Meer dan honderd jaar geleden zwierf kunstschilder Piet Mondriaan een jaar lang door Uden en omgeving. Mondriaan is later wereldberoemd geworden met zijn abstracte schilderijen van zwarte lijnen en gekleurde vlakken. In Uden en omgeving schilderde hij vooral talloze boerderijen, molens en andere gebouwen waarvan er maar weinig bewaard zijn gebleven.
Samen met zijn hond Beppie trok Piet Mondriaan een jaar lang door de velden en akkers rondom Uden. Ging op bezoek bij de boerenbevolking in Nistelrode en Dinther en legde het Brabantse plattelandsleven vast op het doek.
Dat leverde hem hier de bijnaam 'Piet de schilder' op. Molens, boerderijen, koeien en schapen waren zijn onderwerpen. Mondriaan was toen een landschapsschilder, geïnspireerd door de Haagse school. Heel ander werk dan de abstracte kunst waar hij later beroemd mee werd.
In 1904 verliet hij Amsterdam, op aanraden van Albert van den Briel (1881–1971), een student bosbouw en latere houtvester die hij In september 1900 had ontmoet en met wie hij een blijvende vriendschap opbouwde.
Dat de keuze op Uden viel was niet zo verwonderlijk: Albert van den Briel was een Brabander en had hem al in de zomer van 1903 uitgenodigd een paar dagen naar het zuiden te komen. Ze wandelden door het gebied tussen Veghel en Uden, aten onderweg boerenmik en sliepen in een logement in Nistelrode.
Mondriaan besloot om terug te komen en op 18 januari 1904 arriveerde hij in Uden. Mondriaan huurde een deel van de woning van veehandelaar Lewieke van Zwanenbergh aan de St. Janstraat 27. Het huisje is nog maar enkele jaren geleden afgebroken. Mondriaan zocht in en rond Uden naar inspiratie voor nieuw werk. Hij paste zich aan bij de leefstijl van de katholieke plattelandsbevolking maar hield wel een bepaalde afstand. Hij trok veel op met Albert, samen ondernamen ze vele fietstochten.
Piet Mondriaan liet zich de boerenkost goed smaken. Hij kookte op een houtvuur in de schouw. Daar zette hij ook koffie op de boerenmanier, waarbij de gemalen koffie rechtstreeks in het kokende water ging die dan urenlang in de as bleef staan.
Die manier van koffiezetten bleef hij volhouden in Parijs en later in New York. Ondanks dat Piet Mondriaan een jaar lang in Uden alleen maar werkte, zijn er amper twintig doeken uit die periode bekend. Wel bekend is het schilderij van de molen van Jetten.
Na een jaar was Mondriaan geestelijk tot rust gekomen en begon de grote stad toch weer te trekken. Daarbij kwam nog, dat hij in Uden geen afzet van werk aan particulieren had.
Op 27 januari 1905 pakte Mondriaan al zijn bezittingen bijeen en vertrok naar het bruisende Amsterdam. Beppie de hond ging mee en de gietijzeren kachel en heel veel aardappelen die hij van de boeren en Lewieke cadeau kreeg. Wat hij achterliet, waren een plein en een fietsroute, jaren later. Want honderd jaar geleden was 'Piet de schilder' helemaal niet zo bijzonder. Voor Mondriaan zelf was Uden een 'onverwoestbare schone droom'.
Veel materiaal over Mondriaan en Uden is bijeengebracht op een eigen website. In het kader van het Mondriaanjaar 1994 stippelden de gemeenten Uden en Bernheze in samenwerking met de VVV een fietsroute uit door de omgeving. Die fietsroute leidde langs plekken waar Piet Mondriaan aan het werk is geweest. Helaas is de route door de komst van de A50 niet meer volledig per fiets af te leggen. Voor meer informatie kun je terecht bij het VVV-kantoor aan het Mondriaanplein in Uden, telefoon 0413-250777.
Samen met zijn hond Beppie trok Piet Mondriaan een jaar lang door de velden en akkers rondom Uden. Ging op bezoek bij de boerenbevolking in Nistelrode en Dinther en legde het Brabantse plattelandsleven vast op het doek.
Mondriaan besloot om terug te komen en op 18 januari 1904 arriveerde hij in Uden. Mondriaan huurde een deel van de woning van veehandelaar Lewieke van Zwanenbergh aan de St. Janstraat 27. Het huisje is nog maar enkele jaren geleden afgebroken. Mondriaan zocht in en rond Uden naar inspiratie voor nieuw werk. Hij paste zich aan bij de leefstijl van de katholieke plattelandsbevolking maar hield wel een bepaalde afstand. Hij trok veel op met Albert, samen ondernamen ze vele fietstochten.
Op 27 januari 1905 pakte Mondriaan al zijn bezittingen bijeen en vertrok naar het bruisende Amsterdam. Beppie de hond ging mee en de gietijzeren kachel en heel veel aardappelen die hij van de boeren en Lewieke cadeau kreeg. Wat hij achterliet, waren een plein en een fietsroute, jaren later. Want honderd jaar geleden was 'Piet de schilder' helemaal niet zo bijzonder. Voor Mondriaan zelf was Uden een 'onverwoestbare schone droom'.
