De eerste schriftelijke vermelding van het dorp Schaijk komt uit het Mirakelboek van de O.L. Vrouw van Den Bosch. In dat boek worden sinds 1381 alle wonderbaarlijke genezingen en andere wonderen genoteerd die op voorspraak van Maria zijn gebeurd. Eén van die wonderen was de genezing van Lijsbet Moliaert uit Schaijk die aan epilepsie leed en door het gebed en de offerande van haar ouders van haar ziekte genas.
De inschrijving in het Mirakelboek luidt (vertaald) als volgt:
“In het jaar ons Heren MCCCLXXXIII (1381) op de 23e dag van maart, verscheen in ‘s-Hertogenbosch een zekere Roelof Moliaert uit Scaeywijc in de parochie van Herpen. Hij bracht zijn dochter Lijsbet met zich mee. Deze Lijsbet leed aan sunte-cornelisonghemac, de Cornelisziekte ofwel epilepsie. Vader en moeder beloofden samen met Lijsbet, hun dochter, op bedevaart te gaan naar ’s-Hertogenbosch, naar Onze Lieve Vrouw en daar het gewicht van Lijsbetken in wijn, tarwe, goud en zilver te offeren. Toen zij deze belofte hadden gedaan, genas het meisje onmiddellijk en zij is ook gezond gebleven.
Zij hebben hun bedevaart vervolgens trouw gedaan inclusief het wegen van Lijsbet en geven van de offerande, precies zoals zij beloofd hadden. En dat dit de zuivere waarheid is, daarvan is getuigenis afgelegd door hun dorpsgenoten. Voor de grote genade die hen overkomen is, hebben zij God en ook Zijn lieve, gezegende Moeder dank gebracht.”
Tot zover het verhaal van Lijsbet uit Schaijk. Maar wie was eigenlijk die Cornelis of Cornelius?
De heilige Cornelius werd in Rome geboren aan het begin van de derde eeuw. In 251 werd hij tot bisschop van Rome (en dus paus) gewijd. Hij is niet erg lang paus geweest: keizer Gallus verscherpte de vervolging van christenen, en Cornelius werd gevangen genomen en verbannen naar Centumcellae (het huidige Civitavecchia). Daar stierf hij op 14 september 253 als gevolg van de ontberingen die hij had moeten doorstaan, wat hem de titel martelaar opleverde. Volgens de legende genas hij ooit een verlamd meisje, waardoor hij later onder andere aangeroepen werd ter bescherming tegen epilepsie.
Maar dat was niet zijn enige verdienste: Cornelius werd in de Middeleeuwen een echte volksheilige en de devotie voor hem raakte juist in onze gewesten sterk verspreid. Cornelius, die we hier ook kennen als Knillis, behoorde tot de zogenaamde “noodhelpers” bij ziekten en moeilijkheden. In het hertogdom Brabant waren er vier veeheiligen: Sint-Antonius (varkens), Sint-Quirinus (paarden) Sint-Hubertus (hondsdolheid) en Sint-Cornelius voor het gehoornde vee. Dat laatste heeft ongetwijfeld te maken met het Latijnse woord cornu dat hoorn betekent.
Daarnaast wordt hij, zoals we al gezien hebben, ook aangeroepen tegen epilepsie, en allerlei aandoeningen die iets met verlamming te maken hebben, zoals stuipen, jicht, koorts, reuma, zenuwtrekken en zenuwziekten, maar ook oorpijn en kinkhoest. En zo kwam het dat de ziekte van Lijsbet de Cornelisziekte werd genoemd.
ja ik heb enkele medalie gevonden
van de heilige cornelius
kan ua mij zeggen wat het allemaal betekend en waar voor nu nog word gebruikt?
het is van koper en ja kan hem met een touwtje of dunne keting om je nek hangen
heb ook ronde karton ?of papiere medalie met een kruis op geverft en dubbel aan elkaar met een touw rond om dicht genaait
en een model als een enveloppe ook van papier of karton heel dun de kleur is donker groen met een ronde blauwe zegel met kantjes en een witte kruis er op
er staat op die ronde zegel van p.valentinus paquay.o.f.m.hout van.delijkkist.
zou uw of jullie hier meer van kunnen vertelen
mvgr rini snoeren
Annemarie van Geloven, namens BHIC
bhiczei op 5 november 2009 om 16:17
Heb je de medaille zelf gevonden, Rini? Zoals je misschien weet is er in Bokhoven (gemeente 's-Hertogenbosch) van oudsher een <a href="http://www.bossche-encyclopedie.nl/Overig/Kerken/Kerkje%20Bokhoven.htm" target="_blank">Cornelius bedevaartsoord</a>. Ook in West-Brabant werd Cornelius veel vereerd.
Rini, kun je misschien laten weten wat voor afbeelding er op jouw koperen medaille(s) staat? Als je op internet googelt op Cornelius medailles vind je diverse voorbeelden.
Dit even als eerste reactie. Alle reacties van anderen zijn welkom!
De inschrijving in het Mirakelboek luidt (vertaald) als volgt:
Tot zover het verhaal van Lijsbet uit Schaijk. Maar wie was eigenlijk die Cornelis of Cornelius?
Daarnaast wordt hij, zoals we al gezien hebben, ook aangeroepen tegen epilepsie, en allerlei aandoeningen die iets met verlamming te maken hebben, zoals stuipen, jicht, koorts, reuma, zenuwtrekken en zenuwziekten, maar ook oorpijn en kinkhoest. En zo kwam het dat de ziekte van Lijsbet de Cornelisziekte werd genoemd.
