TERHEIJDEN – Een landgoed was van oudsher bezit van de adel en gegoede burgers. Veel Nederlandse landgoederen die eeuwenlang in particuliere handen waren zijn thans in bezit of erfpacht van natuurbeheerorganisaties. De Nederlandse overheid stimuleert de vestiging van nieuwe landgoederen. Sinds 2007 heeft Terheijden een landgoed in particuliere handen aan de Lageweg en draagt de naam ‘Landgoed Den Vaertcant’.
Een landgoed laat zich omschrijven als een groot stuk grond van meerdere hectares met landerijen, bossen en tuinen. Op een landgoed kunnen zich gebouwen bevinden zoals een buitenplaats, landhuis, kasteel, grote boerderij of kerk. Per provincie wordt de minimale grootte in hectare van een nieuw aan te leggen landgoed bepaald.
Het Landgoed Den Vaertcant is een inheems bos met loofhout als de zomereik, zwarte els, beuk en es. Aangevuld met velden waardevolle planten als de sleedoorn, wegedoorn, sporkehout en de kardinaalsmuts en voorts een natuurvijver van voor planten en dieren. Het is een gebied met een oppervlakte van 5,5 hectare met verder populieren, essenvelden, grasland met lanen, hagen en rozenpartijen als verbindende elementen.
Door de huidige eigenaren werd het onbebouwde perceel, waarop vroeger een boomkwekerij was gevestigd, gekocht in 2000 met de opzet om er een landgoed op te realiseren waar ook hun woning en hun rozenkwekerij met vele oorspronkelijke rozenstruiken een natuurlijke plaats zou krijgen. Het perceel leende zich goed voor het realiseren van een landgoed met veel oorspronkelijke gronden en gelegen binnen de driehoek Lageweg, Hooge Vaartkant en Vaartkantsevliet met een bekende geschiedenis tot voor 1300. Een gebied waar in vroegere jaren turf werd afgegraven, dat via een turfvaart als de Vaartkantsevliet werd afgevoerd.
Natuurschoonwet 1928
De Natuurschoonwet 1928 kent strenge eisen voordat een gebied wordt aangewezen als landgoed. Een bijzonder moeilijke materie die veel tijd en geduld vraagt. Een karwei dat veelal tien of meer jaren aan arbeid kost. De huidige eigenaren kregen al reeds in april 2007 de landgoed-beschikking, afgegeven door de toenmalige minister van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit en de Staatssecretaris van Financiën. Landgoed Den Vaertcant werd aangemerkt als een zogeheten NSW-landgoed, als bedoeld in artikel 1 van de Natuurschoonwet 1928.
Opmerking
Volgens de Federatie Particulier grondbezit is het aantal Natuurschoonwet (NSW) gerangschikte landgoederen ruim 5648 (peildatum 1-1-2016). Hiervan zijn naar schatting 60 tot 100 landgoederen ontwikkeld binnen de planologische regeling voor nieuwe landgoederen.
Bron: BN/DeStem van 13 november 2007, auteur Jan van Vliet.
