Neergestorte vliegtuigen in Alphen en Riel 1940-1945

De geallieerde vliegtuigen waren heel vaak bommenwerpers die bij bombardementsmissies op doelen in Duitsland geraakt werden door Duits afweergeschut (de zogenaamde Flak) of onderschept werden door Duitse jachtvliegtuigen (vooral ’s nachts, tijdens de zogenaamde Nachtjagd).

Wij gaan proberen de verhalen achter al deze crashes te achterhalen met behulp van iedereen die ofwel zélf nog herinneringen heeft of de verhalen gehoord heeft van eerdere generaties. Soms is er al veel bekend, soms wat minder.

Op 12 augustus 1940 stortte om 03.00 's nachts een Duitse Heinkel He 111 van het 9./KG 53 neer in een weiland ten noordwesten van de kom van Alphen. Voorzover we weten overleefde de bemanning deze crash.

Dat gold ook voor de bemanning van een Britse bommenwerper die een week later in de Alphense bossen bij de Oude Maastrichtse Baan naar beneden kwam. Rond hetzelfde uur als de Heinkel, namelijk om 03.30 uur op 17 augustus 1940, stortte een Handley Page Hampden I (P1333, call sign EA-F) van het 49 Squadron neer, geraakt door de Duitse luchtafweer, Flak.

Vlieger was Sgt. M.G.P. Stretton. Samen met de andere bemanningsleden, Sgt. C.H. Butcher, Sgt. K.N. Farrow en F.H. Lindesay, werd hij door de Duitsers gevangen genomen. Het toestel kwam terug van een raid op Merseburg.

De P1333 wordt bewapend voor een bomaanval. Bron: WWIIToday.

Op 28 augustus 1942 om 13:10 uur crashte nabij het Eembos, gelegen noordwest van het dorp Alphen, een Spitfire van de Royal Air Force (RAF). Het toestel behoorde tot de PRU (Photografic Reconnaissance Unit) en voerde een verkenningsvlucht uit met het doel foto’s te maken van zowel het schijnvliegveld Kamerun als het echte vliegveld in Gilze. De piloot kwam hierbij om het leven: de 25-jarige Frederic Charles Evan. Zoon van William Edward James Evans and Sarah Maud Evans, echtgenoot van Renee Ina Clara Evans. Hij was afkomstig uit Cinderford, Gloucestershire in Engeland en werd begraven op de Algemene Begraafplaats aan de Gilzerbaan in Tilburg (Vak A. Rij 1. Graf 26).

Op 7 september 1942 stortte om 04.50 een Wellington III-bommenwerper van het 75 Squadron neer bij het Duitse schijnvliegveld De Kiek. (Martijn de Boer maakte dit filmpje over de overblijfselen daarvan.)

In 2012 schreef Toon Timmermans een artikel over deze crash, “70 jaar geleden, vliegtuigcrash op ‘Den Ballagère” in het heemkundeblad van Alphen en Riel De Runstoof jrg. 35 (2012), nummer 3, p. 12-18, waaraan we hier veel ontlenen.

Het 75 squadron behoorde tot de Nieuw-Zeelandse Luchtmacht. De Wellington X3867, gevlogen door piloot F/Sgt. William Ronald Parkes was op de terugweg van een aanval op Duisburg, toen het toestel werd onderschept door een Duitse nachtjager, een Messerschmitt 110 F-4 van II/NJG 1, bemand door Hptm. Walter Ehle, piloot, en Ofwl. Leidenbach, radiotelegrafist. De Wellington overleefde de aanval niet en stortte neer vlak naast de spoorlijn van het Bels Lijntje. De brokstukken lagen verspreid over een gebied tussen de spoorweg en de Oude Tilburgse Baan. Ook ten westen van de spoorlijn kwamen stukken van het vliegtuig en delen van lichamen terecht: het toestel is waarschijnlijk in de lucht uit elkaar gespat.

De gehele vijfkoppige bemanning kwam hierbij om. Behalve de piloot waren dat radiotelegrafist Sgt. George Herbert Rose (30); waarnemer/boordschutter Sgt. Henry Varley Gibb Crawford (28); boordschutter F/Sgt. Alpheus Leslie Groves (30) en boodschutter F/Sgt. Eric Glover Wilson (27). Ze liggen in een collectief graf op de Algemene Begraafplaats aan de Gilzerbaan te Tilburg, graf A 27-28.

Op 22 juni 1943 kwam om 01.14 uur een Short Stirling I (R9272) van het 7 Squadron neer bij ’t Zand. Deze bommenwerper maakte deel uit van een aanval met 705 vliegtuigen op Krefeld, waarvan er 44 niet terugkeerden naar hun basis. Vijftien daarvan stortten boven Noord-Brabant neer: behalve in Alphen was dat in Asten, Bergeyk, Berlicum, Boxtel (2), Deurne, Dinther, Oeffelt, Maarheeze, Oudenbosch, Rucphen, Sint Anthonis, Uden en Woensdrecht.

Ppiloot F/Lt. James Stanley Watt (21)(onderscheiden met de Distinghuished Service Order en het Distinguished Flying Cross), boordwerktuigkundige Sgt. David Stuart Donaldson (20), navigator F/Lt. Frederick Arthur George Tompkins (28)(DFC) en bommenrichter Sgt. Arnold John Sutton (22) zijn nooit geïdentificeerd. Hun namen staan op het monument voor vermist luchtmachtpersoneel, het Runnymede Memorial in Surrey. Boordschutter Sgt. Frederick James Benjamin Dukes (21) heeft wel een graf gekregen. Hij rust op het oorlogskerkhof in Bergen op Zoom, graf 27 A 7. Radiotelegrafist P/O J.H. Ross (DFM) en boordschutter P/O M.P. Ellis overleefden het wél en werden krijgsgevangen gemaakt.

Op 29 januari 1944 stortte in Alphen opnieuw een Duits vliegtuig neer, namelijk een Junkers Ju 88.

Ten slotte crashte op 14 oktober 1944 om 15.50 bij de Huisvennen een Britse Typhoon IB (MN769) van het 263 Squadron neer. Deze jager werd gevlogen door F/O A. Barr.

Barr kwam in botsing met een andere Typhoon IB (R8923) van F/Lt. D.F. Evans van hetzelfde squadron. Beide jachtvliegers kwamen om. F/O Barr ligt begraven in Bergen op Zoom in graf 6 E 9, F/Lt. Evans ligt begraven in Baarle Nassau, graf A 1.

We zijn benieuwd of iemand meer over deze vliegtuigcrashes op Alphense bodem weet te vertellen. Vooral van die laatste drie is de informatie nog zeer beperkt.