Lentekriebels! Voel jij ze ook? De dagen worden langer, de zon warmer. Tijd om naar buiten te gaan en voor een frisse wind door je huis. Ook nu nog grijpen veel mensen het voorjaar aan voor de grote schoonmaak. En al is het niet direct onderdeel van die voorjaarsschoonmaak, toch kan ook een schone was - en dan vooral die wapperende kledingstukken aan de waslijn in de wind - bijdragen aan dat opgeruimde lentegevoel. Over het wassen met de hand op 'wasdag' vonden we een oude voorlichtingsfilm. 'De Wasch' neemt je 75 jaar mee terug in de tijd.
Bonloos waspoeder
Even een wasje draaien, dat was er in de jaren 40 niet bij. Weken, wassen, spoelen, wringen, bleken: alles werd met de - blote! - hand gedaan. In de oorlog en de eerste jaren daarna kwam daar nog bij dat wasmiddel op de bon was. In dit voorlichtingsfilmpje uit 1943 van de 'Commissie inzake Huishoudelijke Voorlichting en Gezinsleiding' wordt daarom uitgelegd hoe je met zout, bonloos waspoeder, bleekwater, stijfsel en een klein beetje waspoeder op de bon toch de hele was schoonkrijgt...
Rikobee herinnert de huisvrouw er in onderstaande krantenadvertentie aan dat de wasdagen voor de oorlog gemakkelijker waren: "Zodra het kan, komt dit zelfwerkende wasmiddel weerom!" Als eind jaren 40 de zeep weer vrij verkrijgbaar wordt, grijpen adverteerders dat nieuws dan ook aan om de terugkeer van hun 'zelfwerkende wasmiddel' bekend te maken: "We steken de vlag uit! Zeep gaat van de bon!"
Jouw verhaal
In het filmpje was echt waspoeder op de bon, maar ook in de jaren daarna was de was doen natuurlijk gewoon heel hard werken. Hielp jij je moeder vroeger mee? En kun je je nog herinneren hoe dat dan ging met al die emmers water en sop, het weken, het wassen en het wringen? Wij zijn heel benieuwd naar jouw verhaal. Wil je dat met ons delen? Laat je reactie achter in het vak 'Reageer op dit verhaal' hieronder.
Misschien heb je zelfs nog wel een wastip voor de huidige generatie, zoals deze 'welkome waswenk voor u' (klik op de advertentie om deze te vergroten).
Wastip 7 van Radion gaat over het wassen van tafelgoed:
"Wit en wasecht tafelgoed kan met de grote was worden meegewassen. Eerst c.a. 12 uur weken in water met soda (een handje op een emmer water), of in gewoon water. Dan overbrengen in het sop, dat heet mag zijn. Hierin enige tijd laten staan. Daarna uitwassen. Indien mogelijk, enige uren buiten laten bleken. Flink naspoelen, eerst in warm, dan in koud water. Te drogen hangen, bij voorkeur buiten. Het tafelgoed iets vochtig strijken met een heet ijzer voor katoenen goederen en matig warm ijzer voor kunstzijde."
super mooi verhaal.
in welke tijd kwam het blauwsel in gebruik?
Dat herinner ik me wel. Al het witte goed in de badkuip met blauwsel.
Mathilde Min
bhiczei op 22 maart 2018 om 15:34
Leuk dat we je hier een plezier mee doen, Hanneke! Dank voor je bericht. Op Wikipedia lees ik dat blauwsel al in 1850 gebruikt werd als witmaker en dat een 'zakje blauw' (Reckitt's blauw) kort na de Tweede Wereldoorlog op de markt kwam en daarna tientallen jaren gebruikt werd. Is dat ook de tijd waar jij jouw herinneringen aan hebt?
Cas
zei op 24 maart 2018 om 19:50
Verschrikkelijk wat onze moeders moesten doorstaan, om iedere week deze was te doen. Wat ouders toch veel moeite hebben opgebracht.
Rini de Groot.
zei op 24 maart 2018 om 20:13
Cas wij wiste niet beter!
In de veertiger jaren en nog geen tiener stookte ik, als jongen, de fornuisketel met rijbossen, houtbussels de ene week de, erpel, varkensketel de andere week de roodkoperen wasketel. I.p.v. water vulde ik die ’n maal met sneeuw en ontdekte dat het langer duurde aleer het waswater kookte.
Thuis beschikte Moeke in 1928 al over een electrische aangedreven wasmachine, vermoedelijk stond de machine in het werkhuis van Vader ivm. de aanwezige krachtstroom.
In de oorlog was er een handgreep aan het aandrijfwiel van de wasmachine bevestigd. Daarbij de verzorging van de veestapel, kippen het varken en onze melkgeit.
