Een criterium dat de parlementaire geschiedenis van Nederland bepaalt? Jazeker, omdat één van de belangrijkste onderhandelaars een hartstochtelijk wielerliefhebber is. Dries van Agt onderbreekt in 1981 eindeloos voortslepende onderhandelingen rond een nieuw kabinet om het startschot te lossen bij de Ronde van Boxmeer.
Rechts op de foto: Dries van Agt als toeschouwer bij criterium, foto Jan Waarma
“De organisatoren in Boxmeer hadden mij vele maanden tevoren de toezegging ontlokt daar het startschot te komen lossen. Wist ik veel dat diep in juli de kabinetsformatie nog steeds aan de gang zou zijn?”, schrijft Van Agt in het boek Op weg naar Alpe d’Huez.
Van Agt vindt het niet meer dan normaal dat hij woord houdt. Laat in de middag vraagt hij zijn mede-onderhandelaars Den Uyl en Terlouw de besprekingen te schorsen omdat hij ‘nog wat staatszaken’ moet afwikkelen. Vroeg in de avond is hij terug, belooft Van Agt, en kunnen ze verder praten. “Als een haas ging ik ervandoor naar Boxmeer. Ginds ging ik kopje-onder tussen al die daar verzamelde vrienden en bekenden, renners en officials uit binnen- en buitenland met wie ik in de loop der jaren zo vertrouwd was geraakt”, tekent de oud minister-president op.
Dries van Agt als wielrenner in Boxtel in 1983
Foto: Brabants Centrum
“Te laat, veel te laat vertrok ik daar, terug naar het Binnenhof.” In de dienstauto hoort Van Agt hoe verbaasde politieke verslaggevers zich afvragen waar de CDA-onderhandelaar was gebleven. “Na ongeveer een uur kregen die de wat opgewonden toon van opsporingsberichten. Wij luisterden ernaar met ongepaste pret, voelden ons als spijbelaars.”
Ronde als ommekeer in geschiedenis
Als Van Agt na uren weer aan tafel aanschuift bij de twee geagiteerde andere onderhandelaars wordt nergens overeenstemming over bereikt. Ook in de daaropvolgende dagen bleef het moeizaam en stroef gaan, en het coalitiekabinet komt er niet. “Geschiedschrijvers mogen de conclusie trekken dat de Ronde van Boxmeer een ommekeer teweeg heeft gebracht in de parlementaire geschiedenis”, concludeert Van Agt jaren later.
Zijn spijbelactie levert hem ook een uitbrander op van koningin Beatrix. Ze vraagt hem op hoge poten waar hij was, op het moment dat de onderhandelingen moesten plaats vinden. “Vertaald: waarom acht u een wielerronde belangrijker dan de kabinetsformatie?”, meent Van Agt. “Majesteit, dat kan ik u moeilijk leggen. Want hier stuiten we op een wezenlijk verschil tussen Rome en de Reformatie.”
Volgens Van Agt werd het gesprek alsnog hartelijk beëindigd, Beatrix zwijgt in alle talen.
De kop klopt niet. Den Uyl-2 ging al in 1977 niet door, omdat Van Agt toen met Hans Wiegel tot overeenstemming kwam. In 1981 was een voortzetting van dat kabinet niet mogelijk waarop Van Agt andermaal met Den Uyl (en Terlouw) moest onderhandelen over een kabinet (Van Agt-II). Dat laatste kabinet kwam er wel, maar pas na lange onderhandelingen en was geen lang leven beschoren. De sfeer was van begin af aan al slecht.
Neemt niet weg dat het verhaal over de Ronde een prachtige anekdote is.
