skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

Marie van Oss (c.1430-1507), abdis en kroniekschrijfster

Rien Wols
Rien Wols Bhic
vertelde op 12 juli 2013
bijgewerkt op 4 juli 2018
Het geboortejaar van Marie van Oss is niet precies bekend. Evenmin weten we wie haar ouders waren. Zij stierf te Dendermonde in Oost-Vlaanderen op 10 september 1507. Vijftig jaar lang was zij een non in de Orde van Sint-Birgitta van Zweden. Waarschijnlijk is zij rond haar zeventiende ingetreden in het klooster Mariënwater of Coudewater in Rosmalen en dan zou haar geboorte rond 1430 kunnen worden geplaatst.

Haar eerste kloosterjaren in Mariënwater ervoer Marie van Oss als onrustig. De jaren vanaf 1446 werden gekenmerkt door een grote expansiedrift.

Vanuit Mariënwater werden in snelle opeenvolging diverse nieuwe birgittinessenkloosters gesticht: Maria Ster an der Essig bij Euskirchen in 1446, Marienforst te Godesberg in 1450, Marienkamp te Kampen in 1457, Mariënburg in Soest en Marienbaum in het Rijnland in 1460.

Marie van Oss kreeg haar eerste ere-opdracht toen zij in 1464, samen met een andere zuster, het bestuur van Mariënwater vertegenwoordigde bij de plechtige inwijding van Marienforst.

Twee jaar later, in 1466, werd Marie van Oss door de oversten van Mariënwater aangewezen om als mater een nieuwe stichting te gaan leiden: het dubbelklooster Maria Troon in Dendermonde. In 1471 volgde haar verkiezing tot abdis van dit klooster. Deze taak vervulde zij trouw, door alle tegenspoed, armoede en uiteindelijk succes heen, tot aan haar dood in 1507.

In december 1501 besloot Marie van Oss de geschiedenis van haar kloosterorde te boek te stellen. Zij begon met een levensbeschrijving van de veertiende-eeuwse ordestichteres Sint-Birgitta van Zweden en vervolgde met een beschrijving van alle haar bekende kloosterstichtingen (dat waren er 23). Verreweg de meeste aandacht besteedde zij aan haar eigen klooster in Dendermonde, maar ook het Rosmalense Mariënwater, het klooster waar zij haar geloften had afgelegd, kreeg ruime plaats in haar kroniek.

Onder haar bezielende leiding beleefde het klooster Maria Troon in de laatste decennia van de vijftiende eeuw zijn grootste religieuze en culturele bloei. De scriptoria van het klooster bereikten toen, net als die van Mariënwater, hun hoogtepunt. In deze tijd werden er de mooiste handschriften geproduceerd.

Marie van Oss correspondeerde met de abdissen van de Nederlandse kloosters, maar ook met die van het moederklooster in Vadstena, die van het klooster Marienwohlde bij Lübeck en van het klooster Maria Maihingen in Beieren. Met hen wisselde zij prenten, handschriften en boeken uit. Via Vlaamse kooplieden kreeg zij contact met het enige birgittinessenklooster in Engeland, Syon Abbey. Zowel naar Vadstena als naar Syon Abbey stuurde zij paters om goede afschriften van de originele documenten betreffende de ordewetgeving te bemachtigen.

Op 27 mei 1503 was de kroniek klaar. Marie van Oss schreef haar kroniek in het Nederlands voor haar medezusters. Hij is lang verloren gewaand (hij was alleen nog bekend uit de zeventiende-eeuwse literatuur), maar een paar jaar geleden vond dr. Elke Strang een exemplaar terug in het Hauptarchiv van de stad Keulen (MS GA 178).

Dit artikel is een samenvatting van de uitgebreide biografie door Ulla Sander Olsen op Thuis in Brabant en het lemma 'Marie van Oss' door Astrid de Beer in het Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland.

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.