Daarom moet ook bewaring ter disciplinering van beroeps- of gewoontemisdadigers mogelijk zijn. De rechter moet de belangen van de dader afwegen bij die van de maatschappij: daarom de weegschaal in balans en niet, zoals bij Napoleon links doorslaand in de richting der generale preventie.
De scepter der wijsheid ligt tegenover het beulszwaard en er boven op. De polsboeien wijzen op de ambulante uitvoering van voorlopige hechtenis, hechtenis en bewaring. De gevangene moet geen uitgestotene zijn. Hij zal weerkeren in de samenleving, wat hij ook misdreven mocht hebben. Het baarde groot opzien, destijds in het Europa van 1807. Er zijn over dit Wetboek ook veel dissertaties geschreven. Maar Willem Frederik van Oranje-Nassau was vastbesloten alles wat deed herinneren aan het koningsschap van Lodewijk uit het nationale collectieve geheugen te bannen. Dus ook deze wetgeving en het bijbehorende uitvoeringsarrangement.
Onhandig
De souverein vorst mocht nog niet de koningskroon voeren van de Britten, want echt vertrouwen deden ze hem niet. Hij had immers ook gepacteerd met Napoleon, maar daarbij ongelukkig militair geopereerd, want een bekwaam militair is hij nooit geweest. Hij was verder onhandig in zijn public relations. Willem sprak eigenlijk slecht Nederlands, met een sterk brouwend Engels accent. Hij steunde op zijn hovelingen en de door hem zelf, ter bemensing van de Eerste Kamer, benoemde nieuwe edelen. Maar met het volk had hij zogezegd niet veel. Dat dacht met warmte terug aan de hampelende Lodewijk, die het overduidelijk zo goed bedoelde en bij volksrampen ook persoonlijk kwam redderen bij de ongelukkigen die ze getroffen hadden. De Brabanders mochten Lodewijk wel.
De Eindhovenaren kregen hun Sinte Catharinakerk van hem terug met een bom duiten ter restauratie. Lodewijk was óók katholiek, net als zij, en echt hoogmoedig was hij beslist niet. Dat was Willem I wel. Die liet ook duidelijk merken de Brabo’s niet te zien zitten. Het stijfde Willem I alleen maar in zijn starre voornemen alles te verwijderen wat Lodewijk had tot stand gebracht. Zo was Willem wel. Al sedert 1820 zocht Willem eigenlijk een conflict met de katholieken, vooral op het stuk van het seminarieel onderwijs. Dat vond hij beneden de maat, die priesteropleiding. Dat was ook zo. Willem wilde eigenlijk zelf bisschoppen kunnen benoemen, kloosters goedkeuren en verder inzage hebben in de correspondentie tussen priesters en Rome. De Limbo’s en Brabo’s vonden dat niks.
Hun eigenste konijn
Ze waren best bereid, in 1830, om met de Belgen méé te gaan in een nieuw zuidelijk rijk. Dat vergaf Willem I ze nooit. Hij liet zijn veldleger daarom gemobiliseerd ronddarren door zuid-oostelijk Brabant negen elledinge jaren lang. Daar kwam op kermissen, feestdagen en kerkelijke festiviteiten altijd grote bonje van, omdat de soldaatjes niks te doen hadden en Brabantse meiden zagen als publieke proefstations voor hun viriele ontremmingen. De Brabo’s dachten met weemoed aan hun goede koning. Hun eigenste konijn. Van Holland, weliswaar, maar toch een vriendelijk huisdier. Vandaar dat het mij verbaasd heeft dat deze apsisopbouw niettemin nog gaaf intact is.
Lees ook:
Lodewijk Napoleon, het Konijn van Holland en het justitiewezen
Het linkersegment in de Eindhovense rechtbank van 1806-1809
Het rechtersegment in de apsis
