Rond Pinksteren 1965 genoot ik van het golvende graan van buurman Grard Verkuilen en in de oogstmaand datzelfde jaar van een weids uitzicht vanaf balkon ”Huize Zoggel” in Uden. Ik had een doorkijkje naar ons buurtschap Maasstraat en bekeek de voortgang van het goudgele koren op één plaatje. Kijk je ook mee?
Op de voorgrond het Zoggels pèdje, bestaande uit een half verhard fietspad en ernaast het karrespoor. Het Kerkepad leidde vanuit het dorp naar buurtschap Hoenderbosch, het karrespoor naar Den Hulstheuvel. Links zie je een ongeschonden korenveld en daar langs een gemaaid perceel met garven tot opgezette gasten.
Daarna de ploegende boer: Piet Pennings van de Runmolenstraat. Hij maakte de akker van vader, misschien wel zingend, zaaiklaar; de drie korenmijten werden komende winter op de boerderij met de manege gedorst.
De ploegende boer was onze buurtgenoot, maar ook paardenhandelaar. Kleinschalig boerend samen met Anna zijn vrouw, bezocht hij paardenmarkten zoals in Zuidlaren en nam hij jaarlijks deel aan het Concours Hippique met de sjees. De bosschages op de achtergrond hebben inmiddels plaats gemaakt voor dure landhuizen, het woonhuis van de familie Geurts ligt nu verscholen achter woonwijk Hoog Zoggel.
Bij de voormalige broodfabriek van Vermaat was ik vanuit Erp op karwei gestuurd tijdens de strenge winter van 1956 en ik zocht enige jaren geleden die locatie nogmaals op. Daar ontdekte ik de in de zestiger jaren aangebrachte creatie, Ode aan de Bakker, van de Haarlemse beeldend kunstenaar Levinus Tollenaar (1918-1970). Het is een soort aaneengesloten stripverhaal van zeven details in baksteenreliëf, vanaf het zaaien van het graan tot het gebakken brood. U vindt het op de Paul Krugerkade 8 in Haarlem, op de noordelijke, meterslange gemetselde afscheidingsmuur.
Een hand zaait graan in een veld met vogels, wuivend graan op de akker, landschap met vogels, regen en zon, de malende windmolen, brandende oven met brood en banket. Het brood is klaar in de vroege morgen: de bakker blaast op zijn hoorn en de haan kraait.
Ik las de Boerenpsalm van Felix Timmermans en genoot al bij de eerste zinnen en dacht met eigen woorden aan de uitdrukking: én de boer, hij knielde in het gras naast zijn ploeg. We hebben thuis geroken aan wat boer zijn betekent en wilden niet ruilen met de Paus en zeggen, Goddank was vader geen boer. Nu beseffen we pas hoe zelfvoorzienend en gezegend wij opgroeiden in het Rijke Roomse leven als een keuterboertje aan de rand van het dorp in de volle natuur.
Het Zoggels pèdje was het pad waarover ik onze bevrijders uit de gelande gliders in september 1944 vanaf buurtschap Hoenderbosch naar het dorp zag lopen. En boer Piet, ’n mooi mens, zei: “ik ga nu op vakantie”. Het pèrtje mist nu zijn voerman, hij overleed in 1992 op 74-jarige leeftijd.
Cor van den Broek, Bruukske
zei op 27 oktober 2017 om 10:28
Wat een geluk dat jij vruuger al de schoonheid van (onze) mooie omgeving heb vast kunnen leggen op de gevoelige plaat, Rini. Wat een mooie foto.
't Zoggelspèdje, was voor mij 'n binnendoor paadje, van huis, (Hoenderbosch) naar school, vv. Ge wist precies waar de kèikes lagen en slingerend, ontweek je die. Door de legende, Arnoud en Bertrand, zo mooi beschreven door Kruisheer A. van den Elsen, in "Udense vertellingen, In den hoek van het vuur, uitgegeven door de Openbare Bibliotheek - Uden 1977, liet ik mijn fantasie de vrije loop. De gemetselde duiker, hoek Zoggelspèdje/Maasstraat, voor mijn fantasie een zichtbaar bewijs dat het kasteel van Bertrand van Zoggel daar werkelijk heeft gestaan.
En Piet Pennings, was niet alleen erg goed met paarden, ook 's winters, kon hij de jeugd laten zien hoe je ècht moest schaatsen. Piet danste over het ijs, de ene pirouette, na de andere, liet hij zien. Ook Jan Claassen van de Weeg had die gaven. Piet was inderdaad, een mooi mèns ...!
W. Tollenaar
zei op 21 augustus 2018 om 14:12
Bijzonder dat dit baksteenreliëf van mijn vader Levinus Tollenaar betekenis heeft.
De gemeente Haarlem laat nu woningen bouwen op de plaats van de voormalige broodfabriek Vermaat bij het Noorder Buiten Spaarne. Maar handhaaft hierbij het meterslange reliëf, waarvan enkele detailfoto’s staan weergegeven en het hofje daar heet nu Tuin van Tollenaar.
Mariët Bruggeman
bhiczei op 21 augustus 2018 om 15:51
Bedank voor je reactie.
Wat goed om te lezen dat het werk van jouw vader bewaard blijft W. Tollenaar. En zelfs dat het hofje zijn naam gekregen heeft.
Rini de Groot.
zei op 20 oktober 2019 om 00:00
W. Tollenaar lees nu pas je reactie, nadat ik vanavond een Haarlemse mevrouw in Eindhoven op dit Kunstwerk en verhaal attendeerde.
Wanneer ik vanuit het zuiden Haarlem bezoek, bezoek ik ook dit Monument.
Word nu nog nieuwsgieriger!
Op de voorgrond het Zoggels pèdje, bestaande uit een half verhard fietspad en ernaast het karrespoor. Het Kerkepad leidde vanuit het dorp naar buurtschap Hoenderbosch, het karrespoor naar Den Hulstheuvel. Links zie je een ongeschonden korenveld en daar langs een gemaaid perceel met garven tot opgezette gasten.
