In 1961 kocht Adrianus Cornelis Nollen, voorzitter van de Sint-Jozefstichting en Samivoz (Samenwerkende Instituten voor Zorgverlening), landgoed De Hondsberg. Hij wilde hier een observatiekliniek openen om "imbecielen en zwakzinnige kinderen" te observeren en onderzoeken.
Nollen vroeg aan de Franciscanessen van Oudenbosch om de verzorging op zich te nemen. Zij kregen hiervoor toestemming in juli 1961 en in november dat jaar zouden de eerste drie zusters naar Oisterwijk komen om de villa gereed te maken. In december werd de observatiekliniek geopend, met Dr. E. Ausems als geneesheer-directeur, de zusters, een psycholoog en een kinderarts.
Bij de opening waren er nog maar vier kinderen. Een maand later zouden dat er al veertig zijn. In 1962 werd daarom besloten tot de bouw van tien zogeheten prefab gebouwen met plek voor 120 kinderen. Ieder gebouw zou een eigen was- en toiletgelegenheid krijgen. Er werd ook een nieuw permanent gebouw neergezet waar onder meer plaats was voor een keuken, restaurant, zwembad en kapel.
Zijaanzicht van de grote villa 1988. Bron: BHIC
Gedurende de eerste jaren van de observatiekliniek sliepen de zusters en de verpleegkundigen op de zolder van de "grote villa". In 1964 was de bouw van nieuwe barakken en het nieuwe gebouw klaar en verhuisden zij naar de "kleine villa", zoals het nieuwe gebouw werd genoemd.
In 1968 werd de Algemene Wet Bijzondere ziektekosten ingevoerd, wat betekende dat de observatiekliniek financiële steun van de overheid kon krijgen. Vanaf dit moment was de instelling dus niet meer afhankelijk van liefdadigheid en kon er meer geïnvesteerd worden in professionalisering. Hetzelfde jaar opende ook het Pedologisch Instituut bij De Hondsberg.
De zusters zouden maar voor een beperkte periode werkzaam zijn op De Hondsberg. Het was al in 1961 besproken dat hun werk overgenomen zou gaan worden door leken. Met de ruimere financiering en een wisseling van de directie, was het in 1970 zover. Dat jaar trokken de zusters weg.
De grote villa in 2009. Foto: Jan Smits
Stichting SAMIVOZ werd omgedoopt in Stichting De Hondsberg en zou uiteindelijk fuseren met zorginstelling Koraal. Onder die vlag is De Hondsberg nog altijd een instelling waar kinderen tot hun achtiende terecht kunnen voor ‘specialistische observatie, diagnostiek en exploratieve behandeling’.
Bronnen
Frits en Rineke van Dooren, Op Den Hondsberg. De Mannen van Weleer (U2pi, Voorburg 2014).
Nollen was een omstreden figuur. Hij vulde zijn zakken met leveringen aan de instituten van het Nollensyndicaat uit eigen bedrijven. Dit mag niet onvermeld blijven.
Marilou Nillesen
bhiczei op 26 februari 2023 om 16:48
waarin onder meer staat: "Zijn naam raakte midden jaren zeventig in diskrediet door beschuldigingen over vermenging van privéen gemeenschapsbelangen. Deze Nollenaffaire was één van de geruchtmakende affaires die de gehandicaptenzorg onder de publieke en politieke aandacht bracht."
Bert Meijs
zei op 26 februari 2023 om 18:29
Rudy van Meurs heeft er zelfs een boek over geschreven.
Ook bij de stichting Groenhoven speelde ongeveer hetzelfde. Hooijmans heeft daar zijn zakken gevuld met overheidsgeld.
Panden van 100.000 gulden werden op een dag verschilledne malen doorverkocht, uiteindelijk werd dat dan bijv 700.000 gulden met een verhuurbedrag voor de koper van 100.000,- gld, en dat meost dan Groenhoven betalen..
