaren en 4,8km van (Nieuw) Sparrendaal. Voor die tijd, waarin ze waarschijnlijk vrij nauwkeurig met kaarten en plaatsaanduidingen omgingen. lijkt me dat niet erg waarschijnlijk, dus vandaar mijn vraag hier.
Kun je je idee wat waarschijnlijker maken cq onderbouwen. Ik weet absoluut niet hoe dat toen toeging met inkwartieringen/vorderingen. Werden die op het stadhuis geregistreerd? De katholieke kerk is nogal goed in archiveren, dus misschien heeft de abt/prior daar iets over bijgehouden? Iemand zal toch wel geld gehad hebben voor die inkwartiering?
M.vr.gr.Ric
Yvonne Verstappen
bhiczei op 18 februari 2016 om 11:50
Dag Ric, mijn collega Marilou vroeg me om eens op zoektocht te gaan naar een antwoord op je vraag. Ik heb gevonden dat Sparrendaal tussen ca. midden november 1944 en 3 juli 1945 diende als rust- en halteplaats voor Canadese, Schotse en Engelse divisies. Dit stond in het artikel ‘De paters van Sparrendaal in Vught: de eerste vijftig jaar (1899-1949)’ van F. Jansen in de Vughtse Historische Reeks (1997). Dit zou goed overeenkomen met jouw info dat de 51st Highland Division al eerder in het seminarie was gehuisvest. In stukken over inkwartiering van de gemeente Vught (toegang 5131, inv.nrs. 2721, 2723-2724) heb ik alleen informatie gevonden over particulieren die soldaten huisvestten. De inkwartieringen werden inderdaad geregistreerd door de gemeente, de afdeling bevolking en werden betaald door de staat.
Waar je wellicht nog wat meer informatie kan vinden is in het boek ‘The 51st Highland Division in Brabant’ in de Collectie Haaren (toegang 5227, inv.nr. 72):
Verder zou je nog kunnen kijken in het archief van de gemeente Vught (toegang 5131) over afgewerkte vorderingen van roerende goederen door de geallieerde troepen, 1945-1946 (inv.nr. 2662):
Ik hoop dat je met deze info meer duidelijkheid hebt.
Ric van Wulfften Palthe
zei op 18 februari 2016 om 20:13
Yvonne, dank je wel, ik ga jullie studiezaal zeker een bezoekje brengen om die 2 bronnen te raadplegen. In het eerder vermelde boek "Battalion" vond ik nog een verwijzing in begin hoofdstuk 17, nadat de Engelsen op 2-12-1944 net uit een grote geallieerde rustplaats ("Island") vlak onder Nijmegen naar het Zuiden gaan: "We had been lying back at Vught since we left the Island, billeted in a large and ugly seminary,....". Dat lijkt me bevestigend genoeg.
Ik herinner me nu opeens dat militairen inderdaad bij burgers ingekwartierd werden: foto's van mij (1,25jr met een Schotse? soldatenmuts met pompoen erop) voor ons huis in Eindhoven met 3 militairen eromheen.
M.vr.gr.Ric
van Kaathoven
zei op 7 april 2016 om 23:01
Volgens mij was het Canadese Hoofdkwartier gevestigd in gebouw Schoonveld aan de Van de Pollstraat in Vught.
vriendelijke groet
Peter
Albert
zei op 8 april 2016 om 13:01
Ik las in het bericht van 14 februari 2016 : We remained in Vught until 8 February, and went then to Beers, ready to attack next day.". De plaats Beers ligt net als Mill in het Land van Cuijk. Zoals ik eerder schreef waren in Mill in de periode September 1944 tot februari 1945 Canadezen ingekwartierd en de plaats Beers, thans gemeente Cuijk en St. Agatha, ligt slechts op vijf kilometer afstand en in die plaats zullen dus ongetwijfeld ook Canadezen ingekwartierd zij.
Met vriendelijke groet,
Ric van Wulfften Palthe
zei op 12 april 2016 om 19:52
Beste Albert, dank voor je bericht. Ik ben echter op zoek naar het HQ van de 51 Highland Division, Engelsen dus. Ieder had zijn eigen HQ blijkt uit diverse verhalen.
M.vr.gr. Ric
Peter
zei op 12 april 2016 om 20:56
Beste Ric
Da Engelse en Canadezen hebben beude gebruik gemaakt van gebouw Schoneveld aan de van de Polstraat in Vught.
Jacqueline
zei op 9 april 2018 om 00:20
Hallo, weten jullie ook iets van Canadezen die in 1944 in Esch zaten. Mijn oma woonde in Esch en die heeft iets gehad met een Canadese militair en mijn vader is toen verwekt eind oktober 1944. We sinds vorig jaar een naam ontdekt, maar de man is moeilijk te vinden.
Lisette Kuijper
bhiczei op 10 april 2018 om 11:26
Dag Jacqueline, ik kan me goed voorstellen dat je op zoek bent naar meer informatie over deze Canadese militair. In onze archieven zul je waarschijnlijk niet heel veel informatie tegenkomen, ben ik bang. Er zijn twee dossiers over de inkwartiering van geallieerde militairen in Esch bewaard gebleven (toegangsnummer 5132, inventarisnummers 403 en 498) maar dat gaat vooral over de gezinnen uit Esch die de soldaten opvingen en de vergoeding die ze daarvoor kregen. Natuurlijk ben je van harte welkom in onze studiezaal om deze dossiers in te zien.
Wellicht heeft de Heemkundekring van Esch en omgeving ("De Kleine Meierij") meer informatie over Canadese militairen en hun toenmalige verblijfplaatsen in Esch. Je kunt hun contactgegevens vinden op hun website: https://www.dekleinemeijerij.nl/
Ik heb ook al op deze vraag. Blijft een lastige casus. Jacqueline heeft helaas weinig gegevens. De naam komt veelvuldig voor. Daarnaast bestaat er ook de "kans" dat de naam fonetisch geschreven is. Maar het zoeken in de aangegeven bronnen bieden misschien meer uitkomst. Succes Jacqueline.
j. Menting
zei op 30 november 2018 om 13:57
Op het landgoed Bleijendijk kwam ik een boom tegen waarin "A Brim 1944 CND" gekerfd was.
Weet iemand iets over A. Brim of over Canadezen op Bleijendijk?
Peter van Kaathoven
zei op 30 november 2018 om 14:48
Ik heb vlakbij Bleijendijk gewoond. Nooit gehoord van Canadezen in deze buurt. De informatie is te weinig om verder te zoeken. Je zou een eenheid of datum moeten weten. Toch zeer interessant.
