Proppenschieters van 'kindsoldaten'

Wij maakten het schiettuig van buitgemaakte wapens van de vijand. De verwisselbare loop van een mitrailleur, die lagen er voor het oprapen van gevluchte Duitse soldaten.De pompstok maakten we van een stuk betonijzer, dat lag ook voor het grijpen.”

Het gebruikte oorlogstuig werd van de bevrijde kant en zelfs door mijn eigen moeder in beslag genomen. Dit gebeurde nadat in de woonkamer schoten waren gelost tegen het plafond: geen gaten, maar wel groene vlekken. Heden ten dage zou in het gezin de oorlog opnieuw zijn uitgebroken.

Ook onze gebruikte munitie was uit de natuur, geplukt van de elzenstruik. Enkele jaren geleden maakte ik alsnog de originele proppenschieter met het hout van de vlierstruik zoals vroeger; de loop ongeveer 22 centimeter lang en 2,5 centimeter dik.

Voor de pompstang zocht ik een tak die iets dunner was dan de maat van het gat en plaatste daar de handgreep op. Aan de andere zijde van de pen sloeg ik op de kopse kant een braam. Hiermee kreeg je een betere afdichting in de buis.

De munitie was als vanouds, de groene elzenproppen. Je slaat aan iedere zijde een elzenprop in de buisopening, zet de pen van de hamer op de prop en met kracht stoot je de ene prop uit de pijp. De kogel schiet met een flinke klap door de lucht, de schootsafstand bedraagt ongeveer tien meter. In Best wordt het wapen “de klabots” genoemd, door het geluid dat het maakt. In onze jeugd was het genoemde schietwapen seizoensgebonden maar nu schiet men elk moment van het jaar met een plasticpijp als munitie, papierproppen of eikels. Van de vlierstruik is alles bruikbaar.

De bloesem, de bessen en het hout voor het maken van een blaaspijp, voor het aanwakkeren van het houtvuur het flierefluitje en deze proppenschieter. Jan heeft zich verder verdiept met het muzikale gebruik van het vlierhout; van flierefluitje tot de pentatonisch, vijftonige fluit tot een hele serie andere fluitjes. Vroeger had men grote eerbied voor deze struik en daarom het gezegde: “Neem de hoed af voor de pastoor, maar óók voor de vlier.” 

September 1944. Uden was bevrijd, de knikkertijd achter de rug en de elzenproppen schietrijp. Er waren Engelse zweefvliegtuigen op het buurtschap Hoenderbosch geland en van gesloopte onderdelen uit de Glider maakten we wapentuig. De loop was een dikwandige aluminiumpijp met de daarin passende bout, de patronen waren elzenproppen. De bevoorrading van de munitie werd verzorgd door de schooljeugd. De meesten kwamen van ‘achteraf’.