Over Jhr. Von Bönninghausen tot Herinkhave en nieuwe dorpse politiek

Von Bönninghausen tot Herinkhave was een Nederlands politicus en zoon van Jhr. Mr. Dr. Lodewijk Ernst Maria Von Bönninghausen tot Herinkhave (1867-1965) en Maria Louise Johanna Antonia Goossens (1877-1957). Zijn vader was advocaat en zijn grootvader burgemeester van Tubbergen. Kortom de genen van openbaar- en publiek ambt of bestuur zat al ver in de familie.

Hij was zestien jaar burgemeester van Terheijden, de eerste gemeente (1970) in ons land met inspraak van inwoners tijdens de totstandkoming van besluiten in het politieke doen en laten. Zijn optreden was opmerkelijk, excentriek en markant zowel als mens als burgemeester. De inspraak door de bewoners en het karakter van de burgemeester was voor de tot dan zittende politiek, gemeenteraad en wethouder, behoorlijk wennen geblazen. Symbolisch was zijn benaderbaarheid van en naar de inwoners van de gemeente.

Zo waren de bewoners van de in de zestiger jaren van de vorige eeuw gebouwde wijk de Molenpolder van Terheijden niet helemaal tevreden over het voorzieningenniveau en het politieke klimaat. Men miste een openbare school, sportvoorzieningen, bibliotheek en andere zaken ten behoeve van de leefbaarheid van het dorp. Een citaat uit 2014 uit het boekje Het Puzzelbad: “De nieuwkomers hadden nogal wat noten op hun zang en vonden geen gehoor bij de destijds heersende politieke moraal. De gemeenteraad van Terheijden werd in die jaren vooral bevolkt door naamlijsten (belangengroeperingen). Burgers, die medestanders verzamelden en dan meededen aan de verkiezingen. Sommigen van de nieuw verworven inwoners bezochten wel eens een raadsvergadering, maar vragen stellen was uit den boze. Kortom de plaatselijke politiek wilde van de nieuwelingen niets weten. ‘In feite regelde wethouder Hein Visker alles’. Het was uiteindelijk de toenmalige burgemeester Jonkheer (voor intimi ‘Lodi’) Lodewijk Eduard Diederik Sebastiaan Von Bönninghausen tot Herinckhave die de nieuwbakken bewoners een zet gaf in de richting van de politiek en de gemeenteraad. “Tja, dames en heren, als u bepaalde voorzieningen wilt in deze gemeente, kunt u dat alleen maar bereiken via de plaatselijke politiek,” aldus Von Bönninghausen tot Herinckhave die er aan toevoegde, dat vier belangengroepen in Terheijden de dienst uitmaakten en dat vond hij niet goed.”

De burgemeester gaf hiermede eigenlijk en feitelijk het startsein tot het oprichten van een lokale politieke partij, eerst onder de naam Terheijdens Belang en later als Vooruitstrevende Partij (VP). Deze lokale partij groeide uiteindelijk uit tot grootste van de gemeente. Door het nieuwe politieke klimaat kwam aldus veel van de grond zoals een sportpark aan de Ruitersvaartseweg in Terheijden, de sporthal in Wagenberg, het zwembad in Terheijden, een bibliotheekvoorziening, een openbare school, enzovoorts.

Behalve met gemeentepolitiek hield Von Bönninghausen zich ook bezig met vrijwilligerswerk. Als Maltezer Ridder en brancardier begeleidde hij zieken naar Lourdes, in Breda was hij voorzitter van de Vincentiusvereniging en bestuurslid van Geschiedkundige Kring De Oranjeboom.

De restauratie van monumentale gebouwen had een speciaal plekje in zijn hart. Zo redde hij molen De Arend (1742) van de ondergang. Ook buiten Terheijden zette hij zich in voor het behoud van monumenten.

Na zijn pensionering woonde Von Bönninghausen, hij was officieel Freiherr (baron), nog een paar jaar in Terheijden. Op 70-jarige leeftijd trok hij zich terug op het familielandgoed in Duitsland en begon aan een geldverslindend herstel van de burcht Burg Hohes Haus, zijn geboortehuis in Nienborg, dat vijfentwintig jaar duurde. Von Bönninghausen stierf eenzaam op 1 maart 2005 in een verzorgingshuis in Epe. Hij is begraven in het familiegraf van Herinckhave te Tubbergen.

Bronnen

Uitgaven de Heemkundekring De Vlasselt, in samenwerking met Johan van der Made,
2005/2006 Veertig jaar vooruitstrevende politiek (VP), auteurs Ton Houben en Joke Haaze, en
2014 Het Puzzelbad, auteur Jan van Vliet