In 1940 werden wij bezet, net als veel andere landen, een jaar daarna werd Rusland aangevallen. Dat houdt in dat alle grenzen geblokkeerd waren. Nu heeft Europa niet veel grondstoffen en Nederland al helemaal niet. Daarbij kwam, dat vele artikelen aan de bezetter geleverd moesten worden. Voedsel en kleding zijn zo wel het voornaamste, doch er ontstond geleidelijk een tekort aan letterlijk alles, van gebruiksartikelen tot bouwmaterialen.
Hierbij geef ik een overzicht zo ver mijn herinnering reikt.
Normale zeep was in de Tweede Wereldoorlog niet meer te krijgen, de kleizeep deed zijn intrede als alternatief. De blokjes hadden dezelfde afmetingen als nu, de kleur was iets licht bruin. In de blokjes zaten korrels ter grootte van een kwart luciferkop. Het was niet aan te bevelen om er je gezicht mee te wassen, wegens die korrels.
Alternatieven
Er waren ook zeepkloppers, deze waren van verchroomde staaldraad. De klopper werd opengeklapt, daar werden stukjes handzeep in gedaan die te klein waren voor handgebruik. Reststukjes, want niets mocht verloren gaan. Handmatig klopte men het wasgoed, dat was een eentonig werk, maar er was geen andere mogelijkheid.
Een houten Miele wasmachine was een weelde, slechts weinigen bezaten zulke luxe. Daarnaast was er een wasstamper. Deze bestond uit twee in elkaar passende koperen potten, vergelijkbaar met een kleine soeppan. Deze stamper was voorzien van een bezemsteel. Een half uur lang werd er in de wasketel gestampt. De ene pot paste in de andere en door de ‘heen-en-weer-bewegingen’ werd er lucht in het wasgoed gepompt.
Martien bedankt voor het verhaal over het gebruik van, Kleizeep, nooit van gehoord!! Doch een Wasmachine, doordat Vader over krachtstroom beschikte bezat, had ons Moeke al voor de Tweede oorlog een electrische houten wasmachine.
